Kinderen van nul tot en met zes jaar besteden minder tijd aan digitale media dan vorig jaar, toch ligt de gemiddelde schermtijd per dag nog altijd boven de geadviseerde hoeveelheid. Ouders worstelen met het schermgebruik van hun kind, zo blijkt uit nieuw onderzoek.
“Ouders vinden het lastig om het juiste voorbeeld te geven”, vertelt onderzoeker en Emeritus Lector Jeugd & Media, Peter Nikken, aan LINDA. “Het is vaak ook een moment van ontspanning voor de ouders.”
Tijdens de Media Ukkie Dagen wil Netwerk Mediawijsheid ouders daarom handvatten bieden voor een gezonder gebruik van media in de opvoeding. Uit de jaarlijkse Iene Miene Media-monitor van Netwerk Mediawijsheid komt naar voren dat kinderen al op jonge leeftijd onlosmakelijk gewend zijn aan digitale schermen.
Hoewel de hoeveelheid dagelijks schermgebruik per gezin sterk kan verschillen, besteedt één op de zes jonge kinderen meer dan twee uur per dag achter een beeldscherm. Met een aanbevolen hoeveelheid van géén schermtijd voor kinderen tot de twee jaar en één uur schermtijd voor kinderen tot vijf jaar, overschrijden deze kinderen de maximale aanbevolen hoeveelheid flink.
“In die tijd kunnen kinderen ook binnen- of buitenspelen“, vertelt Nikken. “Echte contacten opdoen door samen te spelen, door bijvoorbeeld te klimmen of te klauteren in bomen.” Volgens Nikken is het voor de ontwikkeling van een kind heel belangrijk om “echte ervaringen” op te doen. “Door dingen te horen, te voelen of aan te raken”, vertelt Nikken. “Je leert om met anderen om te gaan, ruzies op te lossen of op je beurt te wachten.”
Jonge kinderen steeds vaker bijziend door toegenomen schermtijd
Uit de monitor komt wel naar voren dat jonge kinderen nog altijd twee keer zoveel tijd besteden aan offline activiteiten in plaats van achter het scherm. Ook loopt de gemiddelde tijd achter een beeldscherm per dag onder jonge kinderen dus licht terug, van 111 minuten vorig jaar naar 86 minuten dit jaar.
Omdat uit de monitor blijkt dat ouders het lastig vinden om om te gaan met schermgebruik van hun jonge kinderen, staan de Media Ukkie Dagen dit jaar in het teken van “samen media gebruiken”. Het thema luidt dan ook ‘Samen met media’.
Twee derde van de ouders kijkt namelijk wel samen televisie met hun kind, maar een veel kleiner deel speelt games samen met hun kind of kijkt samen filmpjes op bijvoorbeeld een telefoon. Dit is volgens Nikken een gemiste kans om samen de digitale wereld te verkennen. Dat terwijl ouders digitale schermtijd graag zelf ook inzetten en gebruiken ter ontspanning.
Hoewel ouders “vaak weten wat goed is” rondom digitaal mediagebruik, worstelen ze ermee dit zelf ook op te volgen in de hectiek van de dag en daarmee het goede voorbeeld aan hun kind te geven. “Veel volwassenen zijn gewend aan die constante aandacht aan een scherm. We zijn een digitale samenleving, er gebeurt constant wel iets en we kunnen niet meer zonder.”
Danielle is zwanger en bereidt zich voor op (bijna) schermloos bestaan: 'Wil mijn kind goede voorbeeld geven'
Volgens Nikken kan het daarom voor ouders soms ook lastig zijn om die “eigen tijdlijn” even los te laten tijdens de opvoeding. “Het is bijvoorbeeld bekend dat moeders soms nog weleens hun telefoon erbij pakken tijdens het geven van borstvoeding”, vertelt Nikken. “Dat is juist een heel belangrijk moment in de relatie tussen het kind en de moeder.”
“Ook worden schermen ingezet door ouders om even hun handen vrij te hebben, een soort extra babysit”, vertelt Nikken. Uit de monitor komt naar voren dat één op de vijf kinderen filmpjes kijkt tijdens het ontbijt. “Bekend is uit andere onderzoeken dat deze kinderen meer eten en minder nadenken over wat ze eten”, aldus Nikken.
Regulering van digitaal mediagebruik speelt een belangrijke rol in veel gezinnen, blijkt uit de monitor. Zo bepaalt meer dan de helft van de ouders hoeveel schermtijd hun kind krijgt. Bijna driekwart van de ouders selecteert media die geschikt zijn voor hun kind.
Toch houden de meeste ouders het liefst op afstand het digitaal mediagebruik van hun kind in de gaten, dat terwijl dit juist volgens Nikken de momenten zijn om erbij te gaan zitten. “Zie wat je kind doet, ondersteun het en geef uitleg.”
Voor ouders die worstelen met het digitaal mediagebruik van hun kinderen, wil Nikken het volgende adviseren: “Probeer zo goed als het kan om erover na te denken”, aldus de onderzoeker.
“Zorg dat je met je partner op één lijn zit en probeer vaste momenten in te stellen waarop media gebruikt worden, een soort vaste routine. Plan dit niet net voor het slapengaan of tijdens eetmomenten en sta stil bij het gebruik. Elke ouder wil het beste voor een kind.”
Tijdens de Media Ukkie Dagen van 4 april tot 11 april wordt stilgestaan bij mediawijsheid in de opvoeding van jonge kinderen, van nul tot en met zes jaar. Tijdens deze week worden er in heel Nederland activiteiten georganiseerd in onder andere scholen, bibliotheken, kinderopvang, buurthuizen om ouders en professionals zo handvatten te bieden om media slimmer, gezonder en beter te gebruiken tijdens de opvoeding.
Ilse (24) heeft al jaren geen social media: 'Schermtijd is niet veel lager geworden'
