Judith Peters krijgt vorig jaar zomer baarmoederhalskanker en daarmee vervalt ook haar kinderwens. Steeds vaker krijgt ze de vraag of ze kinderen heeft. Maar haar antwoord maakt sommige mensen ongemakkelijk. Terwijl voor Judith ‘het niet kunnen krijgen van kinderen juist géén taboe is’.
Judith (30) schrijft in een bericht op LinkedIn over het taboe om ongewenste kinderloosheid te bespreken: “De vraag is nooit verkeerd.”
Afgelopen zomer gaat ze met wat vage klachten naar de huisarts. Judith heeft bloedarmoede en ook last van doorbraakbloedingen. Haar huisarts denkt nog niet meteen aan ‘iets verkeerds’, maar laat voor de zekerheid toch een uitstrijkje doen.
Ze heeft baarmoederhalskanker en de kanker zit ook in haar lymfeklieren en in haar bekken. “Aanvankelijk leek er niet zo veel aan de hand te zijn. Maar helaas viel bij ons het kwartje de verkeerde kant op”, vertelt ze aan LINDA.nl. De dokters denken eerst nog dat ze kunnen voorkomen dat ze onvruchtbaar wordt. “Maar toen het ook in de lymfeklieren zat, verviel ook die keus.”
Op dat moment kan Judith nog niet rouwen om het verlies. “In het begin heb je mentaal niet de ruimte om te denken: shit, we kunnen geen kinderen meer krijgen. Het was nu alle zeilen bijzetten om te overleven.”
Ze start met het behandeltraject en krijgt gedurende zes weken lang elke werkdag bestraling in combinatie met chemotherapie. “Het is zwaar, maar mentaal vond ik het zwaarder dan fysiek. Je doet er ook alles aan om beter te worden.” De behandeling slaat aan en na drie maanden krijgt ze de eerste scan. “Die ziet er goed uit. Het blijft spannend, maar voor nu is dat goed nieuws.”
Judith klimt er langzaam maar zeker weer bovenop. “Het gaat een stuk beter. Ik heb weer ruimte om adem te halen. En nu ontstaat er ook ruimte om na te denken bij dat stukje kinderen. We hebben er wel wat voor moeten opgeven om beter te worden. Dat begint meer te spelen nu ik me fysiek weer wat beter voel.”
In haar bericht op LinkedIn schrijft Judith dat zij en haar vriend altijd wel wisten dat ze ooit kinderen zouden willen. “Maar toen bleek dat ik ze als gevolg van de behandelingen niet meer kan krijgen, brak mijn hart. Niet alleen omdat ik graag moeder wilde worden, maar ook omdat mijn vriend zonder twijfel een fantastische vader zou zijn geweest. We hadden al een naam voor als we ooit een meisje zouden krijgen.”
Inés is ongewenst kinderloos: 'Ik dacht als ik 50 zou zijn, het grootste leed geleden was'
Steeds vaker worden Judith en haar vriend geconfronteerd met hun onvervulde kinderwens. “De eerste vraag op een feestje is steevast: ‘Hoeveel kinderen heb je?’ Je wordt daardoor gedwongen om erbij stil te staan. Mensen hebben de verwachting dat je daar iets mee gaat doen. En als dat niet het geval is, lijkt het alsof mensen je zielig vinden. Ik ben niet minder waard of minder zinvol omdat ik ze niet heb. Maar dat gevoel wordt me wel gegeven. Het tast je zelfvertrouwen aan. En het wordt dus wel een taboe, terwijl het dat niet is.”
Vooral het feit dat anderen zich geen houding weten te geven, steekt. “De maatschappij verwacht wel dat er kinderen komen. Als ik aangeef dat die er niet zijn en nooit komen, volgt er vaak een pijnlijke stilte. Ik krijg blikken vol medelijden, want ik zal nooit dat alles overstijgende moedergevoel ervaren. Gesprekken waarin het onderwerp ‘kinderen’ zorgvuldig wordt ontweken, uit angst dat ik daardoor in huilen uitbarst. (En… wat dan nog?)”
