‘Een kerstjurkje staat toch minder leuk als je buik zo opgezwollen is dat je vijf maanden zwanger lijkt’, vertelt Ellen (56). De oorzaak? Het prikkelbare darm syndroom (PDS).
In gesprek met LINDA. vertelt ze waarom kerstdiners voor haar áltijd een ingewikkeld verhaal zijn.
Alle dagen vol buikkrampen, zeurende buikpijn en heftige diarree, schuift Ellen in eerste instantie toe aan haar ziekte van Crohn. De ziekte, waarbij zich ontstekingen in de darmen bevinden, veroorzaakt namelijk soortgelijke bijwerkingen. Tot doktoren zo’n tien jaar geleden ontdekken dat ze lijdt aan het prikkelbare darm syndroom, een storing in het maag- en darmkanaal.
Waarschijnlijk is het veroorzaakt door een galblaasoperatie. Ellen heeft de diarree-variant, wat betekent dat ze vaak dagen aan de wc gekluisterd zit. “Dat je niet bij de wc weg kan, belemmert niet alleen je dagelijkse en sociale leven”, vertelt Ellen. “Het brengt ook veel spanning met zich mee. Die stress verergert de boel alleen maar.”
Een geneesmiddel dat PDS verhelpt, bestaat helaas niet. “Je moet ermee leren leven”, zegt Ellen. Wat bij haar goed heeft geholpen is een eliminatie-dieet, het zogenaamde FODMAP-dieet. “Eerst ga je helemaal terug naar een aantal basisingrediënten, waarbij je telkens iets toevoegt om te kijken hoe je erop reageert.” Op die manier komt Ellen tot een lijst aan producten die ze vermijdt.
Die lijst is flink. “Ik ben lactose intolerant, dus mag niets qua melkproducten. Ik kan niet tegen knoflook, uien, verschillende koolsoorten, niets uit pakjes of zakjes of pittig eten”, zegt ze. “En ik kan niet tegen alcohol. Ik ben groot liefhebber van baileys of amaretto, dus dat vind ik heel erg jammer. Helaas zit ik na twee slokken wijn krom op de wc.”
Lizenka zit door darmziekte met tegenzin aan kerstdiner: 'Ik kom altijd met buikpijn thuis'
Deze waslijst aan ‘verboden producten’ durfde Ellen nog niet mee te nemen naar kerstdiners toen ze net de diagnose PDS had gekregen. “Ik vond het vervelend dat ze rekening met mij moesten houden, maar dat betekende dus wel dat ik halverwege het diner op de wc zat.”
In de kerstdiners die volgen probeert ze de pijn te remmen met diarreeremmers en lactosa, medicatie tegen haar lactose-intolerantie. “Dan maakt een beetje melk in de ragout of room in de soep niet zo heel veel meer uit”, zegt ze. “Ik propte mezelf vol met die pillen en was van tevoren heel erg gespannen.” Het gevolg? Dagenlang ziek op bed. “Van bed naar de wc en weer terug. Dat kan makkelijk een paar weken aanhouden.”
Na een paar jaar durfde Ellen er beter over te praten. “Het is geen charmant onderwerp, dus je ziet ertegenop om het ter sprake te brengen. Maar het lucht zo op als je dat wel doet. Ik heb gelukkig hele lieve schoonzussen die opbellen om te vragen wat ik nou precies allemaal wel en niet mag eten.”
Ze raadt anderen met PDS ook aan erover te praten. “Veel mensen vinden het moeilijk om over te praten, maar het zorgt ervoor dat je spanning bij jezelf wegneemt. Eten is een trigger voor PDS, maar spanning óók.”
Wat niet bevorderlijk is om er open over te durven praten is dat mensen het soms bagatelliseren. “Ach, ik heb ook wel eens buikpijn of diarree. Slik gewoon een pilletje”, zeggen ze dan als Ellen een afspraak afbelt. “Maar ik heb áltijd buikgriep en kan niet blijven slikken. Bovendien is de diarree niet altijd meer te stoppen met remmers, omdat ze niet altijd meer werken.”
Hoewel de uitgebreide familie-etentjes altijd ontzettend gezellig waren, blijft Ellen het vervelend vinden dat altijd rekening met haar gehouden moet worden. Dat veroorzaakt stress, wat niet bevorderlijk is voor haar darmen. Daarom pakt ze het dit jaar anders aan. Haar moeder komt langs voor een kerstbrunch. “Dan maak ik alles zelf klaar. Dat is gelukkig het simpelste wat er is en dan heb ik weinig last.” Bovendien zijn haar lievelingsproducten zoals mozzarella en kruidenroomkaas tegenwoordig ook plantaardig verkrijgbaar. “Door de opleving van de veganistische leefstijl zijn die dingen allemaal plantaardig te krijgen, dus daar profiteer ik heel erg van.”
Verder raadt ze iedereen met PDS voor de feestdagen aan twee outfits klaar te leggen. “Eén voor overdag als je nog niet veel gegeten hebt en één wijde outfit waarin je buik flink kan groeien. Dan ga je wat geruster naar het diner toe, want dat is waar het uiteindelijk om draait: genieten.”
Naomi (25) heeft prikkelbaar darm syndroom: 'Op een date nieste ik en liet ik een keiharde scheet'
