Rohan is een jonge tiener als hij gedupeerde wordt van de toeslagenaffaire. Doordat zijn ouders onterecht als fraudeur worden aangemerkt, moeten zij tienduizenden euro’s aan kindertoeslag terugbetalen. De geldzorgen verwoesten zijn hele gezin.
Nu sleept Rohan de gemeente Den Haag voor de rechter wegens het afwijzen van veel van zijn verzoeken voor hulp en compensatie.
Rohan is een jaar of elf als hij met zijn vader, moeder en broertje naar de VS gaat voor een bijzondere vakantie. “Toen we terugkwamen, lagen er blauwe enveloppen op de mat. Een stuk of twintig”, herinnert hij zich. Hij heeft dan nog geen idee wat er gaat komen.
“Vanaf daar ging het bergafwaarts. Mijn ouders hadden veel ruzie, altijd over geld. Mijn moeder begon te drinken en verloor steeds vaker de controle. Soms werd ze gewelddadig. Ik had altijd een goede band met mijn moeder, maar ze ontspoorde helemaal. De ruzies werden frequenter en heviger, soms stond de politie zelfs aan de deur. Mijn ouders zijn toen ook gescheiden”, vertelt Rohan aan LINDA.
“Ik heb meerdere keren gezien dat mijn moeder een fles whisky onder haar bed vandaan haalde en die in één keer leeg klokte. Ze dronk zichzelf regelmatig in een black-out. Toen ze een keer werd gevonden in de buurt van een sloot in de buurt, dachten mensen dat ze dood was.”
Jeugdbescherming wordt ingeschakeld en de kinderrechter beslist uiteindelijk dat Rohan en zijn broertje uit huis moeten worden geplaatst. Ze moeten noodgedwongen bij hun vader intrekken, die dan net een eigen woning heeft. Ook wordt besloten tot een ondertoezichtstelling (OTS).
Agnes' dochter werd door de toeslagenaffaire uit huis geplaatst: 'Ik blijf strijden'
“Het was deels een opluchting om uit huis te worden geplaatst”, geeft Rohan toe. “Ik zag ook wel in dat mjn moeder niet voor ons kon zorgen. Maar ik was ook bang. Mijn vader sloeg me in elkaar en er was veel mentale mishandeling. Hij noemde me autistisch of een kutkind. Soms mocht ik mijn kamer niet uit. Als ik water wilde moest ik hem al om toestemming vragen.”
De situatie heeft een enorme impact op Rohan, die nu nog steeds depressief is. Eens in de twee weken krijgt hij therapie, daarnaast staat hij nu op een wachtlijst voor traumabehandeling. Hij heeft trauma’s van de fysieke en mentale mishandeling, van de ruzies en politie aan de deur. “Ik heb regelmatig last van black-outs en dissociaties [het gevoel los te raken van jezelf en de omgeving, red.]”, legt hij uit.
Een jaar of drie geleden komt aan het licht dat het gezin gedupeerd is door de toeslagenaffaire. Zijn ouders krijgen geld via de zogenoemde Catshuisregeling: dertigduizend euro. Kinderen hebben echter geen recht op de meeste compensatieregelingen. Voor hen is er alleen de kindregeling.
Onder de kindregeling krijg je ook een – kleiner – geldbedrag en ga je daarnaast met je gemeente in gesprek over wat jij nodig hebt. Dat wordt de ‘brede ondersteuning’ genoemd. Jongeren kunnen bij gemeenten terecht voor hulp bij het maken van een nieuwe start, bijvoorbeeld als ze ondersteuning nodig hebben op het gebied van financiën, zorg, wonen of werk. “Maar mijn verzoek om woonurgentie werd afgewezen, net als een studietoeslag en de vergoeding van mijn eigen risico voor de zorgverzekering.”
