Hester Coppoolse (27) is epidemioloog en net terug van een medisch programma in Afghanistan voor Artsen zonder Grenzen. Daar zag ze hoe schrijnend de situatie in het land is. “Vrouwenrechten worden massaal geschonden, de bevolking is ondervoed en het land staat op instorten.”
Hester was in Afghanistan om daar namens Artsen zonder Grenzen haar kennis over te dragen en de bevolking te helpen waar ze kon.
Werken in Afghanistan is een uitdaging, want de Taliban die daar de boel runnen, zien (jonge) vrouwen als minderwaardig aan mannen. “Ik mocht mannen geen hand geven en de Taliban heeft liever niet dat je ze aankijkt. Dat laatste deed ik gewoon, want dat ging echt tegen mijn principes in. Veel mensen bleven mij ook aanstaren, vooral patiënten uit gebieden in het binnenland. Ze zien niet vaak een internationale vrouw zoals ik.” Toch liet Hester zich niet snel intimideren en deed ze wat ze kon om hulp te bieden.
“Ik ben altijd betrokken geweest bij kwetsbare groepen en dus wilde ik ook al heel lang werken voor Artsen zonder Grenzen. Ik ben opgegroeid in een veilig land en in een gezin waarin ik alle mogelijkheden heb gekregen. Het is voor mij een belangrijk doel geworden om hulp te bieden aan mensen die in andere omstandigheden zijn geboren.”
Toen Hester de vraag kreeg of ze namens Artsen zonder Grenzen naar Afghanistan kon vertrekken, wilde ze dat direct. “Op het vliegveld dacht ik wel even: wat ga ik in godsnaam doen? Mijn omgeving was niet blij dat ik ging, maar ik doe wat ik zelf wil”, zegt ze. In het land voelt ze zich over het algemeen niet onveilig, maar wennen is het wel.
Iedere dag wordt ze onder beveiliging naar haar werk gebracht. “Je ziet overal pick-up trucks met mannen met tulbanden en geweren. Eerst dacht ik: waar ben ik beland? Maar je went er wel aan, zeker wanneer je dagelijks langs checkpoints rijdt. Ik weet nog dat ik vuurwerk dacht te horen, maar ik leerde al snel dat het geweerschoten waren. En ook dat went.”
Afghaanse sportvrouwen poseren voor aangrijpende fotoserie: 'Door Taliban voelt het alsof ik dood ben'
Hester werkt bij twee projecten, waarbij ze data verzamelt over ziekten. Dat doet ze in een kliniek en een ziekenhuis waar ze onder andere zwaar ondervoede kinderen behandelen. “Ik onderzocht welke ziekten er waren en wie hierdoor werden getroffen. Er was een mogelijke uitbraak van mazelen, diarree en virale hemorragische koorts. Ik zag onder mijn ogen de aantallen oplopen. Een echte uitbraak mochten we het niet noemen; dat kan pas wanneer de Taliban of de WHO dat uitroept.”
Wat Hester het meest raakt zijn de verhalen van de Afghanen die helemaal niets hebben. “Door de economische crisis is het eten niet te betalen. En natuurrampen zoals droogte en overstromingen helpen ook niet mee. Ieder jaar werden meer en meer kinderen opgenomen in de programma’s van Artsen zonder Grenzen.”
“In Kandahar werden zwaar ondervoede kinderen van onder de vijf jaar oud met complicaties opgenomen in het programma van Artsen zonder Grenzen. De extra voedingsproducten, bedoeld voor het ondervoede kindje, werden gedeeld met de rest van de familie of verkocht op de bazaar. Iedereen lijkt honger te hebben en doet wat nodig is om te overleven. Daarnaast raakten ook veel patiënten ‘verloren’. Ze moeten dan wekelijks langskomen, maar ze kwamen na verloop van tijd niet meer opdagen. Meestal omdat ze geen geld hadden om de transportkosten (van soms maar 5 cent) te betalen. Hierdoor kan zo’n zwaar ondervoed kind dus geen hulp krijgen. Echt heel schrijnend.”
Eén jaar Taliban in Afghanistan: dreigende hongersnood, vrouwen onderdrukt en geen vrije pers
“Ik ben tijdens mijn verblijf erg geraakt door een pasgeboren baby die ik in kritieke toestand aantrof op een afdeling in het ziekenhuis. Overal liepen verpleegkundigen en sliepen er twee of drie kinderen samen in een bed. Bij dit baby’tje was helemaal geen verzorger en ik wilde weten wat er aan de hand was.”
“Toen hoorde ik dat een minderjarige vrouw was verkracht, zwanger was geworden en complicaties kreeg bij de bevalling. De moeder was het ziekenhuis uitgevlucht en de pasgeboren baby was in een heel slechte conditie achtergelaten. Het was verschrikkelijk, want dit voorbeeld laat zien hoeveel er mis gaat in het land. Zo’n minderjarig meisje dat wordt verkracht en een kindje dat overlijdt…het was echt vreselijk”, vertelt ze over de situatie.
“Het land staat echt op instorten: er is geen geld en nauwelijks gezondheidszorg. Het is wel zo dat er nu minder aanslagen zijn, waardoor de veiligheidssituatie in het land iets beter is geworden. Maar laten we niet vergeten dat het leven voor vrouwen in Afghanistan echt een hel is.”
“In het halve jaar dat ik in Afghanistan was, werden nog meer rechten afgenomen. Vrouwen mochten al niet meer recreëren, alleen over straat of naar de middelbare school, maar nu mogen vrouwen ook niet meer naar de universiteit en voor niet-gouvernementele organisaties of de verenigde naties werken.”
Ze gaat verder: “Veel Afghaanse vrouwen mogen alleen maar thuis zitten met alle gevolgen van dien. Ze wonen in een land dat zoveel jaar in conflict is geweest, hoge armoede kent, en waar veel ondervoeding en geweld tegen vrouwen is. Vrouwen mogen de deur niet uit en hun enige taak is hun kinderen opvoeden en het huishouden runnen.”
Ze besluit haar verhaal met een oproep: “Laten we de vrouwen in Afghanistan niet vergeten en aandacht houden voor wat daar gebeurt, ook nu er geen actieve oorlog meer is.”
Thomas Erdbrink reist naar Afghanistan in 'Onze man bij de Taliban': 'Vrouwen hebben steeds minder rechten'
