Liesbeth Rasker (35) runt een Instagram-café waar elke maandag duizenden vrouwen (en een handvol mannen) elkaar advies geven. Speciaal voor LINDA. licht de kroegbaas een gespreksonderwerp toe.
In aflevering 28: ‘Ik slaap al maanden vaker niet dan wel, en heel slecht. Heb geen kind en geen huisgenoot/partner, daar ligt het niet aan. Ik ben zo moe, wat kan ik doen?’
Ooit las ik ergens dat als je 24 uur niet slaapt, of als je een week lang maar vier tot vijf uur per nacht slaapt, dat gelijk staat aan een alcoholpromillage dat twee keer zo hoog is als dat waarmee je achter het stuur mag zitten. Het deed me denken aan de tijd dat ik in het eerste jaar van mijn studie zat en de grip op slapen compleet verloor.
Ik weet niet zo goed hoe het kwam. Misschien door de stress van de studie die ik vrij stom vond, of door wonen in een nieuw huis. Hoe dan ook, op een gegeven moment lag ik vrijwel elke nacht wakker tot een uur of zes. Dan zag ik de klok elk uur opschuiven en dacht ik aan dat college om negen uur, hoe ik dat in vredesnaam ging doorstaan – wat de stress alleen maar verhoogde en de slaap verder deed verdwijnen.
Die colleges miste ik vaak, of kwam ik half slapend door, wat nóg meer stress opleverde. Al met al had ik na verloop van tijd zo’n verstoorde relatie met slaap dat ik rond vijf uur ’s middags al zenuwachtig werd van de gedachte dat de nacht bijna ging beginnen. Waardoor ik, uiteraard, niet meer kon slapen.
Die vicieuze cirkel is slopend. Wat ik er extra moeilijk aan vond was dat ik me een aansteller voelde. Iedereen sliep weleens slecht, en elke keer over hetzelfde probleem klagen, daar heeft ook niemand zin in. Dus lange tijd modderde ik wat aan en creëerde ik onbedoeld een volstrekt verknipt slaapritme, met slapeloze nachten en middagdutjes om de dagen door te komen.
Maar het is wel degelijk iets wat je serieus moet nemen. ‘Langdurig slaaptekort verhoogt de kans op obesitas, Alzheimer, depressiviteit en hart- en vaatziekten’, lees ik bijvoorbeeld op de site van UMC Utrecht. ‘Slaaptekort is het nieuwe roken’, is te lezen op de site van de Hersenstichting.
Slaapproblemen hebben vaak onderliggende oorzaken. Die kunnen heel uiteenlopend zijn, heel verrassend ook. Een goede therapeut kan je daarbij helpen. Bij mij was het begin van de oplossing dat ik toch aan de bel trok. Ik maakte een afspraak bij mijn huisarts. Toen ik tegenover haar zat en zei: “Ik slaap zo slecht en ik ben zo moe”, barste ik in tranen uit. Alles kwam er in één keer uit, ik stortte helemaal in.
De huisarts verwees me door naar een slaapfysio die me technieken leerde waarmee ik mezelf kon laten ontspannen, en ze nam contact op met mijn mentor op de universiteit. Die zorgde ervoor dat ik een aangepast rooster kreeg, zodat ik het komende semester nooit meer vóór elf uur les zou hebben. Dat gaf me zo veel rust en ruimte dat, langzaam maar zeker, de nachten weer van mij werden. Ik lag nog steeds vaak wakker, maar nu dacht ik om vijf uur: och, ik heb nog zés uur voor college. Een makkie!
Een andere goede tip van de slaapfysio was dat je de verstoorde relatie met je bed en slaapkamer moet oplossen. Ik hoefde maar naar m’n slaapkamer te kíjken en werd al ongelukkig. Dus ik kocht nieuw beddengoed en ik mocht niets anders in bed doen dan slapen. Als ik wakker lag, moest ik opstaan en op de bank zitten, of iets anders doen, maar niet in bed liggen. En dus ook niet uitslapen.
Zo koppel je je bed helemaal los van ‘wakker liggen’ en ga je ‘m langzaam weer zien als plek om te slapen. Stapje voor stapje kwam het goed en ben ik dól op slapen geworden – en vooral op in bed liggen. Dus: neem het serieus, trek aan de bel en slaap lekker.
‘Pas a.u.b. HEEL ERG op met slaappillen. Die lossen het probleem niet op en zijn verslavend, waardoor je straks alleen maar verder van huis bent. Ik kan het weten. Sommige huisartsen schrijven ze snel voor maar probeer eerst andere dingen.’
‘Ook veel last van gehad. De slaaphypnoses van Sleep Cove hebben mij veel geholpen. En als je last hebt van piekeren: even de dag/week van je afschrijven voordat je gaat slapen. Zo overdenk je ze al vóór je in bed ligt.’
‘Geen koffie meer na 17:00, geen onnatuurlijk licht voordat je gaat slapen. En liefst ook geen schermen, lees een boek bij een zacht lampje. En ga elke dag op dezelfde tijd naar bed en sta op dezelfde tijd op, hoe je agenda er ook uitziet.’
‘Er zijn slaappraktijken waarbij ze gaan kijken naar je hersenactiviteit en of het iets neurologisch kan zijn. Heb je dat in elk geval afgestreept.’
‘Ik gebruik ‘sleep therapy’ van dr Organic, dat is een klein rollertje met lavendelgeur die je over je polsen rolt. Helpt goed!’
‘Dat heeft te maken met je cortisolniveau in je lichaam. Voordat je gaat slapen even je gedachten ordenen door een brief te schrijven aan je ‘fictieve tweelingzus’ helpt heel erg!’
‘Tip: probeer eens yoga nidra voor het slapengaan, er staan een aantal op Spotify. En een podcast tip: ‘Get sleepy’. Super-slaapverwekkend!’
Ik heb geen single vrienden en voel me eenzaam: 'Dat je alleen bent, zegt niet dat je er niet op uit mag'
Disclaimer: dit artikel gaat over een persoonlijke ervaring, en is geen medisch advies. Overleg altijd met je (huis)arts.
Liesbeth is schrijver en podcastmaker (van onder andere ‘De Dienst’ en ‘Dag voor Dag’), en sinds een jaar digitale kroegbaas. Ze woont in Amsterdam met haar poes Disco, was in een vorig leven altijd op reis, en als ze later groot is hoopt ze de helft van het jaar op een Italiaanse heuveltop te wonen.
