Marieke Colpaert (36) krijgt vier jaar geleden borstkanker; haar borsten moeten eraf en ze belandt door de chemotherapie in de menopauze. “Dat was heftig. Nadat de chemo klaar was, wilde ik het leven hervatten. Maar seksueel ging dat niet zomaar.”
Marieke, rechts op de foto, schreef samen met seksuoloog Marlies Meersman het boek: Op de Tast, dat gaat over seksualiteit na kanker.
Op 32-jarige leeftijd ontdekt Marieke dat ze borstkanker heeft. Als drager van een mutatie in het BRCA2-gen loopt ze een verhoogd risico op borst- en eierstokkanker. Ondanks regelmatige controles om er op tijd bij te zijn, blijkt uit een van deze screenings dat het al zover is.
In het ziekenhuis deelt de arts mee hoever de kanker gevorderd is. “Ik was behoorlijk zenuwachtig, maar na het consult bleek dat de kanker minder ver gevorderd was dan gedacht”, vertelt ze. “De voorgestelde behandeling bestond uit het verwijderen van mijn borsten, met de verwachting dat de kanker daarna weg zou zijn.”
Omdat ze zich in het voorstadium bevindt, hebben de artsen geen haast met de operatie. Marieke moet drie maanden wachten voordat ze geopereerd kan worden. Wanneer de operatie eenmaal plaatsvindt, blijkt de kanker verder gevorderd te zijn dan aanvankelijk gedacht. “Het bleek al in stadium 1 te zijn. Dat was teleurstellend, want dat betekende dat mijn behandeling ook aangepast moest worden.”
Nu moet ze alsnog beginnen met chemotherapie. Maar dat laat, mede door de coronacrisis en extra onderzoeken, even op zich wachten. Ze heeft daardoor vijf maanden, vanaf het begin van de diagnose tot aan de eerste chemotherapie, om na te denken. “Doordat we zo lang de tijd hadden, konden we gesprekken voeren met een psycholoog en een seksuoloog. Achteraf besef ik dat het eigenlijk relatietherapie voor ons was. Het heeft de basis tussen mijn man en mij aanzienlijk versterkt. Hierdoor konden we tijdens het verdere proces effectief communiceren. Dat is voor ons heel belangrijk geweest.”
Al tijdens de behandeling ervaart Marieke beperkingen op seksueel gebied. Dat komt mede doordat restanten van de chemotherapie nog enige tijd in het lichaam aanwezig kunnen zijn, waardoor ze extra moet opletten met intimiteit. “Een verpleegkundige stelde me gerust dat ik de celdodende stoffen niet kon doorgeven via speeksel aan mijn kinderen. Tegelijkertijd vroeg ik me af of dit ook gold voor vaginale vocht.”
Nzinga (36) over de invloed van kanker op haar relatie: 'Intimiteit verandert'
Ze komt erachter dat ze tijdens het vrijen wel haar man moet beschermen en een condoom dus noodzakelijk is. Dit zorgt er ook voor dat ze zelf geen virussen of bacteriën oppikt en ziek wordt. En dat is extra belangrijk, omdat haar immuniteit door de chemo’s enorm verslechterd is. Ook is het advies om bij orale seks gebruik te maken van een beflapje.
Daarnaast belandt Marieke door de chemotherapie in de menopauze. “Dat was zo heftig. Tijdens de chemo merkte ik dat nog niet eens zo erg, omdat ik zo ziek was. Maar na de chemo viel het echt op. Ik wilde mijn leven hervatten, maar toen bleek dat het op seksueel vlak niet zo eenvoudig was. Mentaal had ik het zwaar, maar daarnaast had ik last van een droge vagina en verschillende vaginale infecties. Dan heb je ook geen behoefte om te vrijen.
Dat jaar hadden we dan ook weinig seks”, vertelt Marieke. Maar door haar jonge leeftijd is ze ook weer uit de menopauze gekomen. “Nu kan ik wel weer vochtig worden en ervaar ik geen pijn meer tijdens het vrijen.”
Seksuoloog Marlies Meersman is bekend met de vragen die vrouwen hebben over hun seksualiteit, terwijl ze tegelijkertijd tegen hun ziekte strijden. “De eerste schok begint bij de diagnose, waardoor je zin om te vrijen afneemt. Alle behandelingen proberen je te helpen, maar hebben ook invloed op je seksuele leven.”
“De operaties hebben veel impact op je zelfbeeld, en ook je zelfvertrouwen verdwijnt”, vervolgt Marlies. “Zonder zelfvertrouwen heb je ook geen zin in seks en is het moeilijker om je lichaam te laten zien. Bij chemo is het de menopauze. Maar bij bestraling van kanker in je bekken (onder andere bij anus- of baarmoederhalskanker) bestaat er kans op vaginale littekens en verklevingen, die seks voor vrouwen pijnlijk of moeilijker maken. Zo heeft elke behandeling verschillende bijwerkingen.”
“Veel patiënten hebben niet de moed of de energie om dat ook nog uit te zoeken”, aldus Marlies. Ook Marieke vond het een hele zoektocht. “Ik had veel vragen. Gaat het voor altijd zo blijven? Wat kan ik eraan doen? Ik merkte dat het niet zo vanzelfsprekend was om er met hulpverleners over te praten.”
“Het hangt ook erg af van het type kanker, terwijl dat niet zo zou moeten zijn. Iedereen moet worden geïnformeerd over de effecten van de behandeling op je seksualiteit. Een menopauzeconsulent, die ik zelf in de hand heb genomen, bleef erop hameren dat ik niet moest blijven rondlopen met problemen of pijn bij het vrijen. Zij, samen met mijn arts, namen me serieus, maar dat gebeurt nog net iets te weinig.”
Marieke en Marlies besluiten daarom een boek te schrijven, waarin Marieke haar eigen ervaringen deelt op het gebied van seksualiteit, maar ook lotgenoten komen aan het woord. Daarnaast leggen ze uit wat de gevolgen van de kankerbehandeling kunnen zijn en geven ze tips en oefeningen om zowel mentaal als fysiek op een positieve manier met seks om te gaan.
Marieke: “We willen dat onze lezers weten dat je niet hoeft rond te lopen met dit soort problemen en dat je terecht kunt bij de arts. We willen hen informeren en meegeven dat seks nog altijd fijn kan zijn. Dat het oké is dat je door een rouwproces gaat, want alles is echt anders, maar het kan nog wel.”
Marlies: “Tegenwoordig is kanker niet meer per se een ziekte waar je zeker van gaat sterven. Maar er is meer dan alleen maar blijven leven; het gaat ook om de kwaliteit. Op het gebied van seksualiteit is daar op dit moment nog te weinig aandacht voor.”
Marieke zit niet meer op dezelfde frequentie qua seks als vóór de kanker. “Dat kan ik niet meer. Het leven is nu volledig anders. Je lichaam is aangevallen, en daar heb je de rest van je leven last van. Bij mij is het vooral de vermoeidheid en mijn libido is afgenomen. Maar hoewel de seks minder vaak gebeurt, heb ik over de kwaliteit niks te klagen.”
Dit bericht op Instagram bekijken
Kim kreeg al jong borstkanker: 'Moest snel beslissen of ik nog een kind wilde'
