Serieleugenaar Peter B. (58) deed zich jarenlang voor als forensisch patholoog en werd zelfs ingezet na vliegtuigrampen. Journalisten Hansje van de Beek en Michelle Salomons maakten er een podcast over: ‘Dr. Bones’.
Hoe beduvel je alles en iedereen én kom je hier mee weg? Van de Beek: “Er moet een kern van waarheid in je verhaal zitten. Mensen zullen zelf de gaten in je verhaal willen dichten met logische verklaringen.”
Michelle Salomons leest in 2019 een artikel in De Gelderlander over de rechtszaak tegen oplichter Peter B. uit Bennekom die zich voordoet als forensisch patholoog-anatoom. Ze is geïntrigeerd en appt haar collega Hansje van de Beek: “Dit is een podcast!” Van de Beek is meteen aan boord. Salomons slaat er vooral op aan omdat B. met nabestaanden in contact is geweest.
Peter B. werd uiteindelijk veroordeeld tot 21 maanden celstraf, waarvan 6 maanden voorwaardelijk wegens oplichting, maar veel vragen blijven tijdens de rechtszaak onbeantwoord.
Peter B. viel in 2015 door de mand bij de GGD Gelderland Midden, omdat hij de simpelste handelingen als arts niet onder de knie had. Hij kon geen bloeddruk meten en werd de laan uitgestuurd. Desondanks wist hij hierna nog een klein half jaar internationaal carrière te maken. Hij bemachtigde klussen bij het Amerikaanse bedrijf Kenyon, dat pathologen naar buitenlandse vliegrampen uitzond. Hij noemde zichzelf Dr. Bones en strooide met visitekaartjes met daarop de tekst: I open corpses to close cases. Ook gaf hij les op de Politie-Academie.
B. was betrokken bij de nasleep van twee grote vliegrampen in Frankrijk en Namibië en hielp bij de repatriëring van slachtoffers. Hij was dan wel in het mortuarium te vinden, in de buurt bij lichaamsdelen, maar wat hij precies deed is nog niet helemaal duidelijk. Want Kenyon weigert elk commentaar. Van de Beek: “Ze blijven erbij dat Peter slechts een ondersteunende rol had en verder moest al het personeel er het zwijgen toe doen.”
Pathologische leugenaar ruïneert leven van docent
Salomons: “Ik vond het een heel vreemd verhaal. En ik was ook nieuwsgierig: hoe heeft ie dit kunnen doen?” Van de Beek: “Er zijn maar zes van zulke forensisch pathologen in Nederland. Hoe kun je jezelf voordoen als arts met een specialisatie waarvoor je elf jaar moet studeren, zonder dat iemand je ooit door het BIG-register haalt?
In dat register staat iedereen met een medisch beroep, van arts tot verpleegkundige en apotheker aan toe. Met een druk op de knop had hij zó gecheckt kunnen worden en toch wist hij bij al die gerenommeerde bedrijven aan de slag te komen. Hóe dan?”
Wat was de verklaring van de mensen uit zijn omgeving die jullie spraken?
Salomons: “Sommige mensen die we spraken begrijpen het tot op de dag van vandaag niet. Hij was aardig, wist veel en kon met iedereen een gesprek voeren.”
Van de Beek: “Om in het brein van Peter te kunnen kruipen – want hij wilde ons zelf niet te woord staan – hebben we contact gelegd met een meesteroplichter die ons de kneepjes van het vak uitlegde. Hij vertelde ons: ‘Als je een verhaal vertelt, dan moet daar een kern van waarheid in zitten.’ Zodat als mensen het checken, er tenminste iets van klopt.
Plus: je moet goed onthouden welk verhaal, welke versie je aan welke persoon vertelt. Hij noemt dat ‘versiebeheer’. Wij dachten altijd dat Peter iedereen dezelfde leugen vertelde: ‘Ik ben de patholoog, Peter’, maar dat bleek niet zo te zijn. In ene groep zei hij dat hij obductie-assistent was en in een andere setting noemde hij zichzelf weer patholoog.” Salomons: “Hij wist heel goed aan wie hij welke leugen vertelde.”
