Salina (37) kwam er na de diagnose voor haar zoon achter dat zijzelf ook ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) heeft. ‘Het was confronterend dat mijn zoontje het had. Niet van: ‘O jee, heb jij dat ook?’ Maar meer dat ik zag waarmee hij worstelt en dat ik dat ook heb gehad.’
Vorig jaar, in december 2022, krijgt Salina van den Nieuwenhuizen te horen dat ze ADHD heeft: “Toen ik de diagnose kreeg was het een opluchting. Ik dacht: hè hè, ik ben dus niet gek.”
Haar hele leven lang worstelt Salina met klachten waarvoor ze verschillende specialisten raadpleegt, maar tot een diagnose komt het niet. Totdat ze herkenning vindt in de klachten van haar zoon. Bij hem ontstaat het vermoeden voor ADHD als hij zeven jaar is. Salina: “Hij had onstuitbare energie, maar kon van de moeheid ineens omvallen. Verder was hij overactief, heel intelligent en tegelijkertijd heel gevoelig voor zijn omgeving. Het gevolg was dat hij hier heel onzeker van werd. Pas bij het thuisonderwijs tijdens de coronacrisis zagen we wat hij voor gedrag liet zien. Vanuit daaruit gingen de onderzoeken rollen.”
In oktober 2020 krijgt haar zoon de diagnose ADHD. Maar de weg naar zijn diagnose blijkt ook een eyeopener voor Salina te zijn. “Toen ging ik ineens ook terugkijken op mijn eigen leven.”
Al vanaf haar zevende jaar merkt Salina dat ze op een andere manier met haar omgeving en de bijbehorende prikkels omgaat. “Hoe ik speelde, was heel anders dan hoe mijn leeftijdsgenootjes speelden. Ik speelde met lego, barbies, een bak water en nog drie dingen tegelijk. Terwijl mijn leeftijdsgenootjes daarin een keuze maakten.”
Ook merkt ze dat haar zelfbeeld niet altijd klopt met de werkelijkheid. “Zo kon ik prima leren, maar vond ik mezelf niet slim. Ik keek heel anders naar mezelf dan anderen deden. Ik had ook enorme onzekerheden en ging door verschillende depressieve periodes toen ik opgroeide. Ik voelde me altijd al anders, maar ik heb me goed kunnen aanpassen. Dat is het copingsmechanisme dat ik mezelf had aangeleerd.”
Dat haar zoon het ook heeft is soms confronterend, vertelt Salina. “Niet van: ‘O jee, heb jij dat ook?’ Maar meer dat ik zag waarmee hij worstelt en dat ik dat ook heb gehad. En dat wil ik niet voor hem. Het is zo herkenbaar dat hij zich anders voelt. Hij zegt dan: ‘Als ik dit zeg, dan snappen ze me niet. Of het is saai, alles gaat zo langzaam’. Dat was voor mij heel herkenbaar.” Uiteindelijk raadpleegt Salina de huisarts voor haar eigen situatie en krijgt ook zij de nodige onderzoeken voor ADHD.
ADHD of autisme is al bij baby’s te ontdekken: 'Zo kunnen we de behandelingen verbeteren'
Zo krijgt ze een gesprek met de psycholoog, vragenlijsten met waarom ze denkt dat ze ADHD heeft en een intelligentietest. En dan is daar de uitslag: ADHD. “Het was echt een soort opluchting. En aan de andere kant dacht ik: en wat nu?” Al haar hele leven is Salina op zoek naar een reden voor haar gedrag. Toen ze eenmaal de diagnose kreeg, zei de psycholoog: “Normaal gesproken als je iets onderzoekt heb je een doel voor medicatie of een behandeling. Maar jij hebt het eigenlijk omgedraaid. Jij hebt je hele leven al aan jezelf gewerkt en daar berusting in gevonden.”
Inmiddels weet Salina dat structuur en regelmaat essentieel voor haar is. Daarom werkt ze vaak thuis, plant ze zo min mogelijk in de avonden, spendeert ze niet te lang op drukke verjaardagen en draagt ze oordoppen als ze naar een concert gaat. “Als ik dat niet doe, dan raak ik overprikkeld. Dan stort ik na verloop van tijd in. Dan heb ik daarna mijn eigen brein over de kook geholpen. Onze breinen hebben nu eenmaal meer rust nodig, want we zijn veel sneller overprikkeld.
Ik zou ook medicatie kunnen gebruiken, maar dat vind ik lastig. Ik hou het voorlopig bij rust en regelmaat.” Haar zoon krijgt wel medicatie en heeft daar baat bij, vertelt ze. “Op zijn leeftijd schijnt gedragstherapie niet zo effectief te zijn. En de medicatie geeft hem echt veel meer rust in zijn hoofd.”
Dat Salina en haar zoon allebei in hetzelfde schuitje zitten helpt een beetje. “We praten er niet bewust over, maar hij vindt het wel prettig dat ik begrijp hoe het zit. Na een lange schooldag zie ik meteen: jij bent stuk, ga jij maar even tv kijken. Sommige ouders denken dan misschien aan de schermtijd, maar ik herken dat het voor hem teveel is geweest. Dan moeten we weer even opladen. Met een halfuur op de bank is hij zo weer de oude. Waar anderen een zeef nodig hebben om alle prikkels te verwerken, hebben wij een vergiet nodig. De gaten zijn groter, dus dat filtert minder.”
Ook haar man is bekend met ADHD, want hij heeft symptomen van het zusje, genaamd ADD (Attention Deficit Disorder; mensen met ADD hebben meer last van hun concentratie, bron: hersenstichting.nl). “Hij zit meer aan de dromerige kant. Hij begrijpt dat ik soms even moet ontladen. Als ik een lange dag gehad heb, dan neemt hij zaken als het koken over. Hij probeert ervoor te zorgen dat thuis alles wat meer opgeruimd is. Dat geeft me rust. Hij kent me en zegt ook: ‘Jij bent jij’. En dat is belangrijk. Dat je zulke mensen om je heen hebt.”
Vrouwen met ADHD krijgen vaak pas op latere leeftijd de diagnose: 'Beschadiging ligt dan op de loer'
