Lilians drie dochters – inmiddels 24, 22 en 20 jaar oud – zijn alle drie hoogbegaafd. “Ik vind mijn kinderen fantastisch, maar ze hebben het wel moeilijk gehad.” Als ouder is ze vaak tegen onbegrip aangelopen. “Iemand zei een keer: natuurlijk is je kind hoogbegaafd, dat is nu in de mode. Het kan ontzettend eenzaam voelen. Voor zowel de ouder als het kind.”

De dochter (4) van Iris is hoogbegaafd: 'Durfde soms nauwelijks iets te zeggen'Lees ook

Onderpresteren

Onderpresteren kan een probleem zijn bij kinderen – vooral meisjes – die hoogbegaafd zijn. Lilian heeft daar met een van haar dochters ook ervaring mee. “Ze liep vast op school, maar in de vakanties ontspande ze.” Als ze 6 jaar oud is wordt ze voor het eerst getest. “In de testwereld zeggen ze dat je vanaf 2,5 jaar kunt testen, maar het is niet altijd betrouwbaar. Door onderprestatie kun je laag scoren, maar hoog scoren gaat niet per ongeluk”, legt Lilian uit. “Ons kind presteerde de eerste keer onder. Ze wilde heel graag passen in de groep.”

Haar dochter moddert nog twee jaar aan op de basisschool. “Ze zat zo aan de grond, ze was hartstikke depressief.” Er wordt nog een IQ-test afgenomen. “Ik heb haar gezegd, ik kan je niet helpen als je niet je uiterste best doet. Toen scoorde ze dik in de 140.” De school weet niet wat ze ermee aan moeten. “Het was een heel complex verhaal. Haar leerkracht gaf aan dat ze dacht dat ze het op school niet zouden aankunnen”, herinnert Lilian zich.

Uiteindelijk zijn haar middelste en jongste dochter, die ook hoogbegaafd zijn, naar een speciale school gegaan. “Er was een lange wachtlijst. Ik heb zitten huilen toen ze de uitslag kregen, maar net zo hard toen we hoorden dat we toegelaten werden”, vertelt ze emotioneel. “Je realiseert je als ouders dat je kinderen bij die 2,5 procent hoogbegaafden zitten, dat de wereld niet op hen is ingericht en dat ze zich altijd ‘anders’ zullen voelen. Dat is heel pijnlijk.”

Loes (36) is hoogbegaafd én arbeidsongeschikt: 'Niet begrepen worden is killing'Lees ook

Jonge kinderen

Met ukIQ focussen Lilian en Claudia op jonge kinderen, omdat baby’s, peuters en kleuters al tekenen van hoogbegaafdheid kunnen laten zien. En als dat gemist wordt kan dat gevolgen hebben voor de rest van hun leven. “We worden ingeschakeld door ouders, maar ook door gemeentes, scholen en kindcentra. Jonge kinderen worden vaak verkeerd gediagnosticeerd. We zien vaak dat scholen labels als ASS en ADHD op kinderen plakken. Dat moet niet kunnen. Schoenmaker blijf bij je leest”, vindt Lilian. “Een kind kan enorm beschadigd worden door een diagnose die niet klopt.”

Als ouders vermoeden dat hun kind hoogbegaafd is raadt Lilian aan om als het niet anders kan een IQ-test te laten doen. In haar boek Bijdehante baby’s en pittige peuters beschrijft ze allerlei kenmerken die een snel ontwikkeld kind kan vertonen, maar ze benadrukt dat alleen een officieel onderzoek echt uitsluitsel biedt. “Al kun je alle vinkjes aankruisen, betekent dat slechts dat er een goede aanwijzing is dat je kind een ontwikkelingsvoorsprong heeft.”

Lilian wil ouders ook meegeven om te blijven twijfelen. “Durf ook de uitslag dat het niet zo is te accepteren. Verlang er niet naar dat je kind hoogbegaafd is.” Hoogbegaafden bevinden zich heel vaak in situaties waar ze op een lager niveau moeten functioneren, verklaart Lillian. Een bevestigende uitslag kan een opluchting zijn, maar het betekent ook een leven lang aanpassen. “Het leven van je kind is acuut niet meer simpel.”

Hoe herken je hoogbegaafdheid bij je kind? Een expert vertelt: 'Het is meer dan IQ'Lees ook