Merlissa (28) kwam er plotseling achter dat ze drager van het BRCA1-gen is. Het gen dat borstkanker veroorzaakt. Maar na onderzoek bleek dat ze niet alleen het gen droeg, maar al ziek was.
Merlissa Olde Hanhoff: “Toen mijn haar eraf was, dacht ik: nu oog ik echt ziek.”
Wanneer de tante van Merlissa in het ziekenhuis belandt, wordt duidelijk dat zij en andere familieleden het BRCA1-gen bij zich kunnen dragen, wat bekend staat als de veroorzaker van borst- en eierstokkanker. Daarop besluit ze zich te laten testen, en blijkt dat ze drager van het gen is.
Na verschillende onderzoeken, waaronder een MRI-scan, zien artsen een plekje op de rechterborst van Merlissa. “Eerst dachten ze nog niet aan borstkanker, maar voor de zekerheid namen ze toch een biopt. Toen kreeg ik al wel een naar voorgevoel.”
Vier dagen na de biopt krijgt ze de uitslag en belt de arts haar met het nieuws dat ze borstkanker heeft. “Ik was toen bij mijn nicht. Nadat ik het hoorde, hebben we samen heel hard gehuild. Ik dacht: dit gaat niet over mij. Overkomt dit me nu echt? Zelfs toen ze het behandelplan wilden bespreken, drong het nog niet tot me door. Ik dacht alleen maar: dit kan niet waar zijn.”
Omdat er een kans is dat Merlissa onvruchtbaar wordt door de chemo, besluit ze haar eitjes in te vriezen. “Ik heb een kinderwens, dus ik wilde dit wel doen.” Hiervoor doorloopt Merlissa een ivf-traject, bedoeld voor mensen die normaal gesproken moeilijk zwanger kunnen worden. Maar dat doet meer met haar dan ze had verwacht. “Ik vond het heel pittig om mezelf te spuiten. Maar ik heb wel veel respect gekregen voor mensen die via ivf zwanger worden.”
Merlissa (28) vindt het extra moeilijk om te verwerken dat ze door de chemo kaal zal worden, vooral omdat ze kapster is. Daarom besluit ze proactief haar haren af te laten scheren door haar werkgeefster, tevens ook haar kappersvriendin, om het uitvallen voor te zijn. “Ik mocht ook zo’n coldcap proberen, die ervoor moest zorgen dat de haaruitval beperkt zou blijven. Alleen de resultaten zijn niet gegarandeerd, het was hier ook niet in de buurt, en de arts zei tegen me: ‘Wil je jezelf dan ook nog pijnigen met zo’n koude muts op je hoofd?'”
“Het moment dat mijn vriendin mijn haren eraf haalde, was heel emotioneel. Ik moest heel hard huilen. Mijn extensions moesten er eerst uit, daarna werd het kort en deed ik een muts op. Ik wilde mezelf zo niet in de spiegel zien. Ik heb er ook geen foto’s van; dat was te heftig.
Foto van Merlissa met haar muts. Tekst loopt door onder de foto.
Ook al is mijn gezondheid het allerbelangrijkste, toch vond ik het feit dat ik kaal werd heel erg. Ik herinner me dat ik wegreed, zwaaide en dacht: shit, nu oog ik echt ziek. Ik had ook nog geen haarwerk; dat zou pas de volgende dag komen.”
Maar wat nog een tegenvaller voor Merlissa is, is dat haar wenkbrauwen en wimpers uitvallen. De wenkbrauwen laat ze daarom tatoeëren. “Gelukkig groeien mijn wimpers alweer terug. Al gaat dat langzamer dan gedacht en heb ik nu nog van die korte stompjes als wimpers.”
Merlissa wil tijdens haar ziekte even een dag niet ziek zijn en niet aan haar ziekte herinnerd worden. Ze zit midden in de chemo als er een leuke bruiloft op de planning staat. Merlissa doet er alles aan om erbij te zijn en neemt voor de bruiloft zoveel mogelijk rust, zodat ze die dag niet hoeft te missen. “Ik moest en zou die dag meemaken. Ik was helemaal mooi gemaakt met mijn haarwerk en nepwimpers. Niemand zag dat ik ziek was. Iedereen dacht dat ik er gewoon zo uitzag. Maar daarna was ik helemaal gesloopt en moest ik wel een paar dagen bijkomen.”
Foto van Merlissa op de bruiloft. Tekst loopt door onder de foto.
Gelukkig slaat de chemo aan, maar helaas moet ze daarna nog een hindernis overwinnen: de operatie aan haar borsten. “Vanwege het gen had ik me er al op ingesteld dat ze eraf moesten. Ik ging gewoon van het ergste uit, zodat het alleen maar kon meevallen. Toen ik de operatie inging, kwam het besef pas echt. Het wordt voor altijd anders. Nooit meer je eigen borsten.”
Na twee dagen kijkt ze voor het eerst naar haar borstkas na de operatie. “Toen ik keek, dacht ik: dit is wel anders.” De artsen slagen erin haar borstkas zo te reconstrueren dat ze toch ‘kleine tienerborsten’ behoudt. “Natuurlijk was het even wennen. Ondanks dat ik geen tepelbesparende operatie heb gehad, voelde het soms wel alsof ze er nog zaten. Ik droomde soms zelfs dat ik nog tepels had. Maar dan werd ik wakker en dan had ik ze niet meer.”
Momenteel draagt de kapster tijdelijke protheses, zogenaamde tissue expanders, voor haar borsten. Volgend jaar februari krijgt ze haar definitieve siliconen, waarmee ze voor zichzelf deze periode kan afsluiten. “Ik kijk er heel erg naar uit. Ik wil er ook gewoon klaar mee zijn.” En hoewel haar nog een grote operatie wacht, heeft ze eind oktober al wel gehoord dat ze tumorvrij is.
Door de ziekte is Merlissa anders naar het leven gaan kijken. “Nu denk ik wel: geniet lekker van het leven. Voordat dit allemaal gebeurde, maakte ik me druk om een blaar op mijn kin. Maar nu denk ik: waar maakte ik me toch zo druk om? Was het maar een blaar, dan was ik nu klaar.”
Ook wil ze anderen meegeven: ‘Check je borsten‘. Ze controleerde ze nooit. In haar geval had ze het ook niet kunnen voelen, maar toch wil ze het anderen wel meegeven. “Je kunt daardoor jezelf een hoop leed besparen. En als het gen in je familie zit, praat er dan over. Als ik het eerder had geweten, dan had ik andere keuzes gemaakt. Het belangrijkste is dat je het geen taboe laat zijn. Ook al is het moeilijk, er moet over gepraat worden.”
Een foto van Merlissa met haar borsten vóór de operatie, als herinnering aan haar uiterlijk voordat ze werd geopereerd.
Controleer je borsten met Het Borstkanker Alfabet: 'Niet iedereen weet waar je op moet letten'
