Lees ook
Corries zoon werd weggestemd van de democratische school waar hij zo graag op wilde

De mist in
“Scholen bestaan omdat mensen niet alles uit zichzelf gaan leren”, licht Luyten toe. En dat is volgens hem precies wat democratische scholen wél van kinderen verwachten. Daarmee gaan de scholen de mist in. “Als je kinderen niet doelgericht iets laat doen, kun je niet verwachten dat ze het wel uit zichzelf gaan doen, zoals spellen of rekenen. En vooral niet op die leeftijd. Kinderen hebben regels nodig.” En die regels zijn volgens Luyten niet alleen noodzakelijk om kinderen iets te laten leren, maar ook om een bepaalde rust te creëren. “Op tienjarige leeftijd kunnen kinderen nog niet over alles weloverwogen keuzes maken. En ze kunnen al helemaal niet alle gevolgen overzien.”

Opstapje naar de maatschappij
Dat betekent echter niet dat je kinderen niet over bepaalde keuzes na moet laten denken. Luyten: “Het is juist goed om kinderen op jonge leeftijd bewust te maken van de keuzes die ze hebben. Maar álles aan de kinderen overlaten? Dan geef je simpelweg het verkeerde signaal af. Kinderen moeten leren dat ze niet altijd kunnen doen waar ze zin in hebben.” Dat heeft volgens de deskundige namelijk invloed op de toekomst van het kind. “Het onderwijs moet kinderen voorbereiden op de maatschappij. Later moeten ze zich ook af en toe aan de regels houden, terwijl ze het daar misschien niet mee eens zijn.”

Bewuste keuze versus laatste redmiddel
Steeds meer ouders kiezen ervoor hun kind(eren) naar een democratische school te sturen. Soms is dat een bewuste keuze, soms een laatste redmiddel, bijvoorbeeld als een kind is vastgelopen in het reguliere onderwijs. “Dat zijn vaak ouders die dan geen andere uitweg meer zien”, licht Luyten toe. Maar dat er óók ouders zijn die oprecht denken dat de lesmethode van democratische scholen effectief is, begrijpt Luyten niet. “Je hebt altijd mensen met rare ideeën. Deze mensen zitten er naar mijn mening echt naast. Maar ja, ze bestaan vast, mensen die geloven dat dit écht de juiste manier is om kinderen iets bij te brengen.”

Sociale orde
Tot slot vindt de deskundige de sociale orde van de scholen zorgwekkend. Op de scholen hebben kinderen namelijk net zoveel ‘stemrecht’ als leraren: alle beslissingen worden samen genomen. Daar werd de tienjarige zoon van Corrie, die haar verhaal vertelde in de uitzending van De Monitor, het slachtoffer van: hij werd door zijn klasgenootjes ‘weggestemd’. “Dat jochie moet zo’n flinke klap gekregen hebben. Ik vraag me dan ook af hoe deze scholen omgaan met bijvoorbeeld pesten. Als kinderen worden gepest, moet er worden opgetreden, maar ik vraag me af hoe dat op deze scholen gebeurt.” Kortom: structuur is noodzakelijk volgens Luyten, zowel op leergebied als op sociaal gebied.

Deuren sluiten
Als we Luyten vragen of hij vindt dat de scholen moeten blijven bestaan of de deuren moeten worden gesloten, kiest hij voor het laatste. “Het is gewoon niet goed voor kinderen, en het is al helemaal niet de oplossing voor kinderen die vast dreigen te lopen in het reguliere onderwijs. Hierdoor hoeven ze niks meer, waardoor het maar de vraag is of ze wel goed leren lezen en schrijven. En dat is toch wel het minste wat we mogen verwachten van het onderwijs.”

Kijk de uitzending van ‘De Monitor’ hier terug.

Lees ook
Hierdoor hadden bijna 4500 basisschoolleerlingen vandaag geen of slecht onderwijs

Onderwijsdeskundige Hans Luyten:

Tim den Besten kijkt met plezier terug op zijn schooltijd, wordt duidelijk als-ie bij Jeroen Pauw aan tafel zit. Zijn lerares zit in het publiek en hij gaat compleet door het lint als hij dat door krijgt: