Toen Ria (69) te horen kreeg dat zij nog maar enkele maanden had, deed ze er alles aan om haar leven goed af te ronden. Maar wat doe je als je al afscheid hebt genomen en onverwacht meer tijd krijgt?
In de rubriek ‘Familieverdriet’ spreekt LINDA.nl mensen die iets aangrijpends meemaken binnen hun familie.
“Ik woon samen met mijn man Jaap, met wie ik een zoon (43) en een dochter (41) heb. We maakten samen al veel mee. Zo had onze dochter een ingewikkelde bloedziekte waarmee we ziekenhuis in, ziekenhuis uit gingen. Door die trieste periode heeft ze een persoonlijkheidsstoornis ontwikkelt, waar ze nu nog mee kampt. Daarbij waren de laatste tien jaar heftig doordat Jaap darmkanker en onze zoon lymfeklierkanker had.
Toen ik 65,5 was, ben ik met pensioen gegaan; eindelijk tijd om te reizen en andere leuke dingen te doen. Daar waren we ook volop mee bezig, toen het misging.”
Ria met haar gezin en schoondochter.
“Jaap en ik waren in april 2018 een paar dagen terug van onze reis door Vietnam, toen ik ‘s nachts plotseling heftige steken in mijn zij kreeg. Ik kon bijna geen adem meer halen van de pijn. Midden in de nacht gingen we naar het ziekenhuis, waar alles onderzocht werd. Ik ging met antibiotica naar huis, maar dat hielp totaal niet.
Hoewel ik precies aan kon wijzen waar de pijn zat, vonden ze wekenlang niks. Tot half mei een scan werd gedaan en de huisarts een paar dagen later aan de deur stond. O jee, dacht ik, die komt niet zomaar langs.”
“‘Het is alvleesklierkanker’, met die woorden kreeg ik in feite een doodvonnis, omdat aan deze kanker vrijwel niks te doen is. Ik zou snel heel ziek worden, met veel pijn en toestanden, en binnen enkele maanden overlijden.
Het duurde zo lang om erachter te komen, omdat je door deze kanker meestal geel ziet en niks meer kan. Bij mij was er, buiten die steken, weinig aan de hand. Jaap en ik bleven verslagen achter. Je kijkt elkaar aan van: wat nu? Ik wilde in ieder geval niet zomaar opgeven. Er volgden gesprekken en onderzoeken in verschillende ziekenhuizen waarbij gekeken werd of ik nog operabel was.”
“Helaas bleek een operatie niet zinvol vanwege uitzaaiingen, waarmee alle hoop in een keer weg was. Ik kon alleen mijn leven wat verlengen met chemotherapie, maar ik dacht altijd: waarom chemo als je weet dat je toch niet beter wordt? De kinderen wilden echter heel graag dat ik de behandeling deed en er moest nog zóveel geregeld worden. Ik had de extra tijd nodig en besloot ervoor te gaan.
Eind juni 2018 begon ik met de zware chemo. Dat was erg heftig, want toen werd ik pas echt hartstikke ziek. Toch probeerde ik ondertussen veel te regelen. Ik zorgde ervoor dat het medisch dossier van onze dochter goed werd doorgegeven, zegde abonnementen af, maakte herinneringsdozen voor onze kleinzoon, we stelden ons testament op en bespraken mijn afscheidsviering bij de begrafenisonderneming.”
Ria en haar dochter tijdens chemotherapie.
“Het was de bedoeling om tien chemobehandelingen te doen, maar ik werd steeds zieker en in november 2018, na zes behandelingen, vond ik het genoeg. Alles was geregeld, ik had de zeventigste verjaardag van Jaap en de veertigste van onze dochter meegemaakt en wilde nu genieten van de tijd die ik nog had.
In die periode trok mijn hele leven aan me voorbij. Van de lagere school, kostschool, uit mijn studententijd, van verschillende baantjes: uit elke periode kwamen vrienden langs. Sommigen vertelden zelfs hun afscheidswoorden al onder het mom van: ‘Nu kan je het zelf goedkeuren.’ Dat was erg bijzonder om mee te maken.”
Ria en haar vriendinnen.
“Maar na een tijdje werd ik verschrikkelijk ziek en kreeg ik last van pijnlijke darmkolieken. We zijn zelfs naar een hospice gegaan, omdat Jaap het niet lang meer kon verdragen mij met zoveel pijn te zien. Ik was het leven echt al aan het loslaten toen de oncoloog eind januari 2019 met een glimlach in de deuropening stond: ‘Ik heb een goede uitslag voor je.’ De tumor was stabiel gebleven.
Het klinkt gek, maar ik was diep teleurgesteld. Ik had inmiddels alles geregeld en had zoveel pijn, hoe moest ik dit nog langer volhouden? Er volgde een zware periode waarin ik niet goed wist wat ik met mijn leven moest.”
Lees ook
Renate (33) hoorde zes weken na haar bevalling dat ze nog maar kort te leven heeft
“Drie maanden later bleek na een scan dat mijn darm op springen stond. Ik onderging een zware operatie die ik in mijn situatie eigenlijk helemaal niet aankon. Het was erop of eronder.
Wonder boven wonder werd ik weer wakker, maar ik voelde me ontzettend slecht. Ik leefde nu precies het leven dat ik niet wilde. Maar toen ik op het punt stond euthanasie aan te vragen, ging het langzaam vooruit.”
“Sinds november 2018 is de tumor niet meer gegroeid en ik heb me sindsdien niet zo goed gevoeld als nu. Ik heb alleen nog last als ik diep ademhaal of nies. De oncoloog zegt dat hij nog nooit heeft meegemaakt dat iemand met mijn geschiedenis zich zo goed voelt.
In januari hebben Jaap en ik een reis door Cuba gemaakt. Ik had medicijnen mee, maar daar heb ik meer andere mensen mee kunnen helpen dan mezelf. Ik kon alles meedoen en heb er zó van genoten.”
Ria en Jaap in Cuba, januari 2019.
“Het is ontzettend jammer dat we door de coronacrisis niet meer kunnen reizen. Helaas heb ik vorig jaar ook veel spullen weggedaan, omdat ik dacht dat Jaap ze zonder mij toch niet ging gebruiken. Nu had ik nog wel wat met mijn naaimachine kunnen doen. Maar ik vermaak me prima door, op gepaste afstand, met mensen te wandelen.
Ik kan niet meer in paniek raken van zo’n coronavirus, daar heb ik te veel voor meegemaakt. Waar je niet aan dood gaat, word je sterker van; ik denk dat dat in mijn leven wel gebeurd is. Daarbij ben ik mijn vriendinnen ontzettend dankbaar. Het sparren met hen hielp me enorm en ze vertelden dat het hen ook hielp dat ik zo open was. Deze periode heeft me naast verdriet ook veel warmte gegeven. Dat neem ik altijd met me mee.
Ik denk niet te ver in de toekomst, maar ook niet meer per dag. We zien wel wat het wordt. Toen mensen in het begin ‘de wonderen zijn de wereld nog niet uit’ zeiden om me te troosten, kon ik daar helemaal niks mee. Nu moet ik toegeven: ja, inderdaad, de wonderen zijn de wereld nog niet uit.”
Lees ook
Tessa (24) verloor beide ouders aan kanker en is nu zelf ziek: ‘Ik kon het niet geloven’
Ria en haar dochter in maart 2020.
Heb jij binnen jouw familie iets aangrijpends meegemaakt wat je graag (eventueel anoniem) zou willen delen? Mail dan jouw verhaal in het kort naar verena.verhoeven@linda.nl o.v.v. ‘Familieverdriet’.
