Mishandeld

Het gebeurt vaker dat vrouwen die mishandeld worden bij hun partner blijven of – na een korte breuk – weer teruggaan, weet klinisch psycholoog en schematherapeut Martine Daniëls, werkzaam bij het NPI en specialist in persoonlijkheidsproblematiek. Voorbeelden zijn er te over: van Rihanna en Chris Brown en Tina en Ike Turner, tot Reeva Steenkamp die werd doodgeschoten door atleet Oscar Pistorius.

“Schematherapie is een vorm van psychotherapie, die patronen van mensen verklaart vanuit schema’s”, legt Daniëls uit. “Mensen ontwikkelen schema’s op basis van hun jeugdervaringen. Dat is als het ware de bril waardoor je de wereld ziet. Wat bij je schema’s past, geeft een vertrouwd gevoel. Dus heb je een gelukkige jeugd gehad, met ouders die te vertrouwen zijn, dan voel je je over het algemeen meer thuis bij een betrouwbare partner.”

Maar dat werkt ook de andere kant op. “Mensen die als kind emotioneel of fysiek mishandeld of misbruikt zijn, kunnen bijvoorbeeld het schema wantrouwen en misbruik ontwikkelen, en gaan vanuit dit schema op zoek naar de wereld die zij kennen. Hun partners kunnen zomaar een aaneenschakeling van mishandelende of grensoverschrijdende mannen zijn. De persoon die zo is, springt er – onbewust – uit in de kroeg.”

Lees ook
Fouad werd als kind mishandeld door zijn vader: ‘Soms sloeg hij met een fietsketting’

Gevoel wegdrukken

De vrouwen hebben zich, volgens de klinisch psycholoog, al op jonge leeftijd leren beschermen tegen emotionele pijn. “Ze kunnen zich goed onthechten: hun gevoel wegdrukken. En ze hebben vaak weinig geleerd om goed voor zichzelf te zorgen en voor zichzelf op te komen.”

Ook is er een verslavingsachtige component. “Als kind zijn deze vrouwen vaak verwaarloosd, niet gezien en gewend geraakt aan spanning. De spanning en zoektocht naar gezien worden, is vertrouwd. Dat gebeurt ook in hun liefdesleven. De momenten waarop de relatie wel goed gaat, zijn de krenten in de pap.”

Lees ook
OM eist vijf jaar cel en tbs tegen man die vriendin 44 keer stak na kinderfeestje

Geen zelfrespect

Daarnaast gaat het vrijwel altijd om vrouwen met een negatief zelfbeeld. “Ze zijn het gewend om op de tweede plek te staan. Gunnen het zichzelf niet of kunnen het zichzelf niet gunnen dat er goed en met waardigheid voor hen gezorgd wordt.”

Herhaling is het sleutelwoord. “De situatie voelt niet veilig, maar wel vertrouwd”, aldus Daniëls. “Veiligheid is daarentegen niet vertrouwd. Dat kun je je niet voorstellen als je het niet zelf hebt meegemaakt.”

Voor een gelukkiger leven, is het nodig dat slachtoffers van voortdurende mishandeling hun patronen daarom leren veranderen. Dat kan bijvoorbeeld met traumabehandeling of schematherapie. “Een gangbare schematherapiebehandeling bij NPI duurt ongeveer anderhalf jaar. Soms wordt dit ook in combinatie met EMDR aangeboden, om trauma’s te verwerken. Op deze manier helpen we de vrouwen hun patronen doorbreken.”