Van radiowekker tot weegschaal

Sannes liefde voor cijfers begon al toen ze kind was. “Ik was dol op rekenen, en van mijn grootouders kreeg ik een radiowekker waar ik ’s nachts sommetjes mee ging maken.” Op latere leeftijd kwam ze erachter hoe belangrijk cijfers écht voor haar waren. “Ik liet m’n leven erdoor leiden. Ik deed alleen nog vakken op school waarvoor ik hoge cijfers kon halen, en als ik uiteten ging telde ik de calorieën. Omdat ik er nog steeds erg gevoelig voor ben, sta ik al jaren niet meer op de weegschaal.”

Op school

Sanne kijkt er zelf steeds kritischer naar, waardoor ze erachter kwam dat meer mensen dat zouden moeten doen. “Daarom schreef ik een boek. We worden vanaf de basisschool al beïnvloed door cijfers. Als je hoge, of juist lage cijfers op school haalt, wordt aan de hand daarvan bepaald wat voor vervolgopleiding je gaat doen of wat voor baan je later krijgt.” Maar ook nieuws over gezondheid kan ons leven bepalen. “Sinds we weten dat roken slecht voor je is, roken er een stuk minder mensen, en worden er ook een stuk minder mensen ziek. En dat allemaal door statistisch onderzoek.”

Cijfers bepalen je partner

Er zijn veel meer voorbeelden op te noemen. “Steeds meer mensen daten online. Algoritmes berekenen je interesses, waardoor je bepaalde mannen of vrouwen te zien krijgt. Cijfers bepalen misschien wel de partner voor de rest van je leven. En kijk naar de weegschaal. Als je zo gefocust bent op dat cijfer, ga je minder eten en meer sporten. Als dat cijfer een doel op zich wordt, dan wordt het gevaarlijk.” En dat is niet de bedoeling, vindt Sanne. “Cijfers moeten niet op een voetstuk staan, maar ze hoeven ook niet bij het vuilnis.” Daarom heeft ze in haar boek een aantal vragen opgesteld, waardoor we op een andere manier naar cijfers kijken. “De belangrijkste twee vragen zijn: wie zit erachter, dus wie heeft het onderzocht en waarom, en wat voel ik er zelf bij, vind ik het onzin of geloof ik het meteen?”

Onzin of waar?

“Zodra er statistisch onderzoek gedaan is, is het waar. Denken we. Ik noem een voorbeeld. Een café heeft buiten een bord staan met Wij zijn het beste café van Amsterdam, als dat zo is, vinden we het bullshit. Maar als er staat Wij zijn het beste café in Amsterdam, want we staan op nummer 1 bij TripAdvisor, lopen we ineens wel naar binnen. Geeft opnieuw aan hoe belangrijk we het vinden.”

Kan het ook anders?

“Ik wil alleen maar aangeven welke grote rol cijfers hebben. Als het zo’n invloed heeft op je leven, moet je de macht zien terug te krijgen. Het feit dat we alles kunnen meten, is prima, maar we moeten het niet allemaal wíllen meten. Zelfs peuters krijgen rapporten met cijfers van de kinderopvang, maar moeten we dat wel willen?” Sanne geeft ook aan dat iédereen wat heeft met getallen. “Je kunt wel zeggen: ‘Ik heb niks met cijfers’, maar je hebt er wel wat mee, je kunt er niet onderuit.”

Het boek van Sanne, Het bestverkochte boek ooit (met deze titel), is hier te bestellen.

Lees ook
Hoe je volgens ‘De Correspondent’ thuis in een ‘flow’ komt – en je daardoor gelukkiger voelt