Rohan: “‘De gemeente is geen Bol.com‘, kreeg ik te horen. Terwijl er niet eens sprake is van een bepaald bedrag per persoon. De kosten voor brede ondersteuning kunnen gemeenten gewoon declareren bij het rijk, dat daarvoor – veel – geld heeft gereserveerd. Ik kreeg alleen een gratis sportschoolabonnement en vergoeding van mijn ov-kosten. Leuk, maar veel minder hard nodig.”
Stichting van prinses Laurentien mag door met hulp aan slachtoffers toeslagenaffaire
Rohan sleept de gemeente Den Haag nu voor de rechter om het afwijzen van veel van zijn aanvragen. Omdat hij minder hulp krijgt dan hij nodig heeft, heeft hij het idee dat zijn leven stilstaat, vertelt hij. “Ik ben nu uitzendkracht. Het liefst wil ik een hbo-opleiding doen in de ICT, maar dat kost veel geld. Ik heb bijna veertigduizend euro aan opleidings- en bijscholingsgeld nodig om een goede toekomst voor mezelf te zien.
Als ik dat niet krijg, zit ik voor altijd vast als uitzendkracht”, denkt hij. “En dan heb ik nog geluk, want ik heb tenminste een baan. Er zijn ook gedupeerde jongeren die er nog veel erger aan toe zijn: die thuisloos zijn of in een instelling wonen. Zij verdienen beter dan deze vage kindregeling.”
De 21-jarige heeft nog steeds geen contact met zijn ouders. “Mijn moeder heb ik op elk platform geblokkeerd. Ik mis wel ouderfiguren in mijn leven, maar mijn biologische ouders konden dat niet voor mij zijn. Het voelt voor mij alsof zij op jonge leeftijd zijn overleden. Pas nu ik niet meer thuis woon, maar begeleid zelfstandig, zie ik in dat de terugvordering van kindertoeslag mijn hele gezin heeft gesloopt.”
Andere contacten heeft hij ook weinig, vertelt Rohan. “Ik heb mezelf heel erg geïsoleerd. Familieleden buiten het gezin kijken de andere kant op om niet de eer van de familie te schaden. Ik heb twee goede vrienden met wie ik contact heb, verder heb ik alleen contact met hulpverleners. Het voelt eenzaam.
Het liefst wil ik mijn gezin terug, maar dat is natuurlijk niet realistisch. De enige manier waarop dat gecompenseerd kan worden, is in geld. Ik zou graag letselschade krijgen toegekend en een studietoeslag. Ik wil uit die wachtstand en dit hoofdstuk afsluiten. Gewoon een stabiel leven leiden. Kinderen opvoeden. Zonder schulden, zonder traumaklachten. Ik wil gewoon leven.”
Marisa (41) is slachtoffer van de toeslagenaffaire: 'Er is 11 jaar van mijn leven afgepakt'
‘Het leed dat veel ouders en hun kinderen is aangedaan door het kinderopvangtoeslagenschandaal zien we in de praktijk nog elke dag’, reageert de gemeente Den Haag op verzoek van LINDA. ‘We betreuren het ten zeerste dat zo veel van hen nog steeds in onzekerheid leven. Daarom vinden we het belangrijk dat hun schade zo snel mogelijk wordt hersteld door de Rijksoverheid.
In de tussentijd doen we ons uiterste best om mensen zo goed mogelijk te helpen via de brede ondersteuning. Daarbij moeten we als gemeente elke keer afwegingen maken. Bijvoorbeeld over wat passend is en welke kosten daartegenover staan. Denk hierbij aan de afweging tussen een opleiding bij een reguliere onderwijsinstelling en een private onderwijsinstelling, waarbij de opleidings- en arbeidsmarktkansen voor de student gelijkwaardig zijn – maar de kosten voor de laatste vele malen hoger uitvallen.’ Vanwege privacyredenen kan de gemeente Den Haag niet op individuele zaken reageren.
Rahma (41) raakte alles kwijt door Toeslagenaffaire: 'We plukten peren uit het perkje om te kunnen eten'
