Suzanne is een bewust alleenstaande moeder; in haar eentje voedt ze een zoon van vier jaar en een dochter van twee op. Dat is voor niemand makkelijk, maar al helemaal niet als je ook borderline hebt en last hebt van een langdurige eetstoornis en depressies.
“Ik moet voor mezelf zorgen omdat ik voor hen moet zorgen.”
Suzanne was dertien toen ze voor het eerst te kampen kreeg met psychische klachten. “Ik werd enorm gepest en dacht: als ik nou wat afval, dan zien anderen me vast wél staan. Dat resulteerde in een eetstoornis. Die werd op een gegeven moment zo erg dat ik op mijn vijftiende voor het eerst probeerde een eind aan mijn leven te maken.”
Toch duurde het nog jaren voor ze in therapie ging. “Toen was ik twintig. Ik had toen ook mijn eerste depressie en kreeg de diagnose borderline. Vanaf dat moment is het altijd opname in, opname uit geweest. Tot de kinderen kwamen.”
Een langdurige relatie had ze nooit gehad, een kinderwens ook niet. “Maar toen ik 27 was, vroeg ik me ineens af: als dat nooit zou gebeuren, zou ik daar dan oké mee zijn? Het antwoord daarop was ‘nee’.” Ze ging bewust in de privésfeer op zoek naar een spermadonor. “Als je in de medische molen stapt, vragen ze altijd naar een verleden met depressie of andere klachten. Ze willen waarborgen dat het kind een goed leven tegemoet gaat. Dat snap ik wel, maar ik wilde niet dat iemand anders voor mij ging bepalen of ik sterk genoeg zou zijn om een kind te krijgen.”
Vorige relaties en kinderen van flinke invloed op nieuwe liefde: 'Wat als het weer misgaat?'
Een gemakkelijke beslissing was het niet, vertelt Suzanne: “Bepaalde psychische klachten kunnen erfelijk zijn, daardoor heb ik er lang over getwijfeld. Ik voelde me dan wel sterk genoeg, maar wat zou ik mijn kinderen genetisch meegeven? Daar was ik best bang voor.”
“Maar aan de andere kant”, vervolgt ze, “als mijn kinderen met dezelfde problemen te maken krijgen als ik, dan hebben ze wel meteen een ervaringsdeskundige naast zich staan die hen kan steunen. Dat idee sterkte mij. En ik heb er goed over nagedacht of het voor mezelf verstandig zou zijn om kinderen te krijgen, wat ik zou doen als het niet goed zou gaan met mij. Voor mij was het een veel weloverwogener beslissing dan voor iemand die bijvoorbeeld zwanger raakt tijdens een onenightstand.”
Op sommige momenten hebben haar kinderen een heel positieve invloed op haar mentale gezondheid, zegt Suzanne. “Ik heb nu niet meer de ‘luxe’ om heel erg terug te vallen in eetgestoord gedrag. Ik moet voor mezelf zorgen, omdat ik voor hen moet zorgen. En als ik een slechte dag heb en eigenlijk in bed wil liggen, dan moet ik gewoon met de kinderen naar de speeltuin. Dat zijn de momenten dat ik denk: zij trekken me er echt uit.”
Tegelijkertijd maakt haar psychische kwetsbaarheid het moederschap ook extra moeilijk. “Het eerste jaar na de bevalling van mijn zoontje was heel zwaar. Achteraf denk ik dat ik een postnatale depressie had. En ook nu heb ik nog veel last van stemmingswisselingen en ben ik snel overprikkeld. Dat is best een uitdaging met twee kleine koters. Als ik moe ben, heb ik eigenlijk echt hersteltijd nodig. Maar de ruimte om bij te slapen is er nu minder. Als je kinderen hebt, zet je jezelf vaak automatisch op de laatste plek. Soms is het daardoor meer vechten dan genieten.”
Ianthe (33) voelde razende woede toen ze een kind kreeg: 'Deze afhankelijkheid had ik niet verwacht'
Inmiddels weet ze wat ze moet doen als ze het mentaal even lastig heeft. “Als ik me minder goed voel, weet ik dat ik hulp moet inschakelen. Soms is dat naar de huisarts of psycholoog gaan, soms met familie praten. Zulke hulp vragen kan moeilijk zijn. Het eerste wat ik dacht toen ik hulp ging vragen bij de huisarts, was: maar wat als ze mijn kinderen dan weghalen? Dat er altijd meteen gedacht wordt dat je niet meer in staat bent om een kind op te voeden als je hulp zoekt, is lastig. Dat oordeel is overal voelbaar. Maar ik grijp juist in op een moment dat het nog veilig is voor mijn kinderen.”
“Het is een verantwoordelijkheid naar hen toe om goed voor mezelf te zorgen”, vervolgt ze. “En ja, ik ben alsnog bang voor een terugval. Ik weet hoe mijn terugvallen eruitzien en dat die situatie niet handig is met twee kinderen erbij. Maar daardoor let ik wel op mezelf, zorg ik er eerder voor dat ik de teugels weer wat strakker houd. Ik ben toch extra alert.”
Suzanne is heel open over haar mentale gezondheid tegenover haar kinderen. “Als ik me niet goed voel, dan praat ik daar met hen over. Dan zeg ik bijvoorbeeld: ‘Mama is even verdrietig, maar dat komt niet door jullie. Ik ga even vijf minuten naar boven en daarna ben ik er weer gewoon.'”
“Natuurlijk sta ik erbij stil wat voor effect mijn psychische klachten zouden kunnen hebben op de opvoeding. Van alles wat ik doorvoel, krijgen mijn kinderen iets mee. Maar ik hoop dat dat ook voordelen heeft; dat zij daardoor leren dat mentale gezondheid geen taboe hoort te zijn.”
Aafke Romeijn: 'Depressie is een soort sekteleider, die jou een pikzwart wereldbeeld presenteert'
