Op social media wordt Bibi Breijman in de zomer van 2022 uitgemaakt voor hoer. Ze is dom en naïef, een slechte moeder, en haar houding zou getuigen van weinig zelfrespect. Aanleiding voor dit bashen: het wordt haar kwalijk genomen dat ze haar partner, zanger Waylon niet verlaat als uitkomt dat hij haar tijdens haar laatste zwangerschap heeft bedrogen.

Na weken van moddergooien – vooral naar haar, het slachtoffer – komt ze naar buiten met een aantal statements: ‘Ik heb zelf voor deze man gekozen als de vader van mijn kinderen en daar sta ik nog steeds heel erg achter’, zo deelt ze mee in een persoonlijke video. En onder een post op Instagram: ‘Iedereen heeft zijn plasje kunnen doen en zijn gal kunnen druppelen over mijn verdriet, maar uiteindelijk blijft dit ook vooral mijn leven en blijven het vooral mijn keuzes.’

Ongeveer dezelfde hoon krijgt actrice Tanja Jess vorig voorjaar te verduren als ze weigert haar man Charly Luske de deur uit te zetten nadat een roddelkanaal had onthuld dat hij een affaire heeft gehad. Zij zegt daar zelf over: “Vreemdgaan is iets waar ik blijkbaar, tot op zekere hoogte en onder bepaalde omstandigheden, overheen kan stappen of wat ik in elk geval wil proberen.” Ook Tanja krijgt heel veel nare en haatdragende reacties op haar besluit. En voor Monique Westenberg, die in de afgelopen jaren meerdere keren naast André Hazes is blijven staan, is helemaal geen goed woord over.

Blijkbaar is alleen het gat van de deur goed genoeg voor een vreemdganger en mag je als         – in dit geval bekende – vrouw je partner niet vergeven voor zijn misstappen. En waag het al helemaal niet om openlijk je steun aan hem of haar te betuigen, want dan word je ineens van slachtoffer tot dader gebombardeerd. Je bent dan zelf net zo slecht. Of erger: je vráágt er in dat geval zelfs om nogmaals te worden bedrogen.

Dat geldt niet alleen voor BN’ers. Zo vertelt Bibi in een van haar video’s dat ze destijds – naast negatieve berichtjes – ook veel mails krijgt van vrouwen die hetzelfde hebben meegemaakt, maar dit niet durfden te vertellen aan familie of vrienden. Met andere woorden: ze is, gezien de hoeveelheid steunbetuigingen die ze heeft ontvangen, bepaald niet de enige. Maar erover praten ho maar. Zelf zegt ze daarover: “Het komt zo vaak voor en er hangt zo’n taboe omheen als je in zo’n situatie kiest voor je gezin. Ik las zo veel berichten waarin gezegd werd dat je alleen sterk bent of alleen zelfrespect hebt als je wegrent van de situatie.”

Ook de bekende psychotherapeut Esther Perel heeft al eens eerder benoemd dat samenblijven nadat je partner je heeft bedrogen, een groot taboe is. Perel is sowieso een van de eerste therapeuten die ontrouw niet direct als iets negatiefs ziet voor relaties. In haar boeken, haar TED-talks en video’s op YouTube geeft ze verklaringen waarom zo óntzettend veel mensen vreemdgaan.

Officiële cijfers zeggen 1 op de 4, maar professionals denken dat het werkelijke aantal veel hoger ligt, juist vanwege de schimmigheid over het onderwerp – is zoenen vreemdgaan? Penetratie? Of is stiekem appen al de grens? “Relaties duren langer, we worden ouder, de mogelijkheden en verleidingen op het gebied van scheiden en sex zijn talrijk”, stelt Perel. “Door vreemd te gaan, willen we de persoon ontvluchten die we zijn geworden, zijn we op zoek naar meer autonomie of verlangen we naar een ander deel van onszelf, zoals het gevoel weer te leven, speelsheid en nieuwsgierigheid te ervaren.”

Op YouTube benadrukt ze dat samen verder gaan na een dergelijke misstap vaak onbegrijpelijk is voor de buitenwereld. “Bij scheiden ligt geen schaamte meer. Bij blijven wel. We hebben alle vrijheid van de wereld, waarom zou je er dan bewust voor kiezen bij iemand te blijven die je zo gekwetst heeft?” Reden, aldus Perel, waarom koppels die samenblijven na bedrog vaak geïsoleerd raken van de rest van hun omgeving.

De schaamte en het taboe herkent ook Annette Burgers, relatie­therapeut, ontrouwexpert en maker van een podcastserie over vreemd­­­­gaan, Op zoek naar de Liefde. Hierin interviewt ze experts en ervarings­­­­­deskundigen op dit gebied, elk vanuit zijn of haar eigen ­invalshoek. Ze vindt het tijd dat vreemdgaan bespreekbaar wordt en met name dat er meer begrip komt voor stellen die een doorstart ­maken na overspel. Nu nog signaleert ze een enorme krampachtigheid en terug­houdendheid van ervaringsdeskundigen om hierover te vertellen in haar podcast, juist vanwege het oordeel van de buitenwereld. “Als iemand aangeeft een monogame relatie aan te willen gaan, maar dat niet laat zien, dan heeft iedereen daar meteen een mening over. Je belooft trouw, maar doet het niet, dus ben je óf onbetrouwbaar, óf een notoire leugenaar, óf psychisch niet in orde óf handelingsonbekwaam. Maar misschien wil iemand wel trouw zijn, maar weet hij niet hoe hij dit moet doen, of ligt er een andere oorzaak aan het overspel ten grondslag. Gedrag heeft altijd een reden.”

Burgers ziet evenveel mannen als vrouwen vreemdgaan en ook verschillende relatie­vormen hebben geen invloed. Zo komt het net zo vaak voor bij stellen van dezelfde sekse als bij heterokoppels. Wel onderscheidt ze drie opties na overspel: vluchten, (be)vriezen of vechten. Het merendeel van de mensen roept dat ze na overspel de deur dichttrekken. Vluchten dus. “Dat lijkt makkelijk, want dan kun je alle verantwoordelijkheid voor het mislukken van de relatie leggen bij de overspelige partner. Alleen is het geen oplossing, want je neemt de dingen die niet goed gingen bij jezelf in deze liefdesverhouding vervolgens ook weer mee naar een eventuele volgende relatie.”

Dan heb je nog het deel dat ‘bevriest’ en als het ware de kop in het zand steekt. Ze leven door en praten er niet meer over, het onderwerp komt alleen nog omhoog tijdens ruzies. “Stommetje spelen levert niets essentieels op voor de relatie. Die wordt hierdoor niet verbeterd en het levert ook geen persoonlijke groei van de partners op.”

Vanuit haar expertise en ervaring pleit Burgers daarom sterk vooroptie drie: vechten. “Ik zeg niet dat omgaan met ontrouw makkelijk is.Het is geen kwestie van vallen, opstaan en weer door. Je stort als de bedrogen partner in een metersdiepe afgrond. Je toekomstbeeld is weg, je dealt met verlies, komt in een soort rouwperiode terecht en je houvast en de illusie van het perfecte plaatje verdwijnen. Daarbij komt bij beide partners ook nog onmacht, schaamte en angst voor financiële onzekerheid, de toekomst van de kinderen en wat de omgeving zal zeggen. Maar je kúnt een andere weg inslaan: die van samen doorgaan. Een nieuwe relatie, met dezelfde persoon.”