Zestien jaar na de moord op Thomas van der Bijl is Willem Holleeder eind juni in hoger beroep veroordeeld voor het geven van de opdracht. Zijn dochter April van der Bijl (35) worstelt nog steeds met de gevolgen.
In haar boek April, kind van een boef vertelt ze over de dag waarop ze haar vader verloor en de pijn die volgde. “Als kind van een boef word je al snel veroordeeld en weggewuifd”, zegt ze in een interview met LINDA.nl.
Op 20 april 2006 wordt April van der Bijl wakker gebeld door een overstuur familielid. Ze is dan pas achttien jaar. April, er is iemand neergeschoten in De Hallen, klinkt het aan de telefoon. Ik denk dat het Thomas is. Halsoverkop vertrekt ze naar De Hallen, haar vaders kroeg in Amsterdam West. Daar komt haar zwager met snelle passen haar kant op. Hij heeft rode ogen en schudt zachtjes zijn hoofd. April weet genoeg. Haar vader is er niet meer.
Ze stopt even met praten, legt haar vingers tegen haar ooghoeken en knippert het vocht weg. “Ik kan dit niet zo goed vertellen. Ik voel dat mijn hele keel dichtknijpt. Wat moet ik zeggen? Ik was zo sterk met hem verbonden, dat is gewoon niet te beschrijven, al heb ik dat in mijn boek wel geprobeerd. Hij ging dood en toen is er ook een stukje van mij doodgegaan.”
Als tiener gaat April na schooltijd vaak bij haar vaders kroeg langs – kijken of hij er is. Zo ja, dan drinken ze wat en hebben ze open gesprekken. “Wij begrepen elkaar heel goed”, legt ze uit. “We deelden dezelfde denkwijze, een zielenband. Hij ging zijn eigen weg, en dat zie ik in mezelf terug. Ik heb die gelijkenissen wel een beetje moeten zoeken. Ik kan het hem natuurlijk niet meer vragen, en ik heb hem nooit als volwassene kunnen leren kennen.”
Astrid Holleeder eert in zeldzaam interview Peter R. de Vries: 'Voor altijd samen'
Thomas van der Bijl komt via zijn vriend Cor van Hout in aanraking met Willem Holleeder. Vlak voor zijn dood is Van der Bijl net vrijgelaten uit het voorarrest in een drugszaak, en heeft hij anonieme verklaringen tegen Holleeder afgelegd. Hij noemt Holleeder als opdrachtgever van de moord op Van Hout, en verklaart dat hij zijn vriend Kees Houtman heeft afgeperst.
In haar boek noemt April haar vader steeds een lieve, goede boef of zelfs een boefje. “Ik kan natuurlijk niet negeren dat mijn vader een boef was”, zegt ze. “Alleen deed hij niemand kwaad. Hij handelde in hasj maar dingen die mensenlevens kostten, weigerde hij te doen. Zestien jaar geleden wilde hij Holleeder al achter de tralies krijgen, omdat hij het moorden en afpersen wilde stoppen. Ik wil op deze manier het laatste woord aan hem geven.”
Als kind ziet April Holleeder een keer in De Hallen. Hij komt ‘intimiderend’ over, schrijft ze. Veel merkt ze niet van die kant van haar vaders leven. “Ik heb dat gezien, maar het was gewoon wat het was. Ik krijg ook weleens vragen over dat ik bij Cor (van Hout, red.) in Spanje was. Maar als kind ga je dan gewoon mee. Dat waren mijn vaders vrienden, en ik wist niet beter. Ik dacht niet ineens: ‘Oh, mijn vader is anders’, want dat was hij altijd al.”
April van der Bijl en haar vader Thomas (tekst gaat door onder de foto).
Ze hadden ‘eigenlijk een heel mooi leven’, zegt April. Totdat eerst Van Hout (in 2003) en dan Kees Houtman (in 2005) worden geliquideerd. Haar vader zegt steeds vaker dat hij voor zijn eigen leven vreest. “Hij kon hun dood niet loslaten, het beheerste zijn leven. Na de dood van Kees zei hij tegen me: ‘Ik ben er levensmoe van, hij (Holleeder, red.) heeft mijn vriend vermoord.’ Het doet heel veel pijn als je dat als kind hoort. Ik vroeg steeds wat ik kon doen om hem te helpen, maar ik kon niets doen. Hij moest het zelf oplossen.”
Rond haar dertiende realiseert April dat ze ooit haar ouders moet begraven. “En dat ik dan alleen achter zou blijven. ’s Nachts lag ik wakker, omdat ik zo bang was voor de dood.” Of dit door haar vaders angsten komt, weet ze niet. “Dat kan ik niet zeggen. Ik herinner me nog wel hoe ik me voelde als hij zei dat hij bang was dat hij om de volgende te zijn. Doodziek was ik ervan.”
