Jaarlijks worden ruim 20.000 kinderen onder de achttien slachtoffer van seksueel geweld. Een lesje seksuele voorlichting in de klas is niet genoeg om hier een eind aan te maken. 

Seksueel geweld

“Patronen moeten worden doorbroken om dit maatschappelijke probleem op te lossen’, zegt Willy van Berlo, programmamanager seksueel geweld bij Rutgers. Van Berlo komt met praktische tips voor ouders die kunnen bijdragen aan het stoppen van dit onwenselijke gedrag.

Haar eerste advies is om je kind goed te leren praten over gevoelens zodat, zodra er iets gebeurt, dit ook wordt verteld. Van Berlo:”Ik adviseer om al van jongs af aan met je kind te praten over zaken zoals vriendschap, liefde, je lichaam en emoties. Als je je kind vertrouwt maakt met praten over seksualiteit (passend bij de leeftijd), dan wordt het normaal. Ze zijn dan eerder geneigd om het aan jou te vertellen als er daadwerkelijk iets vervelends gebeurt.”

Jongens

Voor jongensmoeders is ook een belangrijke rol weggelegd. “Heel belangrijk is ‘educate your sons’. Daarmee bedoel ik: leer aan je eigen jongens wat respectvol seksueel gedrag is, zodat ze snappen wat acceptabel en plezierig is. We hebben snel de neiging om meisjes weerbaar te maken tegen ongewenst gedrag, maar het zijn vooral jongens en mannen die grensoverschrijdend gedrag vertonen. Dat moeten we aanpakken door het voor te zijn.”

Daarbij is het natuurlijk altijd goed als je in een seksuele relatie duidelijk bent over wat je wel of niet wilt. “Dat geldt voor meisjes én voor jongens.” Overigens gaat dit over grensoverschrijdend gedrag tussen jongeren onderling. Als een volwassene een kind misbruikt is het een heel andere situatie, dan heeft een kind meestal geen kans om zich aan het misbruik te onttrekken.

Lees ook
Mandy (33) werd misbruikt door haar opa: ‘Dat monster was óók mijn grote vriend’

Grenzen

Van Berlo legt uit dat over het algemeen het idee heerst dat jongens de wensen op seksueel gebied aangeven en de meisjes de grenzen. “Dat klopt niet. Seksueel contact is geen eenrichtingsverkeer, dit heeft te maken met het nemen van verantwoordelijkheid, het respecteren van wensen en ernaar vragen.”

Lees ook
Demi Lovato openhartig over #metoo ervaring: ‘Ik verloor mijn maagdelijkheid door een verkrachting’

Van Berlo adviseert dan ook om aan je kinderen uit te leggen dat je alleen seks hebt als beide partijen dat willen. “En dat check je van te voren bij elkaar. Een eenvoudige les die je aan iedereen kan uitleggen.”

Dubbele moraal

In de samenleving heerst volgens haar nog altijd een hardnekkige dubbele moraal over gendernormen. “Seksualiteit zou voor jongens iets anders betekenen dan voor meisjes. Dat is niet zo. Zowel jongens als meisjes hebben wensen op seksgebied. Ze hebben ook hun eigen grenzen. Een meisje dat veel zin heeft in seks is geen slet, een jongen die er nog niet aan toe is, is geen doetje. Dat soort vooroordelen zijn er nog steeds. Ook hier geldt: bespreek dat met je kind.”

Wat ouders niet moeten doen is ongewenste gedrag afdoen als ‘iets wat erbij hoort’. “Ken je de uitdrukking: boys will be boys?, Daarmee bedoelen ze dat jongens niets aan hun (wan)gedrag kunnen doen omdat ze wandelende testosteronbommen zijn. Met dat soort ideeën help je de zaak niet. Breng als ouder bij dat seksueel grensoverschrijdend gedrag nooit oké is. Je doet niet aan slut shaming of bangalijsten, het is niet oké om zo over vrouwen te denken en te praten.”

Lees ook
Met deze signalen laat een kind weten dat het misbruikt is of wordt

Schuld

En wat als er dan toch sprake is van seksueel ongewenst gedrag? “Dan zien we dat slachtoffers, vaak meisjes, nog vaak (onterecht) de schuld krijgen. Je kent de verhalen vast waarin een meisje, bijvoorbeeld omdat ze een topje met spaghettibandjes heeft aangetrokken, ongewenst gedrag zou uitlokken. Dat kun je echt niet zeggen. Waarom niet? Omdat je met zo’n boodschap de verantwoordelijkheid bij het slachtoffer neerlegt. Dat moeten we niet doen. Spreek de dader erop aan. Het is nooit de schuld van het slachtoffer. Die les kun je als ouder ook heel goed overbrengen.”

“En tot slot: als er iets naars is gebeurd, zeg tegen je kind erover te praten met iemand die hij of zij vertrouwt. Dat kunnen de ouders zijn, maar ook iemand anders die dichtbij het kind staat.”

Lees ook
Zó let je als ouder beter op de signalen van misbruik op de sportvereniging