Mijn kinderen zijn vier en zes en ze kruipen graag bij mij in bed. geen hele nachten meer, gelukkig. maar vaak eventjes, in de ochtend, het liefst op het moment dat hun vader ze al heeft uitgekleed om onder de douche te gaan en ik nog lig te doezelen. Dan zien ze hun kans schoon om nog even snel in hun blootje in het grote bed te kruipen en dicht tegen het naakte lichaam van hun moeder te kruipen dat onder het warme dekbed ligt te gloeien van de slaap. De oudste legt z’n gezicht tegen het mijne en vertelt me enthousiaste maar onnavolgbare verhalen waarnaar ik luister met mijn ogen nog dicht, de jongste knijpt ondertussen al neuriënd met haar priemvingers in het zachte kussentje van mijn buik, terwijl ze haar koude voetjes warmt in mijn knieholten.

Soms trek ik een hand weg, of duw ik een voetje zachtjes terug, maar verder laat ik het allemaal over me heen komen, als een kat die haar jongen over zich heen laat klauteren, gelaten en geduldig en bewust van de eindigheid van wat voor even voelt als eeuwigheid. Want de momenten waarop we zo samen liggen, de naakte huid van mijn kinderen tegen die van mij, hun lichamen zo vanzelfsprekend vertrouwd met het mijne, voel ik meer dan ooit de essentie en de intimiteit van wat ons bindt. Het zijn de momenten die zowel teder als dierlijk zijn en die me terugbrengen naar de momenten waarop ze als baby naakt op mijn borst lagen of naar nog verder daarvoor, toen we, heel even, samen één wezen waren.
Het was nooit in me opgekomen om dit tafereel als mogelijk problematisch te beschouwen. Maar dat was in een simpeler tijd, voordat ik op een middag nietsvermoedend over een pagina op een internetforum struikelde, waarop een discussie werd gevoerd over de vraag: ‘Wat doe je als je naakt slaapt en je kind kruipt bij je in bed?’ De discussie werd aangezwengeld door iemand die zelf blijkbaar met deze situatie te maken had en zich er geen raad mee wist. Forumgenoten schoten ijverig te hulp met tips en advies. Niet meer naakt slapen, werd vaak geopperd. Zorgen dat het kind altijd een pyjama aanheeft.

Het kind terugleggen. Of: uitleggen dat het niet meer de bedoeling is dat het kind bij je in bed kruipt. Vervolgens ging de discussie een tijdje over bij welke leeftijd van het kind dan de grens lag en waarom.
Nu begrijp ik natuurlijk ook wel dat er een moment komt in het leven van een opgroeiend kind waarop naakt tegen elkaar aanliggen niet meer zo gepast is, maar over het algemeen neemt de behoefte om op die manier bij ouders in bed te kruipen met het opgroeien af, dus dat leek me al met al prima geregeld. De bezorgdheid waarmee het onderwerp op dit forum werd besproken, verbaasde me dan ook. Maar ik ontdekte al snel dat heel het internet bol staat van dit soort discussies. Over in bad gaan met kinderen. Douchen met kinderen. Naakt in huis zijn met kinderen. Zoenen geven aan kinderen. Zo leerde ik dat er ouders bestaan die in bad of onder de douche met hun eigen kind een zwembroek aantrekken, om ‘ongemakkelijke’ situaties te voorkomen. Dat een dreumes of peuter de eigen ouders naakt ziet of uit nieuwsgierigheid een intiem lichaamsdeel aanraakt, dat is blijkbaar iets heel ergs, iets wat koste wat het kost moet worden voorkomen. Ook ontdekte ik dat kleine kinderen bloot op het strand laten spelen tegenwoordig onverantwoord wordt gevonden – want viezeriken – en dat je peuters daarom beter een vrolijk gekleurde string of een bikini aan kunt trekken, compleet met driehoekjes over de niet bestaande borsten.
Ik groeide op in een tijd dat bloot gewoon bij het leven hoorde. Ik weet niet beter dan dat ik zelf als peuter altijd naakt op het strand speelde. Of in het badje in de tuin. Een kinderlijf was niets seksueels, dus zo benaderde je het ook niet. Ik zag mijn ouders naakt. In de badkamer of als ze zich aankleedden. Niet omdat ze het aan mij opdrongen, maar omdat het gewoon onderdeel van het leven was. Toen ik als puber met vriendinnen naar het strand ging, we spreken jaren negentig, wachtte ons daar vanzelfsprekend een zee aan blote borsten. Groot. Klein. Wit. Bruin. Oranje. Met piercings. Met tatoeages. Ik durfde nooit topless, maar weet nog dat ik het geruststellend vond om te zien dat borsten meer waren dan die kogelronde dingen die je toen overal in de media zag; dat ze in alle soorten en maten bestonden. Topless stond niet voor sex, maar voor vrijheid. Voor bruin worden zonder strepen. Voor: drink met je billen bloot, melk uit een kokosnoot.
Hoe anders is het tegenwoordig. Topless zonnen doet nog slechts twee procent van de vrouwen onder de 35. Kleine kinderen moet je inmiddels dus bedekken, daarom lopen ze vanaf een jaar of twee al gekleed als mini-volwassenen over het strand. Jongeren houden steeds vaker hun ondergoed aan onder de douche na de gymles. Foto’s van vaders die hun eigen kind een liefdevolle pakkerd op de toet geven, leveren op sociale media ophef en discussie op, dat is zogenaamd ­ongepast. Het NPO-programma Gewoon. Bloot., waarin nieuwsgierige kinderen blote volwassenen vragen konden stellen over hun lichaam, riep twee jaar geleden zo veel verontwaardiging op, dat er nog voor de eerste uitzending al Kamervragen over werden gesteld. Want kinderen confronteren met volwassenen zonder kleren aan, dat was schadelijk, schandelijk en het werkte pedofilie in de hand, suggereerden critici.
Ik sla deze ontwikkeling nu al een aantal jaren gade en ik maak me grote zorgen. Over hoe onze omgang met bloot veranderd is sinds ik zelf opgroeide. Over hoe we naakt onlosmakelijk zijn gaan verbinden aan sex. Hoe we bloot in combinatie met ­kinderen automatisch zijn gaan koppelen aan gevaar. Hoe angst en ­ongemak ervoor zorgen dat zelfs de meest onschuldige situaties nu worden ontdaan van hun onschuld. Van ouders die met hun kinderen in bad zitten, tot vrouwen die in het openbaar hun kind voeden, tot blote peuters op het strand. Elke confrontatie met naakt lijkt nu aanstootgevend. Alles wat te maken heeft met bloot en kinderen, is bij voorbaat gevaarlijk en verdacht. We lijken soms te vergeten dat een bloot lichaam niet altijd iets met sex te maken heeft, maar dat het soms ook gewoon is wat het is: het vleselijke vehikel waarin we allemaal op deze wereld rondlopen. En dan zonder kleren aan.
Als journalist heb ik me meerdere malen verdiept in de vraag waar deze ontwikkeling vandaan komt. Ik ontdekte dat er verschillende achterliggende redenen aan te wijzen zijn, stuk voor stuk prima te begrijpen. Zo is er, zeker in de opvoeding, de tegenreactie van ouders die zelf zijn opgegroeid in de hippietijd, waarin kinderen soms werden blootgesteld aan naakt en seksualiteit op een manier die niet altijd veilig, verantwoord of wenselijk was. Daarnaast hebben grote misbruik­­zaken door de jaren heen een vernietigende impact gehad op het vertrouwen van ouders dat zij hun kinderen vrij en veilig door de wereld kunnen laten bewegen.