De kerstdagen zijn in zicht en hoewel veel mensen hier het hele jaar naar uitkijken, ervaart niet iedereen dit als iets gezelligs. Lonneke (28) heeft zelf anorexia gehad en weet als geen ander hoe zwaar deze dagen kunnen zijn. Daarom helpt ze nu anderen.
Trigger warning: er wordt gesproken over eetstoornissen en dwangmatig eten. Met het platform Proud2Bme biedt ze mensen met een eetstoornis een luisterend oor.
De kerstdagen worden vaak gekoppeld aan het eten van de lekkerste gerechten. Is het geen kerstdiner waar je dit jaar aanschuift, dan ben je wel uitgenodigd voor een (online) kerstlunch of -ontbijt. Voor mensen met een eetstoornis kan deze periode een ware hel zijn.
Lonneke had anorexia en kan zich nog precies herinneren hoe ze zich voelde op haar eerste kerst met haar eetstoornis. “Ik was veertien en weet nog dat ik heel bang was. Je breekt namelijk met je routine: er is heel veel eten, mensen gedragen zich anders en je weet niet zo goed waar je allemaal rekening mee moet houden.”
Dat resulteerde voor haar in compensatiedrang. Ze probeerde zo min mogelijk binnen te krijgen en ging heel veel bewegen. “Ik ging ’s nachts opstaan om nog even een rondje te hardlopen, terwijl iedereen aan het slapen was. Ook spuugde ik mijn eten uit of nam ik laxeermiddel in.”
Hoewel kerst vaak een tijd van saamhorigheid is, voelde Lonneke zich juist heel erg alleen. “Ik was met een heel grote groep, maar het voelde eigenlijk alsof ik helemaal alleen was. Iedereen was aan het lachen en aan het eten, maar ik maakte er geen deel van uit. Ik was alleen maar een toeschouwer. In mijn hoofd was ik bezig met heel veel dingen en moest ik overal rekening mee houden. Dat stond heel erg in contrast met het plezier dat anderen hadden. Het voelde ook alsof iedereen heel erg bezig was met wat ik aan het eten was en of dat wel genoeg was.”
Quinten had een eetstoornis en burn-out en moet dit jaar ook nog eindexamen doen
De goedbedoelde reacties als ‘je kunt nog wel een bordje nemen’ of ‘je kunt het wel hebben hoor’ kunnen verkeerd vallen bij iemand met een eetstoornis. Daarom benadrukt Lonneke ook dat het slim is dat soort opmerkingen voor je te houden. “Het zijn ook vaak reacties vanuit dieetcultuur, zoals: ‘Ik ga hierna weer flink op dieet’ of: ‘Ik moet dit er allemaal af sporten’. Dit kan een grote trigger zijn wanneer je aan een eetstoornis lijdt, omdat je het gevoel hebt dat je daar aan mee moet doen.”
Er heerst vaak een eenvormig beeld van een eetstoornis, terwijl dit er op allerlei manieren kan uitzien. Zo krijgt anorexia bijvoorbeeld heel veel aandacht, maar lijden de meeste mensen volgens Lonneke aan een binge eating disorder. “Ook tijdens de feestdagen kan het zo zijn dat mensen niet alleen bang zijn om te veel te eten, maar juist gaan overeten omdat ze daar geen controle over hebben. Voor mij was het zo dat ik niet per se dun wilde worden, maar juist mijn trauma onderdrukte. Ik hoefde daar niet mee bezig te zijn en merkte dat ik eindelijk controle over iets had. Ik was er ook goed in. Je romantiseert de eetstoornis in je hoofd en ik ervaarde het als een soort beschermingsmechanisme.”
Haar eetstoornis ging gepaard met heel veel angst. Soms was het zo zwaar dat ze dacht dat ze hieraan dood zou gaan.” Een eetstoornis is heel manipulatief en de schreeuwende stem in je hoofd is constant aanwezig. Wanneer ik aan eten dacht, kon ik hyperventileren en kreeg ik paniekaanvallen. Als ik dan dagen had dat het wat beter ging, was ik heel erg bang dat mensen dachten dat ik geen eetstoornis meer had. Wat je aan de buitenkant ziet is dus vaak een façade, want het echte gevecht vindt plaats in je hoofd.”
Lonneke kwam tot het punt dat ze haar eetstoornis erkende en hiervan wilde herstellen. Daarom bedacht ze ook oplossingen tijdens de feestdagen in die tijd. “Ik wilde het goed aanpakken maar wel realistisch blijven. Daarom maakte ik met de mensen om mij heen een plan met wat voor eten er zou komen en hoeveel ik ergens van moest eten”, legt ze uit.
“Het was vooral belangrijk dat het haalbaar voor me was. Zo kon ik me ook mentaal op kerst voorbereiden. Ik geef ook de tip aan omstanders om het gesprek open te houden. Laat weten dat iemand met een eetstoornis welkom is aan tafel en vraag wat je kunt doen om het prettiger voor hem of haar te maken. En wat ook belangrijk is: blijf de eetstoornis serieus nemen. Als je iemand ziet eten is het niet zo dat ze er opeens geen last meer van hebben. Een eetstoornis kan zo omslaan.”
Lonneke werkt voor het platform Proud2Bme waarbij ze mensen met een eetstoornis een luisterend oor biedt. Ze weet als geen ander hoe zwaar het kan zijn en geeft met de chat op het platform hulp aan de mensen die dit nodig hebben. “Ik spreek tijdens de feestdagen mensen die trauma’s hebben opgelopen, hun familie niet meer willen zien, gedachten hebben over zelfmoord of in een kliniek zitten. Ik wil dat mensen weten dat ze op Proud2Bme terecht kunnen. Ook al voelt het nu alleen, er is altijd iemand die naar je wil luisteren of je wil helpen.”
De chat van Proud2Bme is elke avond van 19:00 uur tot 21:00 beschikbaar. Ook tijdens de feestdagen is het mogelijk met ervaringsdeskundigen en lotgenoten te chatten via het platform.
Sophie (20) ziet door vechtscheiding ouders op tegen kerst: 'Laat die kant wat vaker zien'
