Pleegouders geven een kind van een ander een thuis als dat hard nodig is. Kim* (49) wist als tiener al dat ze zulke kinderen wilde opvangen. Dat ze haar pleegdochter uiteindelijk weer zou afstaan, had ze nooit verwacht.
“De situatie werd te beschadigend voor iedereen”, vertelt ze aan LINDA.
Kim wilde altijd al pleegmoeder worden. Ook haar man werd na een cursus van Jeugdzorg enthousiast. “Hij zei: ‘Laten we het doen. We hebben ruimte in ons hart en huis, niets houdt ons tegen’.” Ze hadden al een dochter van tien, dus gaven ze de voorkeur aan een meisje tussen de zes en acht.
Na twee maanden kwam de vijfjarige Lieke in beeld. Ze kon niet meer bij haar moeder, die een drugsprobleem had, blijven wonen.” Lieke werd ’s nachts vaak alleen gelaten”, vertelt Kim. “Ze had zichzelf opgevoed, en was heel dierlijk. Ze rook en likte aan spullen, en kon plotseling in je hand bijten als ze schrok.”
Hun pleegkind leek goed in het gezin te passen, vertelt Kim. “Voor haar was het een soort feestje. Ze zocht onze aandacht op en kroop graag op schoot.” Ze hadden haar veel te bieden, weet Kim. “Maar ook voor onze andere dochter was het gezellig om een keer niet alleen met haar ouders aan tafel te zitten.”
Na een jaar was Lieke’s moeder afgekickt, en mocht ze naar huis. Maar daar ging het snel mis, zegt Kim. “De moeder kreeg minder hulp, en kon het niet aan. Ze raakte weer aan de drugs.” Lieke stond elk weekend weer op de stoep. “Elke keer was ze vuiler. Haar kleren waren vies en haar haren waren één grote klit. Wanneer ik haar kwam ophalen, vroeg ze meteen: ‘Mag ik straks in bad?'”
Onderzoek: overheid faalt bij uithuisplaatsing kinderen
Uiteindelijk werd Lieke weer Kims pleegkind. Toen ging het fout. “Ze zei altijd tegen ons dat haar moeder had beloofd dat ze haar best zou doen en dat Lieke dan naar huis mocht. Ze leek het als gezichtverlies te ervaren dat het was mislukt.” Lieke raakte nog verder getraumatiseerd, en liet duidelijk merken dat ze niet bij haar pleeggezin wilde zijn. “Ze wilde naar mama, want mama had dat beloofd.”
Lieke was bijna acht, en luisterde niet meer naar haar pleegouders. Ze loog, pikte spullen van hun oudste dochter en maakte die kapot. “Lieke wees al onze aandacht af. We konden totaal geen contact meer met haar maken.” Ook met hun dochter (nu elf) boterde het niet meer. “Het feit dat zij Lieke ging negeren, bewees dat de dynamiek in ons huis niet meer normaal was.”
Zo had Kim niet alleen geen contact meer met haar pleegkind, ook hun eigen dochter trok zich terug en kwam bijna niet meer beneden. “Van een huis waar nooit ruzie was, waren we ineens allemaal in conflict.” De ruzies met Lieke escaleerden steeds vaker, waarbij ze regelmatig gewelddadig werd. “Van schoppen en slaan tot een ruit ingooien, ze deed alles om ons boos te maken.”
Kim en haar man zagen dat Lieke zich verzette tegen hechting, omdat ze bang was dat haar pleegouders haar ook zouden verlaten. “We waren al met haar in therapie geweest, maar de therapeuten weigerden haar te behandelen voor haar trauma’s. Ze moest eerst rustiger worden en de hechting aan ons niet langer weigeren, zeiden ze.” Kim en haar man probeerden de therapeuten te overtuigen, maar dat lukte niet. “We waren de wanhoop nabij, maar zelf niet in staat Lieke te helpen.”
Zonder traumatherapie, wisten ze dat het moest stoppen. “We konden het niet meer volhouden; het ging niet alleen ten koste van ons, maar ook van haar. We verloren steeds vaker ons geduld. Dat was heel verdrietig.” Lieke – nu tien – zit inmiddels drie maanden in een nieuw pleeggezin. “Ik voel nog steeds onmacht dat we haar niet op het juiste spoor konden zetten”, zegt Kim. “Maar de situatie was te beschadigend. De rust in huis is eindelijk weer terug.”
Dit artikel verscheen eerder bij LINDA. in januari 2020. Alle namen zijn gefingeerd wegens privacyoverwegingen.
Carien Bartels is weekendpleegmoeder: 'Ik had ruimte, tijd, liefde en aandacht over'
