Na de breuk met haar grote liefde besluit Mischa Blok (47) alles op alles te zetten om haar biologische moeder te vinden. ‘Ik werd achtergelaten door iemand van wie ik hield en dat ging zo, hoppa, die oude wond in.’
In het boek dat ze over de zoektocht naar ‘Mama Lee’ schreef, blijft weinig onbesproken. “Het maken van persoonlijke dingen geeft veel helderheid.”
Mischa is drie jaar oud als ze bij haar adoptiegezin in Hendrik-Ido-Ambacht terechtkomt: een stil, trots meisje dat liever op de grond slaapt en bang is voor vuur. Haar moeder vertelt vaak over het moment dat ze hen als ouders accepteerde. Ze zijn op straat, dichtbij hun huis. Haar moeder rent vooruit, spreidt haar armen en roept: ‘Wie komt er in mijn huisje?’ Mischa aarzelt niet en rent recht haar armen in. De tranen stromen over haar moeders wangen omdat ze in die omhelzing beseft dat haar dochter ook van haar houdt.
Het lijkt net een sprookje, vindt de journalist en radiopresentatrice nog steeds. Net als de rest van haar verhaal, waar haar adoptieouders altijd open over waren. Haar Koreaanse ouders gunden haar een betere toekomst, en daarom is ze als tweejarige te vondeling gelegd bij een kindertehuis in Suwon. “Ik heb dat altijd als iets positiefs gezien: een soort lot uit de loterij. Misschien komt dat ook door Annie, die musical. Het weesmeisje wordt gevonden door lieve ouders en ze leefden samen nog lang en gelukkig.”
Zo voelde het voor haar ook, vertelt Mischa. Pas als ze zelf een zoon krijgt, beseft ze dat het verhaal niet klopt. “Je kunt een kind van twee helemaal niet te vondeling leggen. Dat slaat nergens op. Die komt achter je aan en blijft niet in een mandje liggen.” Nooit eerder twijfelde ze aan haar adoptieverhaal. Doorvragen, de onderste steen boven krijgen: in haar werk doet ze niet anders. “Maar bij jezelf heb je blijkbaar een soort blinde vlek.”
Philip Huff schreef roman over gewelddadige jeugd: 'Dat je in bed ligt en denkt - hoorde ik nu wat?'
Anderen vroegen wel (en vaak) door. “Nederlanders zijn heel direct, tegen het onbeschofte aan. Steeds moet ik weer uitleggen dat ik geadopteerd ben, mensen vragen er áltijd naar. Maar ik wil niet op ieder feestje vertellen: ‘Ja, ik ben mijn moeder kwijt en nee, ik weet niet waar ze is.’
Zo ging het wel. “Een vraag naar mijn moeder is een heel intieme vraag die mij in mijn kern raakt. Daar heeft jarenlang mijn diepste pijn gezeten. En dat moet je dan tussen een biertje en een stuk appeltaart op tafel gooien.”
Als Mischa gaat zoeken, blijkt haar verhaal inderdaad niet te kloppen. Haar vader is niet unknown, zoals in haar papieren staat, maar blijkt makkelijk te vinden. Eén mailtje naar de adoptieorganisatie is genoeg. Haar vader heeft haar naar het kindertehuis gebracht, wat betekent dat haar Nederlandse ouders een vals document hebben gekregen. “Hoe meer ik erover nadenk, hoe bozer ik word. Dat is wel de informatie waarop ik mijn geschiedenis heb gebaseerd. Door mijn vader heb ik jarenlang tegen iedereen gelogen.”
Cartoonist Jip van den Toorn tekent crisis na crisis: 'Ik wil iederéén een spiegel voorhouden'
Haar vader – ‘Meneer Park’ – vertelt in een brief dat haar moeder hen had verlaten. Zijn nieuwe vrouw was zwanger en voor Mischa was geen plek meer. Waar haar moeder is, zegt hij niet te weten. Een naar verhaal, vindt ook Mischa: het eerdere sprookje spatte uiteen. Want wie brengt nu zijn kind weg?
Ondanks alles hoopt ze op een goede band met haar vader. Dat loopt anders. De ontmoetingen in Korea blijven ongemakkelijk. Altijd spreken ze af in restaurants, nooit komt ze bij hem thuis. Alles moet formeel, volgens de Koreaanse etiquette. “Ik dacht: ben je gewoon geen leuke man of snap ik de cultuur niet? Het is pijnlijk als er een bloedband is, maar dat niet zo voelt.”
Op advies van experts stelt Mischa zich terughoudender op en houdt ze zich nóg strikter aan de regels. Niets helpt. “Nu snap ik dat wel: hij heeft een afstand willen inbouwen, omdat hij niet trots was op hoe het echt is gegaan.” Zelf weet ze dat dan nog niet. Uiteindelijk reageert Meneer Park helemaal niet meer op haar berichten. “Je voelt wel dat er iets is, alleen kun je er de vinger niet op leggen. Heel frustrerend dat ik in interviews met ministers wél tot de kern kon komen, maar niet bij mijn eigen vader.”
