Met vijftig miljoen verkochte exemplaren is ‘De Zeven Zussen’ van Lucinda Riley al jaren ongekend populair. Ze overleed voordat ze de serie kon afmaken, maar vroeg haar zoon om het achtste en laatste deel te schrijven.
Donderdag komt Atlas: Het verhaal van Pa Salt uit. “Bovenal is dit een zoons ode aan zijn moeder”, vertelt Harry Whittaker in een gesprek met LINDA.
Als zes zussen plotseling hun adoptievader verliezen, blijven ze met mysterieuze brieven vol aanwijzingen over hun afkomst achter. Het is het startpunt van De Zeven Zussen-serie, die straks uit acht boeken en enkele duizenden pagina’s bestaat. Riley tikte daar overigens geen woord van: ze sprak al haar liefdesverhalen en familiegeschiedenissen in via een dictafoon.
En dat deed ze met veel succes. In 2020 waren veertien van de honderd bestverkochte boeken in Nederland door Riley geschreven. Dat sommigen haar werk graag wegzetten als niemendalletjes, kan de miljoenen lezers die haar boeken wél heerlijk vinden weinig schelen. In ieder boek vliegt een andere zus de wereld over om haar roots te ontdekken, en ook Riley zelf reisde heel wat af om de geschiedenis van die landen uitvoerig te onderzoeken.
De namen van de zussen zijn afgeleid van de Pleiaden: zeven nimfen uit de Griekse mythologie. Waar het vorige boek nog een zoektocht was naar de zevende, ontbrekende zus, vertelt het laatste deel eindelijk het