Iedereen verdient een uitvaart die recht doet aan wie hij of zij was, vindt uitvaartverzorger Iede Hoorn. Want hoewel de dood verdrietig en schrijnend is, is er ook zo veel liefde.
Elke twee weken schrijft Iede over bijzondere mensen en hun uitvaart. Om de dood bespreekbaar te maken en te laten zien dat er veel meer is dan koffie en cake.
De dood fascineerde mij al op jonge leeftijd. Waar die fascinatie precies vandaan komt? Geen idee. Misschien was het ook niet zozeer de dood, maar eerder vergankelijkheid; er komt een dag waarop het leven stopt.
Ik ben opgegroeid in een dorp waar veel bejaarde mensen woonden. Het idee dat deze mensen er al een heel leven op hadden zitten was voor mij genoeg om het buitenspelen lekker te laten zitten. Liever ging ik op bezoek bij onze buren op leeftijd, mijn opa en oma’s en mijn overgrootmoeder, voor wie de honderd jaar al in zicht was. Het was heerlijk om ze gezelschap te houden en naar hun verhalen te luisteren. Alsof ik mijn eigen tijdmachine gevonden had.
Het idee dat al deze verhalen ook verloren zouden gaan als de mensen dood zouden gaan, vond ik verschrikkelijk. Dus nam ik soms onze gesprekken op. Zo zouden deze lieve mensen niet worden vergeten en iets moois achterlaten. Niet bepaald een alledaagse hobby voor een kind.
Mijn overgrootmoeder haalde de honderd niet. Ze was de eerste dode die ik in mijn leven zag. Ik herinner me hoe ik met grote ogen over het randje van de kist keek en alleen maar naar haar blauwe lippen kon kijken. Was dit normaal? Hadden alle dode mensen blauwe lippen? Ik was jong, dus ik realiseerde me toen nog niet hoe bijzonder het eigenlijk was dat ik überhaupt de moeder van één van mijn ouders goed gekend had.
Nu sta ik daar geregeld bij stil en dat heeft alles te maken met mijn werk. Als ik één ding zou moeten noemen wat het ‘leven met de dood’ mij heeft opgeleverd, dan is dat het: ik ben het leven om me heen nog meer gaan koesteren. Doordat ik dagelijks zie dat morgen geen zekerheid is, geniet ik des te meer van vandaag. Ik stel weinig uit. Niet alleen in mijn eigen plannen, maar ook met mijn dierbaren.
'Maartje (23) is zwak, maar scherp als het over haar uitvaart gaat: de dag van haar overlijden noemt ze haar bevrijdingsdag'
Eén van mijn oma’s was heel belangrijk voor mij, omdat zij er voor mij was in een tijd waarin ik nog worstelde met mijn seksualiteit. Haar maakte het allemaal niets uit, als ik maar gelukkig was. Die onvoorwaardelijke acceptatie was heel belangrijk voor mij en ik ben altijd dankbaar geweest dat ze er was. Ook toen ze begon te dementeren.
Op een dag heb ik haar opgehaald en zijn we samen naar Zwitserland gereisd, het land waar ze vandaan kwam. We zijn langs alle plekken uit haar jeugd gegaan, en ondanks de dementie praatte ze honderduit over alles. Ook nu legde ik alles vast op foto en film. Het werd een heel speciale reis voor ons beiden. Ik had al veel met mijn oma en nu leerde ik haar ook kennen als kind. Wat deed ze graag? Wat vond ze lekker?
Deze oma is inmiddels al jaren geleden overleden, maar als ik in Zwitserland ben is het alsof ze er weer even is. Wat ben ik blij dat we gewoon dat vliegtuig in zijn gestapt en ik die herinnering voor het leven gemaakt heb.
Vandaag is mijn andere oma jarig. Ze wordt negentig. Ik ben achter in de dertig en ik kan nog naar de verjaardag van mijn oma; ik vind het wat. Zeker iets om heel dankbaar voor te zijn. Je hebt me wel vaker horen zeggen dat we meer met elkaar moeten praten óver de dood, maar praat vooral ook met elkaar vóór de dood.
Ga naar je opa, oma, vader of moeder en maak herinneringen. Vraag ze het hemd van het lijf, geniet van ze. Koester het leven dat je hebt en het leven om je heen. Er komt een dag dat het er niet meer is.
'Hoewel we steeds vaker over de dood praten, hebben we het nauwelijks over de rauwe, praktische kant'
Iede Hoorn (38) is uitvaartverzorger, auteur van Leven met de dood en bekend van zijn Instagrampagina, waar hij foto’s en verhalen van uitvaarten post.
Op LINDA. deelt Iede twee keer per maand een bijzonder verhaal in de hoop de dood meer bespreekbaar te maken en ook te laten zien dat het meer is dan koffie met cake.
Iede is getrouwd en woont samen met Chris in Amsterdam.
