Jelte Krijnsen groeit op met een vader, moeder en oudere broer. Maar als hij zeven jaar oud is, komt hij erachter dat hij ook een jonger broertje had. Peter overleed direct na de geboorte. Zijn dood werd stilgezwegen.
Ook Jelte sprak tot een paar jaar geleden nauwelijks over hem. Maar hij besloot in het verleden te duiken en het boek Broertje dood te schrijven.
“Mijn moeder heeft vroeger wel aan mij verteld dat ik een broertje had dat is overleden”, vertelt Jelte. “Maar voor je zesde of zevende levensjaar heb je aan weinig dingen een actieve herinnering.” Zijn moeder beviel van Peter toen Jelte 2,5 jaar oud was. Het jongetje werd, zo omschrijft Jelte in zijn boek, geboren als een cycloop met één oog, een monsterlijke zeldzaamheid. “Het wrange is dat mijn moeder er heilig van overtuigd is dat er voldoende over gepraat is en ik er heilig van overtuigd ben dat zij niks verteld heeft.”
Als Jelte zeven jaar oud is, trekt hij een lade open met daarin een foto van zijn broertje. “Ik heb toen gevraagd: wie is dit? Het bleek mijn broertje te zijn. Dat was nieuws! Ik was verbijsterd.” Er vindt een gesprek plaats. “Mijn ouders vertelden me dat ze niks anders hadden dan een foto en een brief. Uit onderzoek van het antropogenetisch instituut bleek dat de kans op herhaling groot was. Daarom hebben ze daarna geen kinderen meer gekregen.”
Daarna wordt er nauwelijks meer over gesproken. Tot Jelte 42 is en zelf drie kinderen heeft. “Vier jaar geleden maakte ik een wandeling met mijn drie zoontjes. Ze liepen de polonaise en ik werd overvallen door een enorm verdriet. Ik was zelf ook de middelste, maar ik had nooit de polonaise kunnen lopen met één broer voor en een broer achter mij.”
Er zijn steeds meer momenten waarop hij volschiet en beseft dat hij nooit echt heeft gerouwd om het verlies van Peter. “En toen was er de wetswijziging basisregistratie personen waardoor levenloos geboren kinderen ook konden worden ingeschreven. Artikelen daarover liet ik lezen aan mijn ouders, maar die belandden bij het oud papier. Het was te pijnlijk voor ze.”
Zwangere Nicky kreeg corona en een doodgeboren kindje: 'Mijn gevoel zegt dat ons zoontje hierdoor is overleden'
Jelte besluit in zijn verleden te duiken en een boek te gaan schrijven. “Ik wilde erkenning. Erkenning voor Peter, erkenning voor mijzelf. Ik wilde dat mijn ouders en broer zouden erkennen dat het mij ook enorm heeft geraakt. De impact van zo’n verlies is enorm. Mijn ouders schoten in de kramp, bang om nog een kind kwijt te raken. Er kruipt angst en onzekerheid in het systeem. Je voelt als kind dat je ouders iets ergs hebben meegemaakt, maar als kinderen niet worden meegenomen in het verlies, tasten zij in het duister en beschadigt de band tussen ouder en kind. Daarom wilde ik dit verhaal de wereld in slingeren.”
Ook heeft hij Peter ingeschreven in de basisregistratie en een gedenkplaatje opgehangen op de plek waar de as van zijn broertje is uitgestrooid. “Het proces was loodzwaar, maar helend. Het schrijven van het boek ging gepaard met bloed, zweet en tranen. Het is een soort trauma en als je in die pijn duikt, laat dat je niet koud.”
Niet alleen was het voor hem zwaar, maar ook voor zijn ouders. “Zij dachten dat ze het al hadden afgesloten, maar het was nooit goed gebeurd. Nu is dat wel zo. Daardoor is onze band verbeterd. Ze zijn dankbaar dat ik dit heb gedaan. Het heeft ons dichter bij elkaar gebracht.”
Volgens de auteur gaan verhalen over verlies in 99 van de 100 gevallen over de moeder of de ouders. “Maar het verlies van een baby is een verlies voor het hele gezin. Het is voor alle gezinsleden erg. Mijn broer en ik zijn ook een kindje verloren. Als je klein bent en je ouders verliezen een baby, dan is er niet veel aandacht meer voor jou. Dat wordt onderschat.” Zijn boodschap aan mensen die door zoiets heen gaan is dan ook: “Doe er gezamenlijk wat mee. Je kan het alleen goed verwerken als je gezamenlijke momenten inbouwt.”
Broertje dood is nu te koop.
De tweeling van Bjorn overleed: 'De grond zakte onder mijn voeten vandaan'
