Dé stille, drijvende kracht achter Nederlandse kantoren, stadia, musea en scholen? De schoonmaker. Deze beroepsgroep staat bijna nooit in de spotlight, maar daar komt nu een keer verandering in.
Fotograaf Ann-Sophie Falter portretteerde elf dames van de schoonmaak, onder wie Maria Ngatmie (65). Zij heeft 28 jaar ervaring.
In 1990 komt Maria vanuit Suriname naar Nederland. Ze werkt een aantal jaar als coupeuse, maar het opgehokte leven blijkt niets voor haar. “Ik zat alleen maar binnen, continu. Op een gegeven moment begon ik zelfs tegen de naaimachine te praten. Ik dacht: als ik nog langer binnen blijf komt dit niet meer goed, joh.”
Een vriend stuurt haar een vacature in de schoonmaak door. Ze begint en maakt met haar sociale insteek al snel indruk op haar leidinggevende. Door de jaren heen boent Maria zichzelf steeds hoger op de ladder, naar een diploma en functie als voorvrouw. Op het toppunt geeft ze leiding aan een team van 25 schoonmakers.
“Moeilijk hoor”, lacht ze. “Iedereen heeft een eigen karakter en moet je anders aansturen. Maar ik houd wel van een uitdaging, ik ga alles aan. Ik ben maar 1 meter 50, dus niet iedereen verwacht dat. Maar dat vind ik juist wel leuk.”
In 2013 krijgt Maria een TIA en besluit ze te stoppen als voorvrouw. “De werkdruk werd te hoog en zorgde voor te veel stress in mijn hoofd. Ik vond het fijner om weer als ‘gewone’ schoonmaker aan de slag te gaan. Dat doe ik nu nog steeds, ruim vier uur per dag.”
Maria werkt de laatste jaren altijd in hetzelfde kantoorpand, op een vaste etage. Heerlijk vindt ze het. “Ze noemen me de huismeester”, grapt ze. “Mijn etage voelt als mijn verantwoordelijkheid en daar let ik op alles. Als iemand lopend een sjekkie draait, zeg ik daar wat van. Doe je thuis toch ook niet? En ze vinden het niet erg, want ik zeg het altijd met een lach. Dat sociale contact is het mooiste aan mijn baan, daar kom ik mijn bed voor uit. Gezellig tussen de mensen zijn, hen even afleiden van werk met een praatje.”
Gezelligheid is niet het enige dat Maria overhoudt aan dit werk: ze leert tijdens het schoonmaken ook haar huidige man kennen. Jarenlang blijft het bij groeten en kletspraatjes in de schoolgangen, maar na het overlijden van Maria’s echtgenoot – en zíjn scheiding – gaan ze samen een keer uit eten.
“Ik schrok me rot toen hij het voorstelde”, lacht ze. “Een docent die een schoonmaker uit eten vraagt? Het klinkt misschien stom, maar ik zag hem als iemand van een veel hoger niveau. Nonsens, vond hij. Inmiddels zie ik, mede dankzij hem, meer waarde in wat ik doe. Iedereen heeft gewoon zijn eigen roeping.”
Inmiddels zijn ze getrouwd en leiden ze een comfortabel leven met zijn tweeën. Dat is niet altijd vanzelfsprekend geweest voor Maria. “Toen ik weduwe werd zat ik financieel krap. Ik werkte toen ook al in een school, maar in de zomervakantie krijg je niet uitbetaald.”
Omdat ze écht geld nodig heeft is ze in een grote bioscoop gaan werken, de toiletdienst. “Ik zeg je eerlijk: één keer, maar nooit weer. Dan eet ik liever een paar weken droog brood of rijst, want dit was verschrikkelijk. Verder heb ik gelukkig heel fijne werkplekken gehad hoor, ik heb niets te klagen.”
Ook na werktijd houdt Maria thuis de boel netjes aan de kant. “Mijn keuken, toilet en badkamer wil ik wel netjes houden, maar dagelijks de woonkamer stofzuigen? Nee hoor. Het moet wel leuk blijven.” En met dat idee in het achterhoofd gaat Maria dit jaar ook met vervroegd pensioen. “Ik ga tegelijk met mijn man, we hebben heel veel plannen. Natuurlijk vind ik het jammer dat ik ga stoppen als schoonmaker, maar ja. Je moet ook genieten nu het nog kan.”
Maria is nog altijd gek op haar werk, maar hoopt stiekem toch dat jonge mensen zich eerst op andere carrièrepaden richten. “Je bent nog jong, schoonmaken kan altijd nog. En daar kun je je ook in ontwikkelen, zoals ik gedaan heb, maar mijn advies is toch wel om te gaan studeren. Laat je diploma je partner zijn, zeg ik altijd maar. Die laat je nooit in de steek.”
Dit bericht op Instagram bekijken
Toiletjuf Yvon (63): 'Voor corona was onze jaarlijkse omzet een ton bruto'
