‘HET UNIVERSUM HEEFT NIET DE VERPLICHTING OM ZINVOL OF LOGISCH TE ZIJN VOOR JOU.’ Deze intrigerende uitspraak van de Amerikaanse sterrenkundige Neil deGrasse Tyson nam ik als motto in mijn boek over Sandra en Mirjam Ploeg, twee zusjes uit Maarssen die hun ouders, hun broer en een pleegbroertje verloren in de aanslag op vlucht MH17. We wilden ermee zeggen dat in een leven alle omverwerpende dingen kunnen gebeuren waarmee je geen rekening houdt, die je niet zag aankomen en waar je het verder maar mee te doen hebt. Ik moet steeds aan die zin denken als ik googel naar het alsmaar uitdijende imperium van zelfgekroonde lifestylecoaches die zich vlijtig toeleggen op manifesteren, een online gehypete vorm van wensdenken, waar de een na de andere influencer zijn of haar fame & fortune aan ophangt, met een breed gevolg aan wannabe’s die er met boter en suiker ingaan.
Het one size fits all-recept voor succesvol manifesteren zit ongeveer zo in elkaar. Jij wilt iets hebben wat je niet hebt, omdat je denkt dat het jouw leven gelukkig(er) zal maken: een goedlopend winkeltje, meer geld, een ordentelijke administratie, strakkere billen, een gezinsleven zonder dag in, dag uit dat gezeik over wie wat doet in het huishouden – het kan van alles zijn. Die wens stuur (manifesteer) je naar het universum waar 24/7 een oneindige oceaan aan energiegolven rondkolkt. Ja, ook de jouwe. Pak je dit goed aan, door constant positief te denken en verantwoordelijkheid te nemen voor je levenswandel, dan zul je krijgen wat je wilt.
Een onmisbaar ingrediënt in de fortunecookies van elke manifestatiecoach is de wet van aantrekking, tevens de titel van een Amerikaanse megabestseller (The Law of Attraction) die verscheen in 2006. Dat was ook het jaar waarin The Secret uitkwam, een film naar het boek van Rhonda Byrne, dat zich ook bedient van de wet van aantrekking om de visie te promoten dat iedereen een gedroomde toekomst zelf kan laten uitkomen door er maar veel en vrolijk aan te denken en het voor zich te zien.
De essentie van de aantrekkingswet is dat wat jouw gedachten ook beheerst, datgene is wat je krijgt in het leven. Dus: als jij steeds denkt aan de dingen die je niet (meer) wil, krijg je er meer van, en vice versa. De kosmologische verklaring hiervoor zou zijn dat alle energie in het universum een frequentie heeft: de energie van jouw gedachten resoneert met andere energiefrequenties. En soort zoekt soort: pessimistisch leidt tot meer kommer en kwel, rooskleurig tot geluk, geluk en nog meer geluk. Klaar. O nee, je bent natuurlijk nooit klaar. Of, zoals de schrijvers van The Law of Attraction en haar volgelingen tot in den treure benadrukken: ‘You never get it done, you never get it right.’
Dat is meteen een effectieve disclaimer natuurlijk. Wat? Lukt het niet? Ja maar hallo, de zoektocht is nooit af hè, lieverd, en je krijgt het nooit helemaal goed. Het gaat er dus ook niet om dat onverlichte zielen drastisch gaan sjorren aan hun omstandigheden. Sterker nog, je hebt het nooit nodig dat een omstandigheid verandert om je beter te voelen als je de wet van aantrekking omarmt als een tweede natuur (in manicoachlingo: in de receptive mode staan of aligned zijn) en je voor alles in je leven zelf de verantwoordelijkheid (ownership) neemt. Zo houd jij altijd controle over wat je denkt, hoe je je voelt en dus wat je manifesteert. Met als resultaat, hocus pocus: innerlijke rust en onvoorwaardelijke zelfliefde, om maar iets te noemen.
Wensdenken bestaat natuurlijk al sinds jagers-verzamelaars in de prehistorie tanden­knarsend toekeken hoe het vuurtje van de buren beter brandde dan hun eigen rokerige verzameling twijgen. Manifesteren is in die zin slechts de zelfhulpversie die nu en vogue is, aangeprezen door coaches – een vrijberoep dat iedereen mag uitvoeren zonder enige vorm van opleiding of ervaring – als dé manier om jezelf onder handen te nemen. Inclusief de mogelijkheden om het universum ook gewoon via een aardse pakketservice bij de voordeur af te zetten. Het tijdschrift Happinez verkoopt een ‘limited edition manifestatie giftset succes’ voor veertig euro (met een eigenlijke waarde van negentig, hoera). Daarin zit een groot vel papier om je vision board op te maken, een doe-het-zelf vision board book, een edelsteen die voor balans staat, vijf good luck-wierrookstokjes en een dagboek om dromen en doelen in bij te houden. De set is er ook voor de manifestatie van liefde. Mocht de voorraad op zijn, dan kun je bijvoorbeeld via Etsy ­terecht bij een keur aan andere spirituele ondernemers die handelen in vergelijkbare succesdozen.
