In de rubriek ‘Monumentje’ interviewen we elke week iemand die een ode wil brengen aan een overleden geliefde, vriend of familielid. Deze week herdenkt Rienke (31) haar vader Fedde, die overleed aan zelfdoding.
“Ik denk met veel liefde aan hem terug, al waren de laatste tien jaar best wel hobbelig”, vertelt Rienke aan LINDA. “Op de momenten dat we het fijn hadden samen was het ook echt fijn.”
“Hij had wel wat stempeltjes binnen de ggz”, zegt Rienke. Als ze klein is gaat haar vader regelmatig naar een psycholoog en psychiater. Meer weet ze dan niet over zijn mentale gezondheid. “Hij heeft dat altijd heel erg voor zichzelf gehouden.”
Ze groeit op als enig kind bij haar vader en moeder, ze scheiden als ze 15 jaar is. “Ik ben toen bij mijn moeder gaan wonen, met mijn vader kon ik niet meer goed door één deur.” In haar jeugd is Rienke echt een vaderskindje, zo legt ze uit. “Hij was echt een groot kind. Hij zag de wereld anders dan ‘normale’ mensen. Daardoor kon je altijd gek met hem doen en eindeloos spelen. Dat vond ik echt heel erg leuk.” Haar warmste herinneringen stammen uit deze tijd.
Als Rienke wat ouder wordt en haar eigen meningen ontwikkelt, botst ze steeds meer met haar vader. “Ik werd steeds meer mijn eigen mens en hij vond het lastig om daar een weg in te vinden.” Ze gaan vanaf de scheiding door periodes dat er helemaal geen contact is tussen vader en dochter.
Koos (30) verloor als kind haar vader door diabetes: 'Ik rouw opnieuw met elk levensmoment'
De laatste twee jaar voor Feddes dood spreken ze elkaar vaker, al is het nog steeds sporadisch. “We voerden betere gesprekken en ik herkende ook wel stukjes van mezelf in hem”, blikt Rienke terug. “We spraken elkaars taal steeds iets beter.”
Omdat haar vader voor hemzelf niet alles op een rijtje heeft, zorgen familieleden bijvoorbeeld voor bankzaken. Bij Rienke komen veel hulpvragen vanuit haar vader terecht. “Ik heb het laatste halfjaar mijn handen eraf getrokken omdat ik niet meer mee kon gaan in het manische van mijn vader.” Van die beslissing baalt ze achteraf. “Het is heel erg dubbel, ik ben ook een hele tijd boos op hem geweest.”
Als Rienke haar vader na zijn dood voor het eerst ziet straalt hij heel veel rust uit. Dat is een troostende gedachte. “Hij riep al heel lang dat vrijheid het enige was wat hij wilde, dat leek hij nu te hebben gevonden.” Op het briefje dat hij achterlaat staat dat de strijd voor hem gestreden is, dat hij zijn leven heeft geleefd en dat het oké is.
Door zijn plotselinge dood heeft ze geen afscheid kunnen nemen. “Dat heb ik heel erg moeilijk gevonden. Op de dag van zijn sterven heb ik nog een nukkig bericht naar hem gestuurd. Ik was lang boos op mezelf dat ik boos op hem was.”
“Ik denk veel terug aan mijn jeugd”, aldus Rienke. “We gingen vaak samen op avontuur. Dat speelse heb ik ook wel echt van papa.” Ze vindt het leuk om te merken dat haar vaders eigenschappen ook in haar zitten. Fedde had bijvoorbeeld een grote passie voor boemerangs. “Vroeger vond ik dat helemaal fantastisch, later schaamde ik me een beetje voor mijn gekke vader. Nu vind ik het juist leuk dat hij zo’n grote passie had en denk ik er met een grote glimlach aan terug.”
Nikita (36) verloor haar dochter door zeldzame hersenafwijking: 'Het kan iedereen overkomen'
Rienkes vader was ook een fervent schaatser en gaf die liefde graag door aan zijn dochter. “Het is er echt met de paplepel ingegoten. Hij stond altijd als eerste op het ijs, soms nog voordat het echt veilig was”, blikt Rienke terug. Op zijn eerste sterfdag herdenkt ze hem met een rondje schaatsen op een buitenbaan.
“Als er een passie is die papa aan me heeft doorgegeven, dan is dat het buiten zijn.” Als Rienke 7 jaar oud is spoort haar vader haar aan om bij de scouting te gaan. “De eerste keer vond ik het helemaal niet zo leuk omdat ik niemand kende.” Ze moet het nog een aantal keer van hem proberen: “Want hij wist dat ik het leuk zou vinden en dat we dat konden delen samen. Nu, dik twintig jaar later ben ik nog steeds leider bij de groep waar ik ooit zelf als welpje heb rondgelopen.”
Over de scouting konden vader en dochter altijd gemakkelijk praten. “Ik vond het daardoor ook wel lastig om na zijn overlijden weer terug te gaan, omdat ik het niet meer met hem kon delen. Maar ik heb in de tijd na papa’s overlijden heel veel steun gehad aan mijn scouting-familie. Zonder hem had ik die niet gehad.”
“Ik heb altijd wel geloofd dat je niet helemaal weg bent na de dood, maar ik vond dat ook een beetje zweverig”, vertelt Rienke. Door een ontmoeting met een medium verandert haar kijk en heeft ze het gevoel dat haar vader bij haar is. “Ze gaf me een kaartje en de manier waarop ze had geschreven was echt papa. Ik haal daar troost uit.”
Ze vertelt emotioneel verder: “Ze zei dat ze van hem doorkreeg dat hij nu geen last meer had van wat het leven hem zo moeilijk maakt en dat hij nu eindelijk een relatie met mij kon hebben zonder dat die dingen hem in de weg zaten.” Het komt hard binnen bij Rienke. “Het was een soort rare bevestiging dat hij nog bij me was. Ik vind het nog steeds moeilijk te bevatten, maar ben er wel wat meer voor open gaan staan.”
Ter nagedachtenis aan Fedde Engwerda 30-08-1957 – 21-01-2019.
Worstel je met suïcidale gedachten of maak je je zorgen om iemand anders? Praat er dan over. Bel 0800-0113 (dit kan 24/7) of ga naar www.113.nl.
Karin verloor haar zoon Luke (18) aan kanker: 'Raar om de laatste uren van je kind door te maken'
