Vivian (29) werd langdurig gepest en seksueel misbruikt. Ze ontwikkelde daardoor een eetstoornis en blowverslaving en deed aan zelfbeschadiging. Inmiddels is ze al jarenlang clean en zet ze zich als ervaringsdeskundige in om anderen te helpen.
“Als ik uit de kamer van mijn psycholoog liep, was ik alweer bezig met plannen maken voor mijn volgende eetbui.”
Haar mentale klachten begonnen al vroeg, vertelt Vivian. “Toen ik een jaar of acht was, werd ik gediagnostiseerd met autisme. Ik vond het bijvoorbeeld lastig om met mijn twee broers te communiceren. Ik werd al uitgemaakt voor ‘vet varken’ en ‘paashaas’ op school – ik had heel grote voortanden – maar toen kwam het autisme daar ook nog bij. Klasgenoten zeiden: ‘Met haar moet je niet omgaan, dan word je ook besmet met autisme.'”
Ze voelde zich eenzaam en alleen. “En omdat ik op meerdere verschillende basisscholen werd gepest, begon ik te geloven dat het aan mij lag.”
Het pesten duurde zo’n acht jaar, ook op de middelbare school hield het aan. Daarnaast veranderde er veel in Vivians thuissituatie. “Toen ik in groep zes zat, kregen we te horen dat mijn moeder MS heeft. Dat was natuurlijk al heftig. Maar daar kwam bij dat ik jarenlang werd misbruikt, door iemand die mij had moeten beschermen en liefde had moeten geven. Ook dat voelde als mijn schuld.”
Ze vertelde het niemand; op school kon ze niet terecht en haar moeder wilde ze er niet mee belasten. Toen ze tien jaar was, ontwikkelde ze mede daardoor een eetstoornis. “Als ik boos of verdrietig was, had ik eetbuien. Van mijn zakgeld kocht ik snoep. Maar ik dacht ook: ik word nu al gepest om mijn gewicht, dus ik moet dit niet doen.” Ze compenseerde de eetbuien met restrictief gedrag. Ook deed ze aan zelfbeschadiging, “om om te gaan met alle negatieve gedachten.”
Lisette ontwikkelde boulimia op haar zeventiende: 'Ik had in elke tas laxeerpillen'
Het seksueel misbruik, de eetstoornis, de zelfbeschadiging… De geheimen in Vivians leven stapelden zich op. “Het aan iemand vertellen wilde ik niet, kon ik niet. Want dan zouden mensen erachter komen dat ik een probleem had.” En als ze uit huis gaat, komt daar nog een geheim bij: een blowverslaving.
“Ik had al eens eerder geblowd, dus ik wist hoeveel rust dat gaf in mijn hoofd. Daarom begon ik het regelmatig te doen. Maar ik woonde begeleid, en daar mocht het niet. Ook dat moest ik dus geheim houden.” Haar leven werd beheerst door schaamte, schuldgevoel en boosheid op haarzelf. “Ik dacht dat ik de enige was die deze shit doormaakte. Ik praatte er ook met niemand over.”
Maar na haar tweede officiële waarschuwing voor blowen – na de derde zou ze uit het huis worden geplaatst – ging er een knop om. “Ik belde huilend mijn begeleider op en zei: ‘Ik wil naar Zuid-Afrika.’ Daar zit een afkickkliniek waar ik heen kon. Eerst had ik gedacht: écht niet. Maar als ik op straat zou worden gezet zouden mensen er óók achter komen dat ik problemen had. Dan vertelde ik het liever met de toevoeging dat ik eraan ging werken.” Op 2 maart 2016 stapte ze in het vliegtuig; sindsdien heeft ze nooit meer geblowd.
Toch is het leven na de afkickkliniek nog niet bepaald rozengeur en maneschijn. Omdat het gewicht van het seksueel misbruik nog op haar drukt, valt ze terug in haar eetstoornis. “Ik had dan wel traumatherapie, maar daarbuiten moest ik nog steeds een masker opzetten.”
Haar gezin wist inmiddels van het misbruik – ze had hen een brief geschreven – maar zij wilden het binnen de familie houden. “Dus als ik uit de kamer van mijn psycholoog liep, was ik alweer bezig met plannen maken voor mijn volgende eetbui. Datzelfde jaar zaten we met kerst gewoon met z’n allen aan tafel. Ik had misschien geleerd om te praten, maar bij mijn familie was er nog niks veranderd.”
Wat als een psycholoog zelf hulp nodig heeft? 'Ik wilde niet overkomen als een dood vogeltje'
Vivian had veel last van dissociaties – het ‘uitzonen’ dat kan gebeuren na een heftig trauma – en herbelevingen. “Het misbruik vond altijd plaats in het donker. Dus zodra het buiten donker werd, begon de paniek. Toen het een tijd nog slechter ging, zat ik soms dagenlang met de gordijnen dicht in foetushouding op de bank. Bang te zijn.”
Pas jaren later gaat ze het gesprek aan met haar familie. “Ik gaf aan dat ik echt wilde herstellen van mijn eetstoornis en trauma’s, maar dat dat niet kon zolang het misbruik geheim was. Ze vroegen of ik nog een paar maanden kon wachten met het openbaar maken, maar dat wilde ik niet meer. Ik ben enorm blij dat ik toen heb doorgezet – net zoals ik blij ben dat ik toch naar Zuid-Afrika ben gegaan.”
Toen ze besloot voor zichzelf te kiezen, kon ze pas echt beginnen met haar verleden verwerken. Na meerdere opnames en therapieën gaat het dan ook goed met Vivian. “Ik heb geleerd dat wat mij overkomen is, niet mijn schuld is. Ik vroeg er niet om om gepest te worden. Ik vroeg er niet om om misbruikt te worden. Ook heb ik geleerd te praten. Dat is zó belangrijk. Vooral als anderen luisteren. Niet oordelen, maar er gewoon voor mij zijn.”
Dit bericht op Instagram bekijken
Vijftien jaar lang heeft Vivian het gevoel gehad dat ze de enige was en er alleen voor stond. “Maar nu weet ik dat dat niet zo is.” Daarom doet ze jaarlijks mee aan Last Man Standing, een initiatief van Stichting MIND. Deelnemers staan zes uur lang op een paal om geld op te halen voor de verbetering van psychische gezondheid van Nederlanders. “Natuurlijk is dat lang, maar we staan er samen, vechten samen voor mentale gezondheid. Je bent niet alleen. Je mag er staan met je verleden, je problemen, je verhaal.”
Op zaterdag 24 september is er daarom weer een editie van Last Man Standing, dit keer op Neude in Utrecht. Vivian: “Herstel is mogelijk, maar dan moet er wel meer geld naar de Jeugdzorg en geestelijke gezondheidszorg. Daar sta ik voor. Als de kennis van nu er was geweest toen ik een tiener was, had mijn leven misschien eerder een andere wending gekregen. Had ik niet nog tien jaar door hoeven sukkelen.”
