Zelfde schooladvies

Meisjes die in het schooljaar 2010/2011 in de brugklas zaten, behaalden gemiddeld een hoger diploma dan jongens die in hetzelfde jaar startten, blijkt uit de CBS-cijfers. Zeven jaar na de brugklas heeft ruim 43 procent van de meisjes een havo- of vwo-diploma. Bij jongens is dat ruim 38 procent. Aan de startpositie ligt het niet, want het schooladvies van de basisschool voor jongens en meisjes ligt dicht bij elkaar.

Snel op achterstand

Maar eenmaal op de middelbare school raken jongens al snel op achterstand. De eerste drie jaar van de middelbare school lopen de jongens geleidelijk vertraging op, dat begint al in de brugklas. Drie jaar na de start was ruim 9 procent van de meisjes een jaar blijven zitten, bij jongens was dat bijna 15 procent. Daarnaast lopen jongens vaker vertraging op dan meisjes en eindigen zij vaker zonder diploma.

Ontwikkeling van het brein

Waar komt dit verschil tussen jongens en meisjes vandaan? “De ontwikkeling van het brein verloopt bij meisjes wat vlotter dan bij jongens,” vertelt Heemskerk. “Later halen jongens die achterstand gewoon weer in.” Heemskerk is onderzoeker bij het Kohnstamm Instituut van de Universiteit van Amsterdam en als socioloog gespecialiseerd in verschillen tussen jongens en meisjes in het voortgezet onderwijs.

Vrijheid om te ravotten

Volgens Heemskerk zijn verschillende factoren van invloed. “Het kan met hormonen te maken hebben. Meisjes hebben toch een meer schoolse oriëntatie, terwijl jongens zich tijdens hun schooltijd meer op zaken buiten het onderwijs richten, zoals een bijbaantje.” Ook kan de verschillende opvoeding van jongens en meisjes invloed hebben. “Bij meisjes wordt eerder verondersteld dat ze doen wat ze moeten doen en dat jongens wat meer vrijheid nodig hebben om te gamen en ravotten.”

Lees ook
Jongens en meisjes van elkaar scheiden op school? In IJsland doen ze het, met succes

Feminisering onderwijs

Dat meisjes het over het algemeen beter doen dat jongens in het onderwijs, is al langer bekend.  Maar tot begin jaren negentig stonden meisjes nog op achterstand in het onderwijs. “Er zijn ideeën over dat de achterstand van jongens komt door de feminisering van het onderwijs, maar dat denk ik niet,” zegt de onderzoeker. Er zijn weliswaar veel vrouwelijke leerkrachten, “maar in onderzoeken is nooit aangetoond dat dit de reden is dat jongens minder presteren,” vertelt Heemskerk.

Geen harde uitspraken

“De huidige samenleving is om andere vaardigheden gaan vragen, daar speelt het onderwijs op in. Zoals communicatie en samenwerking. Meisjes pikken dit wat makkelijker op.” Toch zegt Heemskerk erbij dat het een ingewikkelde kwestie is, omdat zoveel verschillende factoren van invloed kunnen zijn op de ontwikkeling. “Je kan hier moeilijk echt harde uitspraken over doen.”