“Hij had iets vrijgevochtens, dat vond ik leuk. Niks was raar en hij legde mij geen enkele beperking op. Maar toen de kinderen kwamen, begon ons leven te lijken op dat van alle andere gezinnen om ons heen. De dagen hadden hun vaste ritme. We brachten steeds minder tijd samen door. Ik stoorde me soms aan de feesten waar hij verzot op was en de borrels van zijn werk. Het gebeurde dat we met zijn tweeën ergens naartoe zouden gaan, hij eerder vertrok terwijl ik nog op de oppas wachtte en hij, tegen de tijd dat ik aankwam, al zo veel had gedronken dat-ie alweer naar huis ging. Of dat ik, als we geen oppas konden vinden, zei: ‘Ga jij maar, ik blijf wel thuis.’ Zo stom, want ik had me dan echt verheugd op zo’n uitje.

Het lijken kleinigheden, maar als kleinigheden zich vaak herhalen worden het patronen. Hij hechtte meer aan uitgaan dan ik, dus het leek logisch dat ik hem liet gaan. Pas achteraf denk ik dat ik mezelf te veel heb weggecijferd. Toen is de ongelijkheid begonnen. Onze dochter was een opstandige puber, dat zorgde voor spanning in huis. We hadden die avonden samen juist heel hard nodig, maar in plaats van tijd voor elkaar te maken, dreven we elk een andere kant op. Op een dag stond ik in de keuken en zei: ‘Onze relatie is veranderd.’ Er was geen duidelijke aanleiding voor mijn opmerking, of het moet een sterk gevoel van onvrede zijn geweest. De dagen leken te veel op elkaar. Werken, kinderen, eten, sporten, slapen. En dan de volgende dag de herhaling van de dag ervoor. Ik schrok van mijn hardop uitgesproken constatering en van zijn laconieke, onmiddellijke bevestiging. ‘Ja, dat klopt.’ 

Er was iets gaande. Er was iets aan het verschuiven. Maar ik besloot er niet te nadrukkelijk over te doen, bang voor wat er zou komen. Ik kan niet anders zeggen: de verwijdering tussen ons gebeurde niet met een knal, maar langzaam en bijna ongemerkt. Een keer zei hij: ‘Ik weet ook niet wat er is. Het ligt in elk geval niet aan jou, jij bent de beste vrouw die ik me kan wensen.’ De relatietherapeut die we uiteindelijk inschakelden hielp niet, want voor het slagen van een therapie heb je een gedeelde intentie nodig.

Mijn man had intussen een nieuwe liefhebberij gevonden: samen met de vrouw van een bevriend stel met wie we als gezin heel veel tijd doorbrachten, was hij aan het badmintonnen geslagen. Ze hadden zich ingeschreven voor een evenement en ineens werd er voortdurend getraind. ’s Avonds, in het weekend, soms hele zaterdagen. En als je veel tijd samen doorbrengt, ontstaan er makkelijk intieme gesprekken. Onze therapeut vroeg ernaar. Had mijn man soms gevoelens voor haar? Maar dat ontkende hij en ik wilde hem zo graag geloven.

Het was in de periode dat ik fysiek afhankelijk van hem werd, want ik kreeg gezondheids- problemen waardoor ik hele dagen aan huis gekluisterd was. Er werd een operatie gepland in de zomervakantie van de kinderen, die zes weken zou duren. Het betekende dat ik niet met hen weg kon. Dus wat doe je dan als moeder, als die kinderen voorstellen samen met papa en het bevriende stel op vakantie te gaan? En wat doe je als moeder en echtgenote, als de man van het bevriende stel uiteindelijk niet meegaat en jouw man en zijn vrouw dus samen op vakantie gaan? Zeg je dan: ik wil niet dat jullie met zijn zessen gaan kamperen, zonder ons? Nee, dan bijt je op je lip en spreek je jezelf toe: doe niet zo kinderachtig, er is niks aan de hand.