Liesbeth Rasker (36) runt een Instagram-café waar elke maandag duizenden vrouwen (en een handvol mannen) elkaar advies geven. Speciaal voor LINDA. licht de kroegbaas een gespreksonderwerp toe.
In aflevering 87: ‘Hoe reageer je als een collega vertelt dat hij/zij kanker heeft?’
Een vroegere kennis vertelde eens over de reacties die ze kreeg wanneer ze vertelde kanker te hebben. Ze had die ziekte lang voordat ik haar leerde kennen, en was er inmiddels helemaal van genezen, maar herinnerde zich nog levendig hoe die hele episode niet alleen haar kapot had laten schrikken, maar ook de mensen aan wie ze het vertelde. Zo was er de buurvrouw die zó omver viel van het nieuws, dat ze onbedaarlijk hard begon te huilen en de hallucinante situatie ontstond waarin mijn kennis die buurvrouw stond te troosten vanwege haar eigen kanker.
Of de keer dat ze op een verjaardagslunch, onder het mom van ‘ach, laten we het maar gewoon benoemen, dat kale hoofd’, vertelde hoe de vork in de steel zat en drie vrouwen aan die tafel een verhaal begonnen over zus en zo die allemaal overleden waren aan dezelfde vorm van kanker. Zit je daar! Godgeklaagd. Nee, soms kunnen we wel wat lesjes tact gebruiken.
En heus, veel zal uit goede bedoelingen zijn. Maar zoals het gezegde gaat: de weg naar de hel is geplaveid met goede bedoelingen. Of, de vaste reactie van mijn beste vriendin als iemand na een kutopmerking zegt: ‘Ik heb het niet slecht bedoeld’: ‘Nee, het moest er nog eens bij komen dat dat wél zo was.’ Zelf vind ik het overigens ook vaak lastig, hoe te reageren op slecht nieuws, van welke aard dan ook. Het ligt ook allemaal maar net aan de persoon hoe je erop kan reageren.
Hoe dichtbij staat iemand, is het iemand die een grapje op z’n tijd waardeert of liever de zachte aanpak heeft, dat soort dingen. Dus veel is hoogst individueel, maar er zijn ook wel wat algemeenheden. Begin niet over de dood, bijvoorbeeld. En trek het verdriet niet naar jóu toe, want het gaat nu even niet over jou.
We hadden het er in de kroeg over, en er kwamen erg veel reacties binnen wat maar weer illustreert hoeveel mensen linksom of rechtsom te maken krijgen met kanker. De adviezen, die lees je hier. Knuffel voor iedereen die er, direct of indirect, mee te maken heeft.
‘Gewoon dat je niet weet wat je moet zeggen, maar dat je meeleeft en dat als er iets is wat je kunt doen, ze het moet zeggen. En tip van flip om door te geven aan die collega: ik had in mijn proces een whatsappgroep aangemaakt waarin alleen ik kon posten. Op die manier kon ik iedereen in 1x op de hoogte stellen. Iedereen kon zelf aangeven of ze wel of niet in de groep wilden en als ze er tussentijds uit wilden, no questions asked. Het was voor mij fijn om niet 100x hetzelfde te moeten vertellen en het was ook een manier om dingen van me af te schrijven. Heel fijn!’
‘Ik vond kaartjes zo fijn! Heb er uiteindelijk meer dan 300 gekregen en elke keer weer een klein cadeautje. Laten weten dat je aan iemand denkt (kaartje, appje etc.) Ik had een collega die na elke chemo een berichtje stuurde: deze heb je ook weer achter de rug!. Gewoon heel fijn dat er wordt
meegeleefd.’
‘Niet altijd zomaar -sterkte- wensen. Want dit betekent dat je altijd maar sterk moet zijn en dat hoeft helemaal niet (altijd). Het is gewoon kut en dat mag ook.’
‘Uit eigen ervaring: ga niet vertellen dat je oma, oom en cavia van je buurman binnen 3 weken na diagnose dood waren. Vraag nooit naar de prognose. Laat iemand praten en begin niet over je eigen problemen. En geef aan dat als iemand er niet over wil praten dat dat ook oké is. Geen morbide fascinatie tentoonspreiden. En dan ook heel belangrijk: nooit het dood zwijgen. Je kunt weinig echt verkeerd zeggen (behalve wat ik hierboven aangeef). En bied proactief te hulp aan, even geen meetings inplannen op gekke uren en wellicht meer ruimte voor pauzes inlassen. Denk mee met wat iemand nodig zou kunnen hebben.’
‘Wat mij vooral is bijgebleven zijn de collega’s die wat later in m’n behandeling bleven inchecken. Niet om me te bestoken met vragen (geen puf om uitgebreid te antwoorden) maar wel lieten weten dat ze aan me dachten. Ouderwets een kaartje raakte me ook altijd. Zeker als je wat verder in het traject bent en de eerste golf aan steunbetuigingen wat is weggezakt.’
‘Ik vind het vooral fijn om berichtjes te krijgen waar ik niet per se op hoef te reageren. Daar staat m’n hoofd niet altijd naar maar voel ik wel de aandacht van de ander, die altijd wordt gewaardeerd. En mocht je dichtbij genoeg staan of graag iets willen doen: bied praktische hulp zoals eten brengen. Ik merk dat vragen om die hulp toch best een drempel kan zijn.’
‘Net meegemaakt. Een luisterend oor zijn maar probeer ook het team te ‘helpen’ om een attentie op te sturen. Wij hebben zowat de hele Stoov collectie besteld met een envelop gevuld met grappige plaatjes die door elke iedere collega zijn uitgezocht met een persoonlijke boodschap achterop zoals get well zoen.’
‘Wat ik heel fijn vond was mensen die berichtjes/kaartjes/iets stuurden of langskwamen waaruit ze lieten blijken dat ze aan me dachten. Dan is het echt altijd goed!! Het enige wat ik echt niét fijn en leuk vond is collega’s die letterlijk 0 van zich lieten horen. Of slechts 1x een appje met “sterkte” stuurden in een periode van 6 maanden. Dat voelde echt heel onpersoonlijk en naar, zeker gezien dat mensen waren waar ik daarvoor bijna dagelijks contact had op het werk. Voor iedereen die met kanker te maken heeft: veel hartjes.’
Er zijn voor iemand die een naaste verliest: 'Onderschat niet hoe geweldig praktische hulp is'