Zonder uitzondering beginnen ze altijd met aanprijzen dat er een groot vel papier in zit. Een groot vel papier: universum, hallootjes, hier kom ik aangestormd, hoor. Manifestatie-sieraden van schelpen en stenen zijn ook behoorlijk hot om het manifesteren kracht bij te zetten met een stukje materie. Zo zou parelmoer eigenwaarde bevorderen, acceptatie en saam­horigheid vergroten en goed zijn tegen spierkramp in de kaken. Het mineraal rhodoniet versterkt intuïtie, helpt bij depressie en angst en geeft vertrouwen bij grote veranderingen. Althans, volgens de makers die er een ketting à zeventig euro van rijgen.
En dan niet te vergeten alle peperdure cursussen, manifestatiereisjes naar Bali of Ibiza, kaartendecks en kalenders met mind blowing wijsheden als ‘Alles is zoals het moet zijn’, waarmee talloze manifestatie­coaches elkaar verdringen in het grenzeloze www-heelal. Op een willekeurige druilerige maandagochtend kun je je kuthumeur bijvoorbeeld keihard confronteren met een online­cursus abundance, waarin je in negen lessen alles, maar dan ook echt alles, leert over het creëren van meer overvloed en vrijheid in je leven. Ik citeer even: ‘Alle lessen, alle opdrachten en meditaties zijn gericht op het aantrekken van OVERVLOED. Kun je niet wachten om overvloed te creëren? Start direct. Al vierduizend mensen gingen je voor!’

Zelfs in het blokje waarop je moet klikken om je direct in te schrijven staat: ‘Yes, ik wil overvloed!’ Je kunt er een 14-karaats vergulde hanger bij kopen voor veertig piek. Helpt ook met manifesteren want: ‘Door er iedere dag naar te kijken, versterk jij je neurologische verbindingen en verander je jouw energie!’ Zo makkelijk kan het leven zijn, lieve mensen. Je hoeft het alleen maar te willen.
We kunnen ook kiezen uit allerlei vippakketten, voor ergens tussen de vijfhonderd en de vijftienhonderd euro. Dan heb je alles lekker ­praktisch bij elkaar: je cursus moneyfesteren, je workshop romantisch manifesteren en dag en nacht toegang tot de manifestatiebibliotheek met onder meer 48 minicursussen. En kijk eens aan, elke potentiële vip-manifestatiejunk krijgt als bonus een reizen-langs-je-chakra’s-kaartendeck in de boodschappenmand.
Het doet mij allemaal vooral denken aan zo’n deprimerende TikTok-rij in het centrum van Amsterdam. Vierduizend verveelde types op moeilijke Japanse gympen die al instagrammend staan te wachten op een crompouce of een bak friet met gesmolten truffelkaas. Overvloed, yeah. Vip, kom maar door.
En dan hebben we nog niet gehad over manifestatiecoaches die beweren te kunnen roeren in de potten van de voortplanting voor iedereen met een kinderwens. Dat verkopen ze dan weer niet als een vip-babyfesteren-pakket, maar als een workshop contact maken met de ziel van je toekomstige kindje, of iets dergelijks (‘Kindje’, dat woord alleen al, maar dit terzijde). Begrijpelijk. Voor je het weet manifesteer je een schade­claim van iemand die je uit de ongezellige wachtkamer van een polikliniek fertiliteit hebt weggelokt. Maar het punt is wel degelijk gemaakt: zwanger worden, rijk worden, verliefd blijven of ongelooflijk creatief zijn, it’s all on you, baby.
Ik heb een aantal coaches gesproken, nadat ik hun social media-feeds en sites langdurig had bestudeerd. Allemaal vrouwen tussen de dertig en 45, die het goed voor elkaar hebben. Ze lijken op elkaar. Veel bemoedigend glimlachen. Tot in de puntjes verzorgd. De meesten doen hun ding met op de achtergrond een stilleven van klankschalen, geurkaarsen, foto’s van zichzelf (met schattige baby, als ze die hebben),stenen, schelpen, wierookstokjes, spiegels en humorloze clichés,geschreven in meisjeshandschrift op pastelkleurige kaarten. Cursussen worden meestal gegeven op een knullig podiumpje met flipovers, ik denk om iets Wall Street-achtigs uit te stralen.