Wie houdt de verjaardagen bij? Wie onthoudt dat er een lentebloembol mee naar school moet en wie zorgt dat de tandartsafspraken worden nagekomen? Doorgaans: de vrouw. Want die traditionele rollenpatronen sluipen er soms toch weer in, weet ook LINDA.-columnist Floor Bakhuys Roozeboom.
Hoewel Floor en haar vriend beiden zeer gemotiveerd zijn de taken in huis en rondom hun gezin met twee jonge kinderen eerlijk te verdelen, bleek na verloop van tijd dat de traditionele rollenpatronen zich sluipenderwijs toch weer hebben voltrokken.
Zij deed thuis veel meer dan hij. Het hoofd van Floor liep over en haar vriend had geen idee. Een goed gesprek aan de keukentafel bleek nodig om het tij te keren.
Over dit soort struggles gaat journaliste Floor Bakhuys Roozeboom (40) (JAN, NRC, FD, LINDA.) om de week stevige columns schrijven die alle ouders van opgroeiende kinderen een spiegel voorhouden.
Voor de mensen die je nog niet kennen van je stukken in het blad, wie is Floor Bakhuys Roozeboom?
Floor: “Ik ben journalist, ik schrijf boeken, columns en verhalen waarin ik me graag uitspreek over mijn eigen ervaringen en observaties aangaande de man-vrouwverhoudingen. Dat doe ik niet met een wijzend vingertje, wel met verwondering en humor. Althans, dat hoop ik. Verder woon ik samen met mijn vriend en hebben we twee jonge kinderen, een zoon van zeven en een dochter van vier.”
‘De man-vrouwverhoudingen’, dat klinkt abstract. Licht eens toe.
“Wat ik zelf merk als moeder, maar ook veel om me heen zie en hoor, is dat er nu een generatie ouders aan zet is die het heel belangrijk vindt om de ontelbare taken, die er nu eenmaal komen kijken bij het runnen van een gezin, zoveel mogelijk eerlijk te verdelen. Maar dat het, ondanks alle goede voornemens, in de praktijk vaak niet zo gelijkwaardig uitpakt. Als ik daarover begin in de kroeg of bij vrienden, heeft bijna iedereen daar wel een verhaal over. Er zit dus een groot verschil tussen wat we in theorie wenselijk vinden en wat we in de praktijk doen.”
Kun je daar voorbeelden van geven?
“Ik heb het over situaties die veel jonge ouders zullen herkennen. Bijvoorbeeld: Wie opent de schoolmails? Wie regelt wat er geregeld moet worden? Van de zwemtas tot de verjaardagstraktaties? Wie houdt bij welke dingen er op zijn in huis? Maar ook: wie krijgt de ruimte om zich af en toe helemaal af te sluiten om zich op eigen dingen te kunnen richten? Ik noem het ’t grote scheefgroeien. Het gaat een hele tijd goed, maar uiteindelijk komt er bijna altijd een punt waarop, vaak de vrouw, ineens denkt: hoe is het eigenlijk zo gekomen dat ik nu alles aan het regelen ben? En dat dat dan ongemerkt lijkt te zijn gegaan.
Vaak wordt het argument gebruikt dat vrouwen evolutionair nu eenmaal beter zijn in zorgen en organiseren. Maar wat heeft de evolutie te maken met het openen van een schoolmail? Zijn mannen daar op hun werk dan ook niet toe in staat? Ik denk persoonlijk niet dat we zo’n patroon vanuit de jagers/verzamelaars moeten duiden.”
En dus probeer jij grip te krijgen op deze hele verdeling van taken?
“Inderdaad. Ik heb het geluk dat ik een man heb getroffen die ook enorm gemotiveerd is de boel gelijk te trekken. Ik krijg dan ook vaak te horen dat ik daar zoveel mazzel mee heb, wat ook weer veel zegt over hoe uitzonderlijk het blijkbaar nog altijd wordt gevonden. Dan wordt hij bijvoorbeeld ‘een lot uit de loterij’ genoemd. Dat ben ik natuurlijk ook, grapt hij dan.”
Wat doet hij dan zoal dat uitzonderlijk wordt gevonden?
“Op dit moment zit ik vijf dagen in een natuurhuisje om aan mijn boek te werken. Ten eerste motiveert hij me om dat vaker te doen. Ten tweede kan ik zo de auto instappen en alles achterlaten in de volle overtuiging dat thuis alles zonder problemen doorloopt.
Ik hoef niet vooruit te koken, geen oppassen te regelen en ook geen eindeloze afvinklijstjes voor hem te maken. Hij regelt het gewoon. Ik hoor van vrouwen om me heen wel eens dat zoiets voor hen niet zomaar mogelijk zou zijn. Of in elk geval niet zonder daar zelf eerst van alles voor te hoeven voorbereiden.”
En andersom doe jij dat ook voor hem?
“Uiteraard. Met een druk gezin en allebei een baan heb je het gewoon nodig om af en toe helemaal niet beschikbaar te zijn en jezelf totaal te kunnen focussen. Of dat nu op werk is, of op iets anders dat er voor jou toe doet. Ik denk dat dat voor iedereen – man of vrouw – belangrijk is.”
En toch loopt het ook bij jullie nog af en toe scheef?
“Zeker. Ik heb ook nog steeds momenten dat ik denk: hoezo ben ik dit eigenlijk allemaal alleen aan het doen? Bij de verbouwing van ons huis was het trouwens juist weer andersom. Veel kwam toen vanzelfsprekend op het bord van mijn vriend terecht, terwijl hij er zelf ook geen eerdere ervaring of affiniteit mee had. Toen gaf mijn vriend na een tijdje juist weer aan bij mij: hallo, hoezo ben ik dit eigenlijk allemaal aan het regelen? Doe jij ook eens wat.”
En waarom is dat dan?
“Goeie vraag. Ik ben nu een boek aan het schrijven waarin ik daar dieper in probeer te duiken. Uiteindelijk heeft het denk ik te maken met wat we op mannen en vrouwen projecteren en van hen verwachten. Er zitten er rolpatronen onder en overtuigingen over mannen en vrouwen die heel diep ingesleten zijn en die voor een deel ook in onszelf zitten.
Als je je thuis voelt binnen die rolpatronen is het natuurlijk prima. Maar ik geloof zelf dat alle mensen, of ze nu man zijn of vrouw, zich vrijer zouden kunnen voelen als hun rol in het ouderschap en in de maatschappij minder bepaald zou worden door of ze man of vrouw zijn en meer door wie ze zijn als persoon. Daarom is het ook belangrijk dat we het doorbreken van dit soort dingen niet langer alleen als een vrouwenonderwerp benaderen. Mannen hebben er namelijk ook veel bij te winnen.”
Waarom denk je dat?
“Vaders zijn steeds meer betrokken, maar ze worden in hun rol als vader nog lang niet altijd serieus genoeg genomen. Of goed gefaciliteerd. Nog niet zo lang geleden kregen vaders nog maar twee dagen vrij rondom de bevalling. Nu zijn de verloven ruimer. En nu zie je dat ook vaders die bijzondere eerste tijd met hun kind willen beleven.”
Helaas zien we nog wel steeds dat mannen al die verloven dan toch niet altijd opnemen.
“Dat heeft met meerdere dingen te maken. Het verlof is niet voor honderd procent betaald, waardoor het voor veel gezinnen lonender is als de man blijft werken, zodat ze niet te veel inkomsten mislopen. Eline Leijten, een van de initiatiefnemers van de petitie ‘21e-Eeuws Verlof’, zet zich bijvoorbeeld vanuit Het Buikencollectief in om dit te veranderen. Maar ook cultuur is bepalend. Een kantoor kan nog zo’n goede verlofregeling voor vaders hebben, maar als het binnen de cultuur not done is om het op te nemen, dan is de drempel hoog om het te doen. Ook de mannelijke managers en CEO’s zullen zelf het goede voorbeeld moeten gaan geven.”
Het is geweldig om te zien hoeveel meer betrokken vaders tegenwoordig zijn in vergelijking met, pakweg twintig jaar geleden.
“Zeker. Het is wat dat betreft ook een optimistische tijd, de motivatie is er. Steeds meer vaders willen een gelijkwaardige rol in de opvoeding van hun kinderen. Steeds meer moeders werken. De wereld is veranderd. Nu de rolpatronen nog. Alleen al door het er vaker over te hebben, zijn we denk ik op de goede weg.
Weet je, het is gemakkelijk om gedoe over rolverdeling en taakverdeling thuis af te doen als gezeur in de marge, maar de impact ervan op onze levens is heel groot. Het beïnvloedt hoeveel bewegingsvrijheid iemand heeft. Hoeveel financiële vrijheid iemand kan verwerven. Hoeveel ruimte iemand krijgt of van zijn of haar gezin te genieten. In hoeverre iemand zich als mens kan ontplooien.”
Heb je het gevoel dat er bij jullie op dit moment een eerlijk evenwicht bestaat?
“Ja. Maar we blijven af en toe checken bij elkaar: ben je nog blij met hoe het gaat? Ragna Heidweiller heeft bijvoorbeeld een inzichtelijk boek geschreven over hoe je hierover in gesprek kunt gaan: In voor en tegenspoed, als jij maar de afwas doet.
Ook het boek Fair Play van Eve Rodsky is de moeite waard. Daar hoort ook een kaartspel bij waarmee je de rolverdeling thuis spelenderwijs inzichtelijk kan maken. Geinig en verhelderend om eens met een drankje aan de keukentafel te gaan zitten en de kaartjes een voor een bij de persoon te leggen die de taak over het algemeen uitvoert.”
Ik denk dat ik wel weet bij wie het stapeltje het hoogst is.
“Mijne was inderdaad wat hoger, haha. Maar weet je, het gaat er uiteindelijk ook niet om dat je alles krampachtig helemaal precies 50-50 verdeelt. Het gaat er volgens mij vooral om dat je bewust over nadenkt. De een is goed in dit, de ander weer beter in dat. Dit een vindt dit leuk, de ander dat. Maak daar gebruik van en pas de verdeling thuis daarop aan. Dan heb je denk ik de grootste kans dat je je leven samen inricht op een manier waar je allebei blij van wordt.”
De columns van Floor lees je vanaf nu tweewekelijks op LINDA.premium. Probeer nu een maand gratis en lees het hele magazine online, aangevuld met nog veel meer exclusieve interviews en spraakmakende verhalen. Krijg daarnaast toegang tot exclusieve kortingen en winacties. Lees altijd en overal LINDA.
64 procent van de moeders doet meer in opvoeding dan de vader
Floor Bakhuys Roozeboom (40) is journalist en schrijver. Ze woont samen met haar vriend en hun zoon (7) en dochter (4) in Haarlem tussen alle andere burgerlijk geworden Millennials. Dit najaar verschijnt haar debuut Daar ben jij nou eenmaal beter in over mannen, vrouwen en ouderschap.
