Buitensluiten, niet in appgroepen mogen en roddelen: het komt nog steeds veel voor onder pubermeisjes. Dat ziet jeugdcoach Marieke Martens veel voorbijkomen. Ze wil het meidenvenijn aanpakken.
“We moeten het bespreekbaar maken”, vertelt Martens, werkzaam bij Ma.Ma. kinder- en jeugdcoaching en oprichter van stichting Hart voor Meiden, aan LINDA.
De meest voorkomende klachten die meisjes op dit moment hebben zijn stress, angsten, paniekaanvallen en negatieve gedachten. Martens ziet dat deze klachten slaapproblemen, eetproblemen, depressieve gevoelens en schooluitval kunnen veroorzaken. “Ik werk nu twaalf jaar dagelijks met jongeren, met name pubermeisjes. Veel meisjes zitten thuis, doordat zij niet kunnen functioneren op school door het pestgedrag. Ze krijgen niet de juiste middelen aangereikt om het op school op te lossen. Daar loopt het vaak vast.”
De meisjes raken in een negatieve spiraal, waar ze moeilijk uitkomen. “Eerst besluiten ze zich ziek te melden. Dan wordt de drempel steeds hoger om naar school te gaan en uiteindelijk durven ze niet meer. Daar kan het meidenvenijn toe leiden”, vertelt Martens.
Een derde van de jongeren kampt met mentale problemen: 'Moeten ons meer richten op preventie'
Wat valt onder meidenvenijn? “Het gebeurt heel sneaky. Veel buitensluiten, zoals een stoel weghalen zodat een meisje er niet bij kan zitten. Met de rug naar iemand toe draaien of beweren dat de groepen voor opdrachten in de les al gemaakt zijn. Omdat het vaak heel subtiel is, is het moeilijk de vinger erop te leggen, voor mentoren ook.”
Martens ziet dat online pesten een steeds groter probleem vormt. “Dat is het grote nadeel van sociale media. Er zijn appgroepen die achter je rug om zijn gemaakt, waar jij niet bij mag. Meisjes zien geweldige levens van andere meisjes op sociale media en voelen zich slecht over zichzelf.”
De jeugdcoach benadrukt dat ook pesters slachtoffer zijn. “Onlangs had ik een meisje in de praktijk die toegaf zich te herkennen in de pesters. Haar moeder is ziek en ze krijgt thuis weinig gehoor. Ze wordt niet gezien, maar worstelt wel met puberdingen. Ieder kind uit zich op een andere manier. De een trekt zich terug, de ander is outgoing. Bij haar zit veel boosheid en dat uit ze door machtsuitoefening op een klasgenoot.”
Ze vervolgt: “Het is belangrijk te beseffen dat de pesters net zo goed kinderen zijn die niet weten hoe ze dingen moeten aanpakken. We verafschuwen de pesters, maar ook zij hebben hulp nodig. Pesters verdienen net zo goed aandacht. Ze krijgen straf, maar volgens mij werkt dat niet. Je kunt beter vragen hoe het met ze gaat, hoe hun thuissituatie is en wat zij nodig hebben. Vaak is de drang om anderen buiten te sluiten dan minder. Dat werkte ook bij het meisje met de zieke moeder. Die heeft hulp gezocht in de vorm van coaching.”
Hans (55) was vroeger een pester en heeft nu spijt: 'Ik ben mijn zoon aan hetzelfde verloren'
Martens pleit voor voorlichting op scholen om ouders en docenten bewust te maken van het probleem. “Het is niet alleen het kind, maar een heel systeem dat eromheen beweegt. Er worden al trainingen aangereikt, zoals ‘Meidenvenijn is niet fijn.’ Ik denk dat ouders meegenomen moeten worden in de voorlichtingen, om te laten zien wat de meisjes erover leren.”
Het goede voorbeeld geven is voor kinderen belangrijk, legt de jeugdcoach uit. “Ben je als moeder oordelend op straat, kopieert je kind dat. Kinderen pikken ongelooflijk veel op van wat ze zien. Daarom is het systeem eromheen belangrijk om naar te kijken en aan te werken.”
Martens heeft de stichting Hart voor Meiden opgezet. Met als doel pubermeisjes met professionals, ouders en ervaringsdeskundigen samen te brengen, om mentale gezondheid bespreekbaar te maken. Onderdeel van de werkzaamheden van de stichting is het event ‘OnverMEIDElijk’. “De problematiek zie ik dagelijks op werk, maar die gesprekken zijn één op één. Dat moet groter. Met het event wordt een grotere groep bereikt.”
In een theater in Deventer vindt het event plaats. “Zo’n tweehonderd meisjes uit de derde klas van de middelbare school zitten in de zaal. Ik doe het samen met acht jonge meiden, dus het is voor én door meisjes. We halen thema’s aan waar iedereen van deze leeftijd mee te maken heeft, zoals sociale media, vriendschappen en meidenvenijn. Hoe geef je grenzen aan? Hoe ga je om met een tegenslag? Waar word je blij van?”
Onderzoekers: mentale gezondheid Nederlandse meisjes gaat fors achteruit
Uit onderzoek van de Universiteit Utrecht en het Trimbos Instituut blijkt dat de helft van de meisjes tussen de dertien en zeventien kampt met mentale problemen. “Doel van het event is meisjes te laten voelen dat ze niet alleen zijn in hun worstelingen.”
Martens wijst scholen op het event en er is veel animo, merkt ze. “Ze trekken allemaal aan mijn jasje. De scholen weten niet meer wat ze voor de meisjes kunnen doen. Kijk, ze zullen niet fluitend de deur uitgaan na het event, maar ik hoop dat ze meenemen dat hun gevoelens niet gek zijn en erbij horen. Dat ze de wegen weten te vinden om hulp te ontvangen.”
De stichting biedt ook een platform om al je vragen neer te leggen, vertelt Martens. “Ongelooflijk veel mensen uit de zorg of het onderwijs bieden aan iets voor de stichting te doen. We moeten onze krachten bundelen en ieders expertise inzetten. Ik denk dat als we met z’n allen de schouders eronder zetten en het bespreekbaar maken, dat het al enorm veel doet.”
De jeugdcoach vertelt wat leerkrachten kunnen doen als ze getuige zijn van meidenvenijn. “Maak het bespreekbaar en vraag wat er gebeurt. De meiden die het doen hebben niet in de gaten wat het effect is op zo’n meisje. Confronteer ze met hun eigen gedrag. Hoe zouden zij het vinden als zij in haar schoenen zouden staan? En zorg voor goede voorlichting, met filmpjes waar ze zien hoe het pesten gaat. Maak het visueel. Het gaat meer leven als ze zien hoe het voor een ander voelt.”
Heb je een kind dat thuiszit door pestgedrag? “Heb open gesprekken en ga hulp zoeken, wat het ook is. Stem af met je kind hoe je kan helpen. Mijn wens is dat het veel meer samen wordt besproken door school en ouders. Het gaat om het kind. Dat moet het fijn hebben op die plek. Het systeem eromheen moet daarin meebewegen.”
Dat het veel voorkomt, heeft Martens ook gemerkt aan alle reacties op LinkedIn. Daar plaatste ze een verhaal over meidenvenijn en haar bericht is ‘ontploft’.
“Ik had nooit gedacht dat het zoveel reacties zou opleveren. Dat geeft aan hoeveel het gebeurt. Ik ontvang mails van moeders wiens kinderen ook thuis zitten. We moeten hier wat aan doen. Als we ons met z’n allen hard maken voor deze groep, dan we kunnen we verschil maken. Dat is mijn droom.”
Marieke Martens (tweede van links) met de acht meisjes met wie ze OnverMEIDelijk organiseert.
Dit artikel is eerder gepubliceerd op LINDA.nl.
Ook jouw kind kan het overkomen: 'Wrist Reveal' is de nieuwe manier van online pesten