Het geheim van Francine Oomen bleek ook dat van haar moeder: 'Het monster wordt steeds groter'
Enkele jaren geleden stapte Mischa uit haar huwelijk om met haar grote liefde verder te gaan. Als hij de relatie verbreekt, is ze radeloos. “Ik zie mezelf als mentaal sterk, maar ineens liep ik tegen een muur op. Ik dacht: hoezo kom ik hier niet overheen? Een vriend zei dat ik hetzelfde op deze breuk reageerde als toen ik klein was. Ik werd achtergelaten door iemand waarvan ik dacht dat hij onvoorwaardelijk van me hield en dat ging zo, hoppa, die oude wond in.”
Na de ingewikkelde geschiedenis met Meneer Park geeft de breuk haar “het extra zetje” om toch haar moeder te zoeken. “Het sudderde altijd al op de achtergrond, maar ik heb lang geprobeerd dat weg te stoppen. Ik heb mezelf de vraag gesteld: heb ik er écht alles aan gedaan? En dat kon ik op dat moment niet met ‘ja’ beantwoorden. Ik had niet met een oranje cape op een plein gestaan en was niet bij alle Koreaanse kranten geweest. Ik wilde nog één keer alles op alles zetten, daarna moest het ook klaar zijn.”
Vader Rob over impact adoptie op zijn zoons én hemzelf: 'Had dit niet anders gekund?'
Normaliter is Mischa een optimist, deze keer ziet ze het somber in. Uit zelfbescherming, wellicht: ze heeft tenslotte alleen een naam. “Ik had zelfs al in mijn hoofd hoe ik zou omschrijven dat ik haar niet had gevonden.”
Wat volgt, is een intense zoektocht door Korea. Even lijkt het er zelfs op dat Meneer Park haar moeder iets heeft aangedaan. “Op een gegeven moment dachten we: misschien werkt hij daarom zo tegen. Je probeert hem toch te doorgronden en het klonk heel logisch. Dat vonden de autoriteiten ook.”
Totdat ze toch haar moeder vindt: een dubbele opluchting. Deze ontmoeting lijkt wél weer een sprookje. Ze vliegen elkaar in de armen: haar moeder blijkt warm, vertrouwd én een feestnummer. Diezelfde avond staan ze nog met een biertje in de karaokebar. Ook haar broer, zus en tante worden opgetrommeld. “Ik heb het filmpje op mijn telefoon staan, maar kan er nog steeds niet echt naar kijken. Het voelde alsof alles in mijn leven naar dat moment had geleid. Ook de relatie die uitging, was ergens goed voor.”
Wel moet ze haar verhaal wéér herschrijven. Haar Koreaanse naam blijkt niet Eun Hye (‘vergevingsgezinde’) maar Geun Hee (‘wortelmeisje’) te zijn. Ook is ze niet op 7 juni 1974, maar op 15 juli 1975 geboren. Ze blijkt dus ruim een jaar jonger dan gedacht. “Jarenlang heb ik de verkeerde horoscoop gelezen, de verkeerde verjaardag gevierd. Inmiddels ben ik niet meer boos. Ik ben blij met mijn nieuwe naam en leeftijd. Beiden passen beter bij me.”
Hassnae Bouazza schrijft ode aan moeder: 'Ik ben hier, met die grote bek, dankzij háár'
Als Mischa zich uitspreekt tegen adoptie, wordt ze vaak ondankbaar genoemd. “‘Flikker op naar je eigen land’, klinkt het dan. Maar dat beeld van ‘we doen alleen maar goeds’ is de reden dat die misstanden jarenlang konden plaatsvinden. Wel is het een lastige discussie. Natuurlijk ben ik blij dat ik geadopteerd ben, maar ik weet ook niet wat er was gebeurd als ik was gebleven. Misschien had ik dan bij mijn moeder gewoond.”
Haar kinderen hebben hun ‘nieuwe’ oma al ontmoet, en Mischa hoopt dat ze snel naar Nederland komt om haar adoptieouders te leren kennen. “Dat is geweldig, want ik voel me Koreaanser dan ooit. Maar het zorgt er ook voor dat ik me minder thuis voel in Nederland. Iedere keer als ik Korea verlaat, stap ik huilend het vliegtuig in, omdat ik daar zoveel in te halen heb.”
Haar moeder in haar armen sluiten, heeft vooral rust gebracht. “Ik had steeds in mijn hoofd: straks is ze er niet meer en dan ben ik te laat. Dat is nu weg. Ook laat het zien dat alles fucking mogelijk is. Ik had me nooit kunnen voorstellen dat ik haar zou vinden en we zo’n goede band zouden krijgen. Het geeft zo’n lekker volledig gevoel: ik ben een completer mens. Er waren mijn leven lang vragen waar ik geen antwoord op had. Nu heb ik dat wel.
‘Mama Lee’ door Mischa Blok is nu verkrijgbaar. Lees hier alvast twee hoofdstukken.
Niemand had door dat Manon Spierenburg doof werd: 'Ik dacht dat ik autistisch was'