Je moet dat wel allemaal kunnen onthouden?
Van de Beek: “Ja, da’s heel moeilijk, vertelde die oud-oplichter ook. Je weet dat ‘t een keer gaat klappen, want je kunt dat niet volhouden.” Salomons: “Maar de meeste mensen hebben de neiging te geloven wat iemand zegt. Zelfs als er gaten in diens verhaal zitten, zoeken we uit onszelf naar redenen waarom het wel klopt wat diegene vertelt. Je gaat ervan uit dat iemand de waarheid spreekt.”
Het tweetal probeert iedereen rondom Peter B. te spreken: van familie, vrienden, oud-collega’s, tot de organisaties waar hij zich binnen wist te kletsen met mooie praatjes en valse diploma’s. Tot hun verbazing houden de meeste bedrijven waar hij aan verbonden was de luiken dicht.
Van de Beek: “Ja, de GGD wilde geen interview geven. Jammer, want deze zaak zou goed zijn om van te leren. Maar organisaties durven nogal eens hun fouten niet toe te geven.
Salomons: “De GGD vindt dat hun procedures gewerkt hebben, maar nadat zij hem eruit hebben gegooid, is hij nog voor Kenyon aan de slag gegaan en bij de vliegramp van Germanwings betrokken geweest.”
Is dat het schadelijkste wat hij heeft gedaan?
Salomons: “Ja, in Nederland was toen al bij meerdere organisaties bekend dat hij een oplichter was. Eigenlijk had hij niet meer als patholoog moeten mogen werken, maar ja waar zou je dit internationaal moeten melden?” Van de Beek: ”Het ergste is dat hij contact met nabestaanden van de vliegramp heeft gehad.”
Uit berichtgeving van De Gelderlander blijkt dat B. een haarlok aan de ouders van het enige Nederlandse slachtoffer gaf. In de rechtszaal vertelde de familie nu niet te weten of wat B. hen over hun dochter vertelde wel echt waar was of niet.
Deze forensisch patholoog onderzocht slachtoffers MH17: 'Je moet je emotie afsluiten'
Bijna was de podcast er niet geweest ook.
Van de Beek: “Vaak dachten we: laten we ermee stoppen. Hadden we 150 mensen benaderd en kregen we van het merendeel het antwoord dat ze een geheimhoudingsverklaring hadden getekend. Vervolgens hadden we wel een paar mensen die wilden praten, maar niet op tape. Dan zakt de moed je wel in de schoenen.”
Totdat er per ongeluk een aankondiging van de podcast in de VPRO Gids terechtkwam.
Salomons: “Ja, we wisten niet eens of de podcast ook echt gemaakt zou worden. Toen nam de familie van Peter B. plotseling contact met ons op! Wij erheen, tafel vol met koekjes en een A4tje met daarop alle gebeurtenissen uit het leven van Peter. Daarvan dacht zijn familie: ‘nou, of dat allemaal klopte, weten we niet.’ Zij namen zijn verhalen altijd al met een flinke korrel zout.
Van de Beek: “Zijn vader had er ook een handje van: dan was hij weer de directeur van een wc-pottenfabriek of de loco-burgemeester van Purmerend. Toen Peter vertelde dat hij een avondcursus pathologie deed, namen ze dit ter kennisgeving aan. ‘Jaja, Peter doet een avondcursus pathologie. Tuuuurlijk.’ Voor ons was het fijn om eindelijk met mensen te spreken die hem goed kenden. Opvallend was wel dat niemand hem direct had geconfronteerd met zijn leugens. Men vindt dat toch gênant.”
Salomons: “Daarom vraag ik me soms af: hoeveel andere Peter B.’s zullen er zijn?”
De podcast Dr. Bones is nu te beluisteren op Duke, Spotify en via DOCS op de NPO
Yvonne (66) had jarenlang een relatie met een pathologisch leugenaar
