Nog niet zo lang geleden mengde ik me op twitter in een discussie over de huishoudelijke rolverdeling tussen mannen en vrouwen. Foutje, natuurlijk. Moet je nooit doen. Want als het de ongelijkheid tussen de seksen betreft, worden gesprekken nu eenmaal al snel een tikje ongezellig. Dat is aan de borreltafel zo, maar online al helemaal. Lang verhaal kort: ik had het gewaagd om te tweeten dat mijn vriend en ik ons best doen om de zorg voor ons kind en de huishoudelijke taken zo veel mogelijk fifty/fifty te verdelen, maar dat ik ondanks onze beste intenties toch net wat vaker de sjaak ben, als het op de huiselijke rompslomp aankomt. Alsof dat nog niet erg genoeg was, had ik ook nog het lef om daaraan toe te voegen dat mijn vriend en ik daarom regelmatig even met elkaar gaan zitten om te bespreken of de taakverdeling nog wel eerlijk is en of we allebei nog tevreden zijn met hoe we het allemaal geregeld hebben. Nou, dat vond men op Twitter toch een partijtje hilarisch. Vooral mannen konden er niet over uit. Wat een overdreven gedoe. Wat een feministisch gezeur. En die vriend van mij, wat een zielenpoot. Je zult maar zo’n zeikwijf hebben getroffen. Zo’n pitbull. Die alles thuis helemaal eerlijk wil verdelen en daar dan ook nog af en toe over wil práten. Gatverdamme, wat een schrikbeeld.
Als vrouw met een jong kind, een hart vol ambities, een kop vol plannen en een carrière die lekker op stoom is, heb ik zo mijn eigen schrikbeeld. Dat is het beeld van mezelf over tien jaar, omringd door broodtrommels, stinkende gymtassen en uitpuilende wasmanden. Mijn agenda langzaam maar zeker ondergeschikt geraakt aan het schema van het gezin. Mijn werklaptop al in geen maanden meer aangeraakt. Opdrachtgevers afgehaakt. Ambities verkruimeld. En dat ik het dan niemand anders kwalijk kan nemen dan mijzelf. Een beetje dramatisch, dat weet ik. Maar hé, ieder z’n nachtmerrie. Dit is nu eenmaal het beeld dat mij midden in de nacht zwetend kan doen wakker schrikken. En het is helaas geen ongegronde angst. Zelfs nu nog, in een tijd vol oplaaiend feminisme, women empowerment en girls who run the world zijn de verhalen van vrouwen die zichzelf en hun ambities op het tweede plan zetten voor hun gezin nog altijd overal.

Dan heb ik het niet over vrouwen die daarvoor kiezen omdat hun hart ervan gaat zingen. Hulde, maar over hen heb ik het nu niet. Ik heb het over mijn seksegenoten die hun ambities aan de kant schuiven ten gunste van hun gezin. Uit plichtsbesef, omdat ze denken dat het van ze wordt verwacht. Vrouwen die geleidelijk aan steeds meer van zichzelf opofferen om het thuis allemaal soepel te laten functioneren. Die zeggen: “Er moet nu eenmaal af en toe iemand thuis zijn. Vooruit dan maar. I’ll take one for the team.” Zoals Caroline (53). Twintig jaar geleden was zij net als ik. Een freelance schrijver van in de dertig. Creatief, gedreven en ambitieus. Gezegend met een man die bereid was de zorg voor eventuele kinderen zo eerlijk mogelijk te verdelen. Allebei een deel zorgen, allebei een deel werken. Dat was het plan. Maar de praktijk pakte anders uit. De eerste jaren liep alles nog gesmeerd. Er kwamen twee kinderen: een jongen en een meisje. Zij werkte vier dagen als freelance schrijver en redacteur. Hij deed vier dagen zijn ding als zelfstandig ontwerper. De zorg voor de kinderen deelden ze samen. Dat veranderde toen de man van Caroline besloot te stoppen met zijn vaste baan om een eigen bedrijf te beginnen. Ineens was hij zes dagen per week van huis. Een werkweek van tachtig of negentig uur werd voor hem het nieuwe normaal. Caroline steunde hem in zijn nieuwe ondernemingszin en als vanzelfsprekend trok ze thuis steeds meer verantwoordelijkheden naar zich toe. “De kinderen halen en brengen, boodschappen doen, even langs het postkantoor of de stomerij. Ik was freelancer en werkte thuis, dus al snel sloop het erin dat de zorgtaken vooral bij mij terechtkwamen. Dat vond ik aanvankelijk ook niet erg.” Maar het duurde niet lang voordat haar werk eronder begon te lijden. “Ik worstelde steeds meer om mijn klussen af te krijgen.
Er waren altijd honderd dingen die moesten gebeuren. De kinderen waren vier en zes. Het leek me fijn voor ze als er af en toe tenminste één ouder thuis was. Dus besloot ik een dag minder te gaan werken. Dat werden er al snel twee. Tot ik nog maar zo weinig werkte dat ik net zo goed helemaal kon stoppen.”
Als ze nu terugkijkt zou ze de Caroline van toen heel graag bij de schouders willen pakken en flink door elkaar willen schudden. “Ik begrijp waarom ik toen die afweging maakte. Maar ik heb er wél spijt van. Toen we begonnen aan kinderen, begon mijn carrière net enigszins van de grond te komen. Vooraanstaande opdrachtgevers vroegen me ineens voor klussen. Er kwamen allemaal leuke projecten op mijn pad. Door te stoppen met werken, sloot ik deuren die net voor me open begonnen te gaan.” Van iemand die goed was in wat ze deed en werd gewaardeerd om wat ze kon, werd Caroline iemand die vooral dienstbaar was. “Natuurlijk was het fijn om er veel voor mijn kinderen te kunnen zijn, maar ik realiseerde me toen niet genoeg hoeveel ik inleverde. Niet alleen mijn tijd, maar ook mijn onafhankelijkheid, mijn creativiteit, een deel van mijn identiteit. Mijn man heeft zich in de afgelopen tien jaar kunnen ontwikkelen. Hij heeft zichzelf uitgedaagd, status vergaard, geld verdiend en daar veel voldoening uitgehaald. En ik? Ik heb geen financiële onafhankelijkheid. Geen carrière. Niet eens een betere band met mijn kinderen. Hen interesseert het echt niet wie elke dag kookt en wie ze naar al hun sportwedstrijden brengt. Ik ben er altijd. Maar hun vader die tachtig uur werkt, vinden ze even lief.” Ook Madelon zette haar ambitie aan de kant voor haar bloedjes. En ook zij kreeg spijt. “Voor ik kinderen kreeg was ik heel gedreven en ambitieus. Ik werkte als accountmanager bij een grote farmaceut. Maar toen we kinderen kregen, gaf ik mijn baan op om thuis te kunnen zijn voor het gezin.” Van een fulltime commerciële baan met een dik salaris en een dikke auto onder haar kont ging ze naar de hele dag luiers verschonen en kleien. En dat viel tegen. “Was ik aanvankelijk iemand met kennis en competenties, ineens was ik een vrouw die wist waar de boontjes in de aanbieding waren. Het paste niet bij me. Ik verveelde me. Voelde me depressief en nutteloos. Ging dwangmatig schoonmaken, want als het huis spic en span was, had ik het gevoel dat ik tenminste iets had gepresteerd.” Madelon was doodongelukkig, maar durfde dat amper aan zichzelf toe te geven. ‘Ik schaamde me. Voelde me een slechte moeder.