Er heerst nog steeds een taboe rondom tatoeages (en dan met name in het gezicht, de nek en op de handen). Dat merkt Shayène (27) ook, nu ze al jaren een baan probeert te vinden, maar telkens om haar uiterlijk wordt afgewezen.
En dat terwijl de tatoeages voor haar een diepere, culturele betekenis hebben.
Uit onderzoek van UGent, waarbij 848 fictieve kandidaten werden voorgelegd aan Amerikaanse recruiters, blijkt dat werkzoekenden met piercings of tatoeages worden gezien als minder prettig om mee samen te werken, minder eerlijk en minder gewetensvol. Ook komt naar voren dat zij minder goed aangestuurd worden.
Met deze vooroordelen heeft Shayène dus al jarenlang te maken. Een baan vinden wil ze heel graag, maar na sollicitatiegesprekken krijgt zij vaak het bericht dat er een andere kandidaat is gekozen die representatiever is voor het bedrijf. “Hoe kan het gedeelte dat zó bij mij en mijn familie hoort niet representatief zijn?”, vraagt ze zich af.
“Ik ben een Molukse, Indische, Surinaamse en Nederlandse dame. De markeringen die ik op mijn gezicht draag staan voor het vrouw-zijn, het Molukse volk en de cultuur. Toen mijn oma in 2017 overleed, ben ik me meer gaan verdiepen in onze cultuur en besloot ik dat ik deze zichtbaar wilde uitdragen.”
De markeringen op het gezicht zijn een manier om te laten zien dat je onderdeel bent van het Molukse volk. De markeringen zijn een onderdeel van de reis, die jouw voorouders hebben afgelegd en zich voorzet in jou. Dat je dit bij Molukse vrouwen in Nederland niet vaak – maar volgens Shayène gelukkig steeds vaker – ziet, komt door de “vernietigende effecten van het kolonialisme”. Alles wat naar de cultuur verwees, werd in de ban gedaan.
“De drie lijnen op mijn kin staan voor de drie rivieren waar de Molukkers vandaan komen. De reden dat deze op de kin getatoeëerd zijn, is omdat vrouwen in mijn cultuur de verhalenvertellers zijn. Door te vertellen gaven mijn voorouders de cultuur en kennis door. De rode markeringen naast mijn ogen staan voor een plant, Lelemuku en haar zaden; dat ik mag groeien als persoon en als vrouw. Ze betekenen dat ik de zaden van mijn kennis mag voortplanten naar de volgende generaties.”
Dat de tatoeages op haar gezicht binnen de Nederlandse maatschappij over het algemeen niet geaccepteerd worden, weet Shayène. Maar haar cultuur en afkomst eren vindt ze belangrijk. “Me aan de regels houden doe ik met alle liefde. Ik betaal mijn belastingen en spreek de taal; ik doe er niemand pijn mee als ik dit stukje van mijn cultuur met me meedraag.”
Afgezien van de reacties, merkt Shayène, nu ze aan het solliciteren is, dat het hebben van zichtbare tatoeages een effect heeft op de kans dat ze ergens wordt aangenomen. “Tattoos op zichtbare plekken worden nog steeds gezien als niet representatief. En een representatief uiterlijk is vaak wel een vereiste.”
“Ook al word ik vaak uitgenodigd, de uitkomst blijft hetzelfde. Waar ik voorheen afwachtend was, val ik nu gelijk met de deur in huis: zal ik vanwege mijn markeringen achter liggen op de rest? Het antwoord is nu al enige tijd – voor verschillende functies en locaties – hetzelfde: ‘Wij gaan liever voor iemand die in ons plaatje past’.”
“Mijn kracht komt van waar ik vandaan kom. Het plaatsen van mijn markeringen was het begin, begrijpen wat de betekenis ervan is. De schoonheid van het dragen van mijn markeringen groeit met de dag. Ik ben representatief omdat ik mens ben, net zoals een ieder.”
“Wat ik nu zie is dat mensen door ‘acceptie’ gebruiken overnemen, omdat dit ‘cool’ is of om ergens bij te horen. Dat is niet wat dit is. Dit gaat door eeuwen heen om bloed van families die niets te maken hadden met westerse schoonheidsidealen. Ik eer mijn geschiedenis en zou op geen enkele wijze afgewezen moeten worden op hoe ik er daardoor uit zie. Ik ben elke dag wie ik ben en ik wil geen masker meer opzetten.”
“Ik heb heel lang gestresst over mijn financiële situatie, maar ik vergat daardoor te leven. Daarnaast heb ik ondervonden dat er meer nodig is in deze wereld om mensen in te laten zien dat het niet alleen draait om een cv of om uiterlijke verschijning. Ik ben erachter gekomen dat ik er altijd mag zijn en dat je altijd de mogelijkheid heb om zelf ergens mee te beginnen. Dus daar ligt nu mijn focus. Zodat ik iets kan creëeren waar iedereen geaccepteerd wordt, hoe vaak je ook moet vallen of opstaan.”
Nieuwslezeres presenteert met traditionele kintatoeage: 'Ik wil door het glazen plafond breken'