Sinds haar vaders dood worstelt April met posttraumatische stress en depressies. “Op 19 april ging ik slapen, en was er niets aan de hand. Op 20 april werd ik wakker en was mijn leven compleet veranderd. Ik stond wel op en deed wat ik moest doen, maar liep er als een zombie bij. Er is een soort waas over mij heen gevallen – een nachtmerrie die nog steeds doorgaat. ”
Holleeder doet boekje open over persoonlijke leven: 'Mijn zoon niet zien is moeilijk'
April heeft haar vriend Marco dan pas net leren kennen. “We zijn nu samen in therapie omdat we nooit een gezonde, gelijkwaardige relatie hebben kunnen opbouwen. Hij heeft mij vanaf het begin overeind moeten houden.” Enkele weken na de moord ontdekt ze dat ze zwanger is. “Marco zegt vaak: ‘Ik denk dat je er zonder je zwangerschap niet meer was geweest.’ Zo depressief was ik in die periode.” Al snel komen ze erachter dat de bevruchting rond haar vaders sterfdag heeft plaatsgevonden. “Dat kan geen toeval geweest zijn.”
Inmiddels is April moeder van vier kinderen en ondernemer. Nog steeds is ze snel gestrest en moe, en ziet ze het leven somber in. “Ik sta in de overlevingsstand – daar is nooit een einde aan gekomen. Iedere dag moet ik de strijd met mezelf aan. Ik raak snel overprikkeld en reageer soms te fel. Al doe ik erg mijn best, ik vind mezelf daardoor niet altijd een leuke moeder.”
De moord heeft veel verpest, zegt April. En niet alleen voor haarzelf. Een van haar kinderen heeft al vanaf jonge leeftijd moeite met afscheid nemen. “Bij de psycholoog bleek – en daar kan ik wel om janken – dat hij zich zorgen maakt om mij. Hij heeft mijn trauma overgenomen. Hij zei: ‘Mam, ik ben bang voor Willem Holleeder.’ Ik moest toen tegen mijn eigen kind zeggen dat hij niet meer vrijkomt, al kan ik dat natuurlijk niet garanderen. Zo erg is het.”
April wil met haar boek laten zien wat een liquidatie met nabestaanden doet. “Als kind van een boef krijg je ook een veroordeling over je heen. Mijn kijk op het leven wordt nooit meer positief, en emotioneel gezien moet ik nog volwassen worden. Niet omdat ik dom of naïef ben, maar door alle schade die ik heb opgelopen. De schutters zijn alweer vrij, maar ik heb levenslang.”
In de rechtbank maakte ze ook meerdere keren gebruik van haar spreekrecht. “Ik ben een burger – ik kan geen wraak nemen. Het enige wat je tegen de daders kunt doen, is zeggen wat je wilt zeggen.” Tijdens het Holleeder-proces wil April daarom dichtbij Holleeder zitten en hem in de ogen kunnen aankijken. “Je moet daar inderdaad wel ballen voor hebben. Wat dat betreft ben ik een echte Amsterdamse: ik zeg wat ik denk.”
Velen kennen April nog van haar ‘schreeuw’ na de levenslange veroordeling van Holleeder in 2019. “In de rechtbank moet je een formele rol aannemen die niet hoort bij je emotionele staat. Pas als je buiten bent, mag je laten zien wat je voelt. Maar bij de uitspraak kon ik me niet inhouden. Die gil was niets in vergelijking met wat ik in mijn lichaam voelde; een kreet naar hem toe, al hoefde hij het niet te horen. Een ontlading van al die jaren aan ellende.”
Al zestien jaar leeft April van rechtszaak naar rechtszaak. Ten tijde van dit interview is de uitspraak in het hoger beroep nog niet gedaan. De stress zal niet zomaar verdwijnen, realiseert ze. “Ik ben me altijd enorm aan mijn vader blijven vasthouden, dat was mijn manier om het te verwerken. Straks moet ik opnieuw leren leven en zeggen: ‘Pap, ik heb voor je gedaan wat ik kon, maar het is nu echt klaar. Je bent er niet meer en ik laat je los.’ Dat vind ik eng, maar ik hoop voor mezelf en mijn kinderen dat ik eindelijk meer rust krijg.”
April, kind van een boef van April van der Bijl is vanaf 28 juni verkrijgbaar. Een deel van de opbrengst gaat naar Stichting Kinderen Kankervrij (KiKa).
Dit artikel werd voor het eerst gepubliceerd op 26 juni 2022.
Anetts zoon Tosh (22) pleegde zelfmoord: 'Ik brulde van de pijn'
