Het clichébeeld heerst dat mannen altijd zin in seks hebben. In elk geval vaak. Maar zin in seks komt niet uit de lucht vallen, en nee, ook niet bij diegenen die van mars komen.
Dat mannen kunnen ontwaken met een harde bobbel onder de lakens, en dat een stijve gedurende de dag ook om de hoek komt kijken, wil niet zeggen dat ze dan daadwerkelijk zin in seks hebben. “Een mannelijke ochtenderectie ontstaat hoofdzakelijk vanuit een hormonale reactie”, legde seksuoloog Anna Siemons eerder uit.
Een mannelijke erectie in de ochtend heeft voor het grootste deel met doorbloeding te maken. Wanneer er veel bloed naar de penis stroomt, groeit daar een erectie. Voilà. Dat misverstand is uit de weg geruimd. Nu het misverstand ‘dat mannen altijd zin in seks hebben’ nog.
De bekende mythe ‘mannen hebben altijd zin in seks’ doet zich voor alsof mannen altijd paraat staan en zich er altijd prettig bij voelen om te initiëren. Toch heerst er een ongebalanceerd beeld in de samenleving als het gaat over zin in seks.
Wanneer vrouwen geen zin in seks hebben, proberen we dat te verklaren. Ze heeft stress door werk. Ze is druk met de kerstvoorbereidingen. Of ze is uitgeput omdat ze de hele dag met de kinderen op pad was. Er is ronduit begrip voor wanneer de vrouw niet wil vrijen.
Bij de man zit dit anders. Wordt de penis niet stijf of wijst hij een intiem moment af? Dan wordt er snel gedacht dat er iets mis is. Want, hoe kan dat? Een man heeft toch áltijd zin en zo niet, dan máákt hij toch zin? “Zin in seks komt niet zomaar uit de lucht vallen, ook niet bij mannen”, vertelt seksuoloog en arts Peter Leusink. Ook mannen kunnen in hun hoofd zitten. En ook zij kunnen in een stressvolle periode naar genegenheid hunkeren waarbij ze verlangen naar een knuffel in plaats van een vluchtige vrijpartij.
Dat de man niet elk moment van de dag zin heeft in een geile vrijpartij, daar denkt de samenleving anders over. Er heerst een beeld dat mannen altijd paraat staan om tussen de lakens te springen. “Hierdoor doet de man zich stoerder voor dan hij is en voelt hij de druk om te presteren.” Leusink ziet in zijn praktijk een toename in erectieproblemen bij jonge mannen. Niet door gezondheidsredenen, maar door het feit dat mannen te maken hebben met prestatiedrang. En die drang vloeit voort uit deze mythe.
In de emancipatie hebben vrouwen aandacht gevraagd voor hun seksualiteit, en nog steeds gebeurt dat. “Terecht”, vindt Leusink, ‘dat vrouwen hier de laatste jaren voor opkomen’. “Mannen maken zich niet zo druk om ‘hun seksualiteit’. Zij denken dat er niets te emanciperen valt, dat ze niets te verwerven hebben, maar ik denk wel degelijk dat mannen iets te verwerven hebben. Het probleem is: mannen praten er niet over.”
Mannen kunnen “goed discussiëren met elkaar en in de fantasie zitten”, maar een inhoudelijk gesprek over seks zit er ook volgens kunstenaar Martijn Engelbregt vaak niet in, vertelde hij eerder aan LINDA. Hij vindt dat mannen onderling vaker over hun seksualiteit moeten praten. Seksuoloog Leusink sluit zich hierbij aan. “Wanneer we tot een punt komen dat ook mannen zich over hun seksualiteit uiten, horen we óók de andere kant.” En die kant vertelt ons dat mannen het fijn vinden om bemind te worden, genegenheid willen voelen en dat ze het soms lekker vinden als de ander het initiatief toont.
Leusink vertelt dat het een gesprek vergt onder mannen en met mannen om deze mythe te doorbreken. “Een man moet proberen zijn kwetsbaarheid te tonen.” Al is het heus niet alleen aan de mannen om dit op te lossen. Het initiatief moet volgens Leusink ook bij hulpverleners liggen. Ga als (huis)arts het gesprek aan met mannen en grijp niet te snel naar een pil wanneer dit niet meteen noodzakelijk is. “Wanneer je pillen voorschrijft aan iemand die zonder lichamelijke reden geen erectie kan krijgen, geef je een signaal af dat iemand zijn prestatie moet verbeteren.”
“Het helpt meer als je de onderliggende laag weet te ontdekken waarom iemand worstelt met zijn seksualiteit.” Is het eenzaamheid, schaamte, onwetendheid, druk? Ga het gesprek aan en ontdek waarom het niet lukt om opgewonden te raken. “Het is een enorm kwetsbaar en intiem onderwerp, maar het is een duurzame investering om hier aandacht aan te besteden.”
Ook mannen vinden het onthaasten van seks prettig, alleen hebben ze niet altijd de verbinding met elkaar om het daarover te hebben. Ze schamen zich om zich hierover te uiten, maar als je die schaamte doorbreekt merk je dat seks een nóg fijnere beleving is.
Schuldgevoel door laag libido? 'Doe het niet om de ander te plezieren', zegt seksuoloog Eveline Stallaart
