Liesbeth Rasker (36) runt een Instagram-café waar elke maandag duizenden vrouwen (en een handvol mannen) elkaar advies geven. Speciaal voor LINDA. licht de kroegbaas een gespreksonderwerp toe.
'Diepgaande gesprekken voeren blijkt best lastig; kijk maar naar de mannen van het laatste seizoen van B&B Vol Liefde'
In aflevering 84: ‘Hoe ‘stuur’ je op diepgaande gesprekken in plaats van oppervlakkigheid?’
Wie geregeld naar een Nederlands datingprogramma als Lang Leve de Lieve, First Dates of B&B vol Liefde kijkt, kan niet ontgaan zijn dat het voor 90% van de mensen een hele opgave is om elkaar een goede vraag te stellen. Werkelijk, het is onbegrijpelijk hoe stroef zo veel van de gesprekken gaan. En nu kan dat ook komen door zenuwen van de camera, dat wil ik onmiddellijk toegeven. Maar als je dat wegstreept, is het nog stééds opmerkelijk. Vooral (en vergeef me ik ga generaliseren) mannen komen er slecht van af, wat in het laatste seizoen van B&B vol Liefde gelukkig ook vaak reden was voor de vrouwelijke B&B-eigenaren om de desbetreffende man naar huis te sturen.
Vragen stellen
Nu ís het soms ook lastig om een gesprek op gang te krijgen en met de ene persoon gaat dat simpelweg makkelijker dan met de ander. Maar vragen stellen, interesse tonen in iemand, eigen anekdotes delen en zo een natuurlijk verlopend gesprek hebben is óók een vaardigheid die getraind kan worden, waar je beter in kunt worden. Zelf ben ik bijvoorbeeld niet al te best in small talk bij zakelijke borrels en ik leerde van een vriendin dat het vooral zaak is om een ánder aan het woord te laten door veel vragen te stellen, omdat mensen over het algemeen het liefst over zichzelf praten.
Een andere bekende strategie is om het laatste deel van iemands opmerking te herhalen op een soort verwonderde bewonderende manier. Bijvoorbeeld, iemand zegt ‘ja ik kom uit Deventer.’ Dan zeg je, ‘ooh, je komt uit Déventer!’ Vaak is dit al reden genoeg voor je gesprekspartner om daar dan over uit te weiden, waar jij weer een vraag op kunt stellen, en zie daar, je hebt een gesprek.
Emoties
Om van dat gesprek een diepgaand gesprek te maken, moet je emoties en gevoelens erbij pakken. Hoe voelt het om in Deventer wonen? Hoe ben je daar terecht gekomen? Oh vanwege een liefde zeg je, en hoe is het daar mee? Jullie zijn gescheiden? God ja, hoe is dat nu voor je? Wil je dan in Deventer blijven? En zo voort, en zo verder. Natuurlijk helpt het als je ook wezenlijk geïnteresseerd in de ander bent, en niet alleen doorpraat om de tijd te vullen. Kan ook, maar écht diepgaand zal het niet worden, en de ander zal ook weinig zin hebben om je dingen te vertellen.
Kijk je moet maar zo denken, elk mens heeft een leven vol dingen die jij niet weet, ideeën die je nog niet hebt gehoord, en visies die misschien niet de jouwe zijn. Het loont om daar werkelijk geïnteresseerd in te zijn, om daar als een soort bioloog, antropoloog of, voor mijn part, romanschrijver op in te zoomen. Wie bén jij, en wat denk jij? Wie weet doe je er nog heel leuke nieuwe inzichten door op, ontmoet je fijne nieuwe vrienden, een nieuwe liefde, of heb je simpelweg een leuk gesprek gehad en een kort moment van verbinding gevoeld. Dat is, zeker nu, echt al heel veel waard.
De adviezen
‘Een collega van mij heeft met zijn vrienden afgesproken dat ze, een volgende x dat ze elkaar weer zien, de ‘zin die je is bijgebleven’ delen! Dus wat je grappig/inspirerend/confronterend/opvallend vond uit het gesprek. Helpt om elkaar echt beter te kennen ipv elke keer “bij te praten” over je levens.’
‘Leer jezelf aan tenminste 4 “doorvragen” te stellen voordat je zelf iets vertelt. En laat stiltes vallen zodat mensen doorpraten.’
‘Oeh! Oppervlakkig hoe? Wil je de staat van de wereld beschouwen? Of het meer over gevoelens hebben? In het geval van het laatste: Esther Perel heeft een kaartspel “where should we begin?” met interessante vragen om aan elkaar te stellen! Kan je spelen of – als je het wat kleiner wilt houden – vragen uit jatten voor een volgend gesprek. Denk dat het een-op-een trouwens makkelijker is dan in een groep. In het geval van het eerste: “hey, ik heb laatst [xyz] gelezen, wat vind jij daarvan?”’
‘Ik denk dat je al heel snel diepgaandere gesprekken kunt voeren, door de juiste vragen te stellen. Bijvoorbeeld op de opmerking; ‘lekker weer hè!’ Kun je al terugvragen wat hij/zij het allerliefste zou doen met zo’n weer. Of als je het over bepaalde dingen hebt die mensen hebben gezegd op het werk, kun je vragen wat zij anders zouden doen in dezelfde situatie, of hoe zij zich ergens bij gevoeld hebben. Ik denk dat het belangrijkste is om zelf goed te luisteren naar de inhoud en daar een vervolgvraag op te stellen, en niet te snel het gesprek naar jezelf toe brengen.’
‘Goede vragen stellen! Doorvragen. Ik vind het vaak leuk om mensen dingen te vragen. Bijvoorbeeld: waar kijk je het meest naar uit deze week en waar zie je het meest tegenop? Ook soms een wat moeilijkere vraag durven stellen. Wel naturlijk bij mensen die je aardig goed kent, zou dit niet bij een random collega doen. Daarnaast helpt het om eigen kwetsbaarheid tonen, daardoor durft de ander ook weer meer te zeggen.’
‘Goeie! Je kan natuurlijk alleen naar ‘sturen’ op wat je zelf vraagt/zegt en dan hopen dat die ander zich openstelt. Suf maar die standaard gesprekstechnieken die je soms op een cursus leert werken wel. In plaats van meteen te denken in de ‘ik’ modus, dus als iemand iets verteld, ga je focussen op luisteren, samenvatten en doorvragen (Isd). Goeie boektip hiervoor: David Brooks: ‘de kunst van mensen kennen’.’
‘De boeken van Elke Wiss zijn heel interessant! ‘Socrates op Sneakers’, en als vervolg ‘En ze filosofeerden nog lang en gelukkig’.’
‘Altijd open vragen. Vind je die moeilijk, bedenk dan of je vraag begint met een van de 5W+H vragen: wie, wat, waar, waarom, wanneer of hoe? En dan goed luisteren en doorvragen op wat de ander zegt. Dan kom je ergens ‘in’. Maar: met sommigen ook niet en dan houdt het ook gewoon ergens op.’
Liefde gaat écht niet altijd vanzelf, maar hoe weet je of iemand de moeite waard is?