Maar als het aan Judith ligt, moeten we het er juist wél over hebben. Ze vraagt zich af: “Maken we de thema’s waar taboes op zitten niet alleen maar nog gevoeliger door er niet over te spreken?” Judith weet ook dat niet iedereen het prettig vindt om over zijn of haar ongewenste kinderloosheid te praten. “Maar ik denk wel dat het altijd goed is om ernaar te vragen”, benadrukt ze.
“Iemand kan dan zeggen: ‘Ik wil het er niet over hebben’ of ‘ik ben er nog niet aan toe’. Het is juist belangrijk dat de vraagsteller de ander de ruimte en veiligheid biedt om het ook aan te geven als diegene het er niet over wil hebben. Maar de vraag is nooit verkeerd. De meeste mensen laten het ongemak doorslaggevend zijn, omdat ze bang zijn dat je gaat huilen of een reactie geeft waar ze niks mee kunnen.”
Dat ongemak heeft haar nichtje van zes jaar oud helemaal niet. Nichtje Bibi: “Jullie hadden ook graag een kindje gekregen, hè?” “Dat klopt”, zegt Judith. Haar nichtje denkt daarna heel hard na, voordat ze zegt: “Misschien kunnen we het aan Sinterklaas vragen!” Judith vindt dat een goed idee.
“Kinderen zijn op dat moment niet bezig met het ongemak. Ze wil oprecht iets weten. Ze heeft gewoon een vraag en die stelt ze. Een volwassen iemand is al in zijn hoofd bezig met wat de reactie gaat zijn. ‘Moet ik dat wel vragen, wat zal de reactie zijn.’ Doordat kinderen zo onbevangen zijn, zijn ze niet bang voor het antwoord of voor de tranen die je misschien zal laten vallen. Ze maken het niet ongemakkelijk of pijnlijk, ze veroordelen niet en gaan eenvoudig weer over tot de orde van de dag.”
Journalist Thomas Erdbrink: 'Kinderloosheid is bij ons geen trauma'
“Ik denk dat de oplossing er in zit door er wel naar te vragen. Je mag ook aangeven dat je het ingewikkeld vindt. Maar de vraag is de enige manier om erachter te komen wat fijn is.” Dit verschilt per persoon, vindt Judith. “Er is ook geen one size fits all. Maar als je dat kan aangeven, is het ook goed.”
Op haar bericht komen enorm veel reacties. Veel mensen vinden herkenning in wat Judith schrijft. Tegelijkertijd zijn er ook mensen die met een oplossing komen. “Heb je al aan adoptie of draagmoederschap gedacht. Dat vind ik opmerkelijk. Vanwege mijn medische dossier kan dat ook niet. En daarbij is het ook niet zo alsof je een kind even bij de supermarkt haalt. Dat doe je niet zomaar. Daar moet je over nadenken. Ook voor het kindje. Het is bijna alsof zo iemand zegt: ‘Even schouders eronder, dan adopteer je toch gewoon een kind.'”
Voor Judith en Arjan zijn ‘alle mogelijke manieren op een kindje uitgesloten’. “Ik kan me voorstellen dat voor sommige stellen dat sprankje hoop blijft bestaan. Maar voor ons is het nu duidelijk. Die teleurstelling hebben we in één keer gehad. Het gaat gewoon niet lukken en dat is iets wat je moet accepteren.”
Toch laat het thema Judith niet los. Ze wil er iets moois mee doen. “Op dit moment heb ik nog geen invulling gevonden. Daarvoor moeten we eerst verder in het proces komen. In die zin hebben we nu wel de ruimte en vrijheid om op een andere manier voor zingeving te zorgen.”
Het doet haar al goed dat haar bericht op LinkedIn voor zoveel verbinding zorgt. “Als ik hierin nog iets kan betekenen voor een ander, dan zou ik dat wel heel erg mooi vinden.” Ze hoopt vooral dat haar nichtje Bibi haar bereidheid om te vragen, te luisteren en anderen te steunen, voor altijd zal blijven houden.
Ongewenst kinderloos, zo ga je om met de rouw en de druk van buitenaf
