Pesten is de rode draad in het leven van Mirelle Valentijn (46). Ze werd zelf jaren gepest en is initiatiefnemer van Kenniscentrum Omgaan met Pesten. Ook haar dochter Nikita (18) heeft een zware tijd achter de rug door haar pestkoppen op de basisschool.
Deze week is de Week tegen Pesten.
En dat is weer hard nodig, want in vergelijking met 2021, zijn de cijfers rondom pesten gestegen, zo meldt het Kenniscentrum Omgaan met Pesten. Bij po-leerlingen is dat 17 procent (dat was 14 procent) en vo-leerlingen rapporteerden 9 procent (dat was 6 procent). Het gaat in de meeste gevallen om mondeling pestgedrag.
Bij Mirelle begon het pesten al op zeer jonge leeftijd. “Zo rond mijn zesde gingen mensen over mijn grenzen heen. Ik was een fijn grietje en had een veel te grote bril op. Ik was echt de underdog. Voor mezelf opkomen lukte niet. Ik was klein, heel gevoelig en voelde me bedreigd. Soms had ik het zo zwaar, dat ik hyperventilerend onder de kapstok op school zat.”
Het pesten zette zelfs door tot en met de eerste klas van de middelbare school. Mirelle kan genoeg voorbeelden noemen van dingen die haar zijn overkomen. “Ze hadden de macht over me, ik was een ideaal doelwit. Ik had vroeger prachtig lang, blond haar en ik weet nog hoe een groepje om me heen ging staan met een schaar. Ze dreigden mijn haren af te knippen. Of die keer dat ik in mijn gezicht werd gestompt met een puntige tak. Gelukkig was het niet altijd fysiek: meestal kreeg ik nare opmerkingen naar mijn hoofd. Mijn ouders wisten van niets, ik heb het pesten altijd geheim gehouden. Er werd thuis ook nooit gevraagd hoe ik me voelde.”
Mirelle als kleuter:
Laura's dochter Eliv wordt gepest: 'Ik durf haar niet alleen over straat te laten gaan'
Als Mirelle naar een nieuwe klas gaat in haar tweede jaar, lijkt het pesten te stoppen. Helaas wordt de draad gewoon weer opgepakt als ze een mbo-opleiding tot kraamverzorgster gaat doen. Ook op haar werk krijgt ze nare reacties en gaan collega’s bijvoorbeeld stiekem eerder vergaderen zonder dat zij dat weet. “En toen raakte ik knetter-overspannen”, verzucht Mirelle. “Alles van vroeger kwam weer omhoog.”
“Gelukkig heeft therapie mij erbovenop geholpen. De therapeut raadde mij aan een andere opleiding te doen. Ik was heel jong toen ik al aan het werk ging.” En dat werd de studie Omgangskunde. “Ik heb daarnaast ook een training gekregen over pesten en dacht: dít had ik moeten weten toen ik zes was.” Het brengt Mirelle uiteindelijk tot het Kenniscentrum Omgaan met Pesten, waarvoor ze de huidige bestuursvoorzitter is.
Maar dan wordt haar eigen dochter gepest. “Op een dag kwam ze boos thuis en vroeg ik wat eraan de hand was”, vertelt Mirelle. “Uiteindelijk kwam haar verhaal eruit. Ze hadden haar ‘downie’ genoemd, terwijl ze geen syndroom van Down heeft. Ook zat ze in een ietwat onrustig vriendinnengroepje, waardoor ze niet altijd wist waar ze aan toe was. Ze is een heel gevoelig meisje en daarmee een gemakkelijk slachtoffer. Zelf kon ik vroeger niet spreken over wat ik meemaakte op school. Gelukkig kon ik mijn dochter haar verhaal laten doen. Ik heb haar gesteund en contact opgenomen met school.”
“Ik vond het wel heel zwaar om te horen dat Nikita dit óók overkwam”, vertelt Mirelle. “Dat je kind wordt gepest, is zoveel erger dan zelf te worden gepest. Ik voelde haar pijn tot diep in mijn botten en moederhart.”
Fotograaf Susan Leurs zette voor haar project Pesten / Bullying moeder en dochter kwetsbaar op de foto:
Gepeste jongen smeekt aan deur bij buren om vrienden: 'Ik wil zo graag vrienden hebben'
Nikita’s docent probeert het pesten de kop in te drukken, wat lijkt te lukken. Helaas vlamt het af en toe nog op, bijvoorbeeld tijdens het eindfeest op school. “Wij waren daar met het hele gezin en in mijn zicht werd Nikita buitengesloten. Het liefst rammel je de kinderen door elkaar die zo met je dochter omgaan, maar dat lost niets op natuurlijk. Ik voelde me ook zo waardeloos: pesten stoppen is míjn vak en mijn kind overkwam het alsnog. Ik ben toen naar haar toegegaan en heb gezegd: wat wil je dat ik doe? Ze wilde gelijk naar huis en dat hebben we gedaan.”
“Natuurlijk had ik graag mijn mouwen opgestroopt en het pesten aangepakt op school, maar ik moest dat loslaten”, gaat Mirelle verder. “Ze wisten ervan en de leiding heeft goede gesprekken met de leerlingen gevoerd. Ik wil ouders ook als tip meegeven om te luisteren naar je gepeste kind. Handel niet gelijk, maar kijk waar je zoon of dochter zelf behoefte aan heeft. Soms moeten ze er eerst naar toegroeien om actie te ondernemen. Veel kinderen zijn bang dat het pesten erger wordt als ze er iets tegen willen doen. Accepteer dat.”
Gelukkig is het pesten van Nikita inmiddels gestopt. “Ze heeft op de middelbare school een fijne, nieuwe start gekregen. Aan het begin merkten mijn man en ik wel dat ze nog met bepaalde dingen worstelde. Daarvoor heeft ze hulp gehad. Het blijft een gevoelig litteken, ook als het bijvoorbeeld even niet lekker gaat met klasgenoten of vrienden. Verder zit ze nu goed in haar vel. Ze heeft helemaal haar eigen stijl, leuke vrienden… Ik vind het zó fijn om mijn kind weer zo blij te zien. Zo had het in het laatste jaar van de basisschool ook moeten zijn.”
Moeder van gepeste Pam (9): 'Ik weet als geen ander hoe pesten voelt'
