Voor Maartje Brockbernd (39) was het een moeilijke, lange weg om zwanger te worden. Als fotograaf legde ze het gehele IVF-traject vast. Inmiddels is ze in verwachting en verschijnt het laatste deel van de serie.
“Ik wilde graag visualiseren wat dit traject met je doet”, vertelt ze aan LINDA.nl.
Eerder spraken we Brockbernd al over het eerste deel van haar fotoserie. De fotograaf en haar man besloten ruim vier jaar geleden aan kinderen te beginnen. Een bewuste keuze, zei ze in dat eerste interview. Hoewel ze altijd al een gezin wilden, besloten ze eerst samen van het leven te genieten. Maar zwanger worden bleek later niet eenvoudig, zegt ze. “Al is er nooit een reden gevonden, het wilde maar niet lukken. Ik voelde ontzettend veel onmacht.”
Na meerdere miskramen kwamen ze in een vruchtbaarheidstraject terecht. Zeven IUI-behandelingen, één IVF-behandeling en twee ICSI-behandelingen later, is er weinig wat Brockbernd niet weet over dit onderwerp. “Maar toen ik begon, kon ik helemaal niet visualiseren hoe zo’n traject eruitziet”, vertelt ze. “Ik zag alleen maar tekst, geen beeld. Daarom besloot ik mijn eigen traject te fotograferen.”
De tekst gaat verder onder foto’s uit de serie van Brockbernd.
Tijdens een vruchtbaarheidstraject ben je overgeleverd aan het lot, zegt de fotograaf. “Daar kon ik moeilijk mee omgaan. Ik deed dit ook om mezelf af te leiden.” De foto’s zijn zwart-wit en hebben een sombere uitstraling. “Dat staat voor het gevoel dat wij hadden. We hebben echt vierenhalf jaar in het traject gezeten, en op een gegeven moment is het heel moeilijk om nog hoop te hebben. De angst om nooit moeder te worden was altijd aanwezig.”
Drie IVF- of ICSI-pogingen krijg je vergoed. Als je het vervolgens zelf moet betalen, kost het zo’n vierduizend euro. “De zorgverzekeraar kijkt zo constant over je schouder mee”, zegt Brockbernd. “Na iedere behandeling heb je een gesprek met een arts over: ‘wat kunnen we nog doen?’ Maar op een gegeven moment stoppen de mogelijkheden. En dat weet je. Daardoor is het – zelfs al is het nog niet afgelopen – een soort rouwproces. In ons laatste gesprek werd gezegd: als dit niet aanslaat, moet je er rekening mee houden dat het misschien nooit lukt.”
In het tweede deel van de serie staat die angst – “al kun je dat misschien niet meteen zien” – meer centraal. “Ik naderde de veertig en wist: ik heb nog maar een paar jaar.” Ook het iedere dag injecteren van hormonen en de vele puncties laten sporen achter, zegt de fotograaf. “Je ziet niets aan de buitenkant, maar je lichaam is compleet van slag van alle behandelingen. Steeds moet je als stel beslissen: gaan we door, of willen we stoppen? Nemen we een pauze?”
Lees ook
Aprill (39) doneerde na jarenlange vruchtbaarheidsproblemen haar baarmoeder
De angst, het verlangen naar een kind en de lichamelijke klap: het vruchtbaarheidstraject was zwaar voor hun relatie. “De angst om te beseffen dat je misschien dat ene stel bent waarbij het niet lukt, is allesomvattend”, zegt Brockbernd. “Dat je kinderloos blijft. Je zit daarin niet altijd op hetzelfde niveau qua emoties. Wij hebben het gered, maar dat geldt zeker niet voor iedereen.”
Bij de derde – en de laatste – poging is het uiteindelijk raak. Brockbernd is nu 23 weken zwanger. “We waren al aan het kijken naar de mogelijkheden in het buitenland, en dan lukt het toch. We zijn super gelukkig. Maar de angst dat het misgaat bleef overeind, want dat was al eerder gebeurd.”
Tijdens het traject sta je in overlevingsstand, zegt ze. “Maar als je zwanger bent, besef je pas hoe dichtbij het andere scenario was.” Inmiddels kan ze wel wat meer ontspannen. “Maar ik denk dat ik pas echt rust heb als ik mijn kindje in mijn armen heb.”
Brockbernd en haar man gaan nu een andere fase in; de serie is dan ook klaar. Wel is ze blij dat ze nooit is gestopt met fotograferen – ook niet op de moeilijkste momenten. “Soms was ik zo van slag dat ik niet meer wilde, maar ik had al tegen mijn man gezegd dat hij me dan moest overhalen. Het traject ís nu eenmaal enorm zwaar, dat wilde ik juist laten zien.”
De serie is genomineerd voor de Selection of Dutch Photography Award van DuPho, de Nederlandse beroepsorganisatie voor professionele fotografen.
