Wanneer een vrouw (of man) borstkanker krijgt, zorgt dat voor de partner ook voor een hele pittige tijd. Het overkwam Jaap Luikenaar (68), die er alles aan deed om zijn zieke vrouw Helma (70) bij te staan.
“Ik had nooit gedacht dat het zo erg zou zijn”, vertelt Jaap als hij terugblikt op het ziekteproces van zijn vrouw, die ondanks alles, gelukkig nog leeft..
Jaap beschreef al zijn ervaringen en publiceerde het boek Man op de mamapoli. Hij wil dat er meer aandacht komt voor de positie van de partner tijdens zo’n intensief traject. “Over hem – soms haar – lees of hoor je niet zoveel.”
Jaap en Helma worden zes jaar geleden geconfronteerd met borstkanker. Op een avond voelt Jaap een knobbeltje van ongeveer één centimeter groot onderaan de borst van Helma. De volgende ochtend voelt zij zelf nog een verdikking in haar oksel. Wat volgt, is een intensieve periode van vele ziekenhuisbezoeken, een operatie, chemotherapie en zorg.
Vooral aan de begintijd hecht Jaap sterke emoties. Hij herinnert zich die angstige tijd in het ziekenhuis nog goed. “Ik dacht echt: wat doen wij hier?” Als Jaap over die tijd vertelt, lijkt het wel alsof hij een beetje in shock is. “Het woord kanker viel en opeens komt het zo dichtbij. Ik zie nog hoe die dokter een grote naald in de borst van mijn vrouw stak om een stukje weg te halen. Het leek alsof ik in een film zat, ik keek er met zoveel ongeloof naar. Ik kon niet bevatten dat ik hier was.”
Hij maakt direct een besluit: wij gaan dit samen doen. Jaap zit gelukkig even tussen twee banen in en kan er compleet voor Helma zijn. Hij wil dit ook meegeven aan andere partners van kankerpatiënten: “Je kan zoveel meer betekenen dan alleen een praktische hulp. Jij bent als partner het aanspreekpunt en de mentale en emotionele steun en toeverlaat. Dat doet er toe, dat is belangrijk.”
“Wanneer je partner ziek is, wordt je cirkel kleiner en ben je meer op elkaar aangewezen. Onze relatie is daardoor ook intiemer en intenser geworden, omdat we echt alleen op elkaar waren gefocust.”
Jaap vindt het wel lastig om als partner aan de zijlijn te staan in het ziekteproces van zijn vrouw. “Ik kon haar niet beter maken, dat is dokterswerk. Ik stond erbij en keek ernaar. Toch zit het niet in mijn karakter om me negatief op te stellen. Ik weet gelukkig nu uit ervaring dat je juist als partner een grote rol speelt in de ondersteuning.”
“Je bent als partner namelijk geen toeschouwer, maar een speler van belang. Jij regelt het praktische, schakelt hulp in waar nodig, geeft adviezen, verschoont wonden, houdt de vinger aan de pols en laat iedereen weten hoe het met de patiënt gaat. ”
Met name de chemotherapie pleegt een vreselijke aanslag op het lijf van Helma. “Ik zag dat mijn vrouw gewoon werd afgebroken. Alles werd aangetast: ze verloor haar haar, haar nagels brokkelden af, ze had rode ogen, snotterneuzen, ze had geen conditie en ze had geen enkele weerstand meer. Ze was tot het bot uitgekleed door de chemo.”
“Als partner zie je dat het niet goed gaat en je hebt er maar mee te dealen. Toen de chemo op driekwart van het traject werd gestopt, voelde dat goed. De artsen wilden dat Helma aan een hormoontherapie zou beginnen, maar wij waren daar op tegen. Gelukkig zaten we het hele ziekteproces op één lijn. Bij alles wat we deden. Het sloot dan ook mooi aan bij wat we elkaar in het begin beloofden: ‘We doen het samen, houden elkaar vast en blijven bij elkaar.”
Helma is volgens Jaap een hele stoere vrouw die niet snel een kick zal geven. Maar ook hij voelt in die tijd dat hij zich sterk moet houden. “Natuurlijk gebeurde er bij mij ook veel, maar ik was de partner, niet de patiënt. Ik had nooit gedacht dat kanker zo erg was. Het is echt een deel van mijn leven geworden. Ik ben me ervan bewust geworden dat alles niet meer zo vanzelfsprekend is. Het is ook een van de redenen waarom ik mijn boek heb geschreven en met andere partners in gesprek ga.”
Carmel (28) kreeg op haar vijftiende borstkanker en maakt nu inclusieve bh's
