Naar schatting 180.000 mensen in Nederland hebben binge eating disorder (BED): een eetstoornis die gekenmerkt wordt door regelmatige eetbuien. Marjon (31) heeft er jarenlang last van gehad.
“Ik wilde wanhopig graag steun, maar durfde niet om hulp te vragen.”
Trigger warning: dit artikel gaat over eetstoornissen.
“Ik realiseerde me al op heel jonge leeftijd dat ik iets dikker was dan andere kinderen. Als kind had ik een afwijking aan mijn schildklier, waardoor mijn stofwisseling langzamer was. Daar was ik me heel bewust van”, vertelt Marjon. “Als ik achteraf foto’s zie, denk ik: zo dik was ik helemaal niet. Toch was het overal. Ik werd er vanaf groep twee al mee gepest, bij de schoolarts werd het besproken… Toen ging ik dat ook geloven.”
Daardoor voelt ze zich anders dan de norm. “Ik werd al snel op dieet gezet. Dan mocht ik alleen maar kipfilet op brood, nooit chocopasta. Dat klinkt gezond, maar omdat chocopasta als iets slechts werd gezien, voelde ik me ook een slecht persoon als ik het een keer wél at.” Ze ontwikkelt een enorme schaamte rondom eten: het liefst wil ze dat niemand haar ziet eten en anders alleen ‘goede dingen’.
Arthurs zus Simone overleed aan anorexia - nu loopt hij de marathon van New York voor haar
“Mijn vroegste herinnering aan wat je een verstoorde relatie met eten zou kunnen noemen, is dat ik een jaar of zeven was en mijn brood weggooide op de basisschool omdat ik niet etend gezien wilde worden. Al snel was ik heel veel bezig met zo min mogelijk en zo gezond mogelijk eten.”
Maar als je jezelf dingen ontzegt, ga je er juist heel erg op focussen, legt Marjon uit. “Bovendien kwam ik heel veel voedingsstoffen tekort door het restrictieve gedrag. Vergelijk het met drie dagen geen water drinken; daarna kun je ook líters op. Als ik zo uitgehongerd was, pakte ik alles wat ik kon pakken.” Zo ontstaan op de middelbare school haar eerste eetbuien, die in het geheim gebeuren.
Dit bericht op Instagram bekijken
De combinatie van niet eten en stiekeme eetbuien wordt een gevaarlijk patroon. “Ik had helemaal niet in de gaten dat het schadelijk was”, vertelt Marjon. “Voor mij was het gewoon een overlevingsmechanisme. Eetbuien hielpen me minder ongelukkig te voelen. In de puberteit had ik al depressieve klachten, maar daar wilde ik geen hulp voor; ik was een puber, ik zou het zelf wel oplossen.”
Haar ouders maken zich in die jaren wel zorgen, weet ze; haar moeder vindt tijdens het schoonmaken regelmatig snoeppapiertjes onder haar bed. “Maar ze dachten diëten de oplossing was. Dat was het niet. Diëten zorgde alleen maar voor een meer verstoorde relatie met eten, omdat het eten als ‘goed’ of ‘slecht’ ziet en zo de schaamte versterkte. Bovendien triggerde de honger mijn eetbuien.”
Vivian (29) had eetstoornis en blowverslaving - nu staat ze 6 uur op een paal voor mentale gezondheid
Jarenlang gaat het zo door. Ze heeft moeite om op een constructieve manier met emoties om te gaan, afspraken met vrienden zegt ze vaak af omdat ze liever in bed gaat liggen om te huilen en eten. “Richting de buitenwereld zette ik een masker op. Op het oog had ik alles. Toen ik 25 was, was ik net afgestudeerd. Ik had geen studieschuld, had een baan, een auto en net een huis gekocht in Amsterdam. Niemand wist dat ik me van binnen diep ongelukkig voelde. Het perfecte plaatje in stand houden kostte al mijn energie.”
Haar echte emoties laat ze niet zien, vertelt ze. Haar eetstoornis zorgt ervoor dat ze zich schaamt voor wat ze voelt, hoe ze eruit ziet, wie ze ís. “Ik dacht enorm negatief over mezelf. Ik was andere mensen tot last, ik was te veel, te ingewikkeld. Ik wilde wanhopig graag steun, maar durfde niet om hulp te vragen.”
Uiteindelijk gaat ze toch naar de huisarts, die haar doorverwijst naar therapie voor haar ADD en een slecht zelfbeeld. “Ook daar verborg ik mijn verstoorde relatie met eten. Pas na anderhalf jaar merkte mijn psycholoog op dat mijn klachten weleens te maken konden hebben met een eetprobleem. Eerst sloot ik me af voor die optie, ik geloofde het niet. Het paste niet bij het plaatje dat ik in mijn hoofd had van mensen met een eetstoornis. Pas toen ik de diagnose BED kreeg, begon het besef te komen.
De diagnose was een schok, maar ook een opluchting’, vertelt Marjon. “Achteraf gezien stond ik toen op een tweesplitsing: ik moest vechten tegen mijn eetstoornis óf ik zou eraan onderdoor gaan. Het ging zo slecht met me dat ik zelfs suïcidale gedachten had. Door de erkenning van een professional wist ik dat ik hulp kon krijgen.”
Dit bericht op Instagram bekijken
En die hulp komt er. Als ze 27 is start Marjon een traject om van haar eetstoornis te herstellen. Inmiddels heeft ze geen last meer van eetbuien, vertelt ze. “Ik eet regelmatig en gevarieerd. Ja, eten blijft soms een moeilijk ding. Toen ik vorige week in de trein moest ontbijten, durfde ik dat niet omdat de schaamte in de weg zat. Misschien blijft dat, maar het gaat nu echt een stuk beter.”
Langzaam leert ze erover praten en valt de schaamte weg. “Als ik iets heb geleerd, is het dat praten over je eetstoornis het allerbelangrijkst is. Dat is ontzettend lastig, maar gelukkig kun je op heel veel plekken – bijvoorbeeld bij het inloophuis van Stichting JIJ in Rotterdam – veilig terecht. Ik gun iedereen het te weten dat je het niet alleen hoeft te doen.”
Worstel jij of iemand in je omgeving met eten? Praat erover! Dat kan anoniem met een hulpverlener bij MIND Korrelatie (mindkorrelatie.nl) of in één van de inloophuizen voor eetstoornissen, bijvoorbeeld van Stichting JIJ of Dalisay Recovery.
Tamara (22) heeft een eetstoornis: 'Het beeld dat we ervan hebben is niet realistisch'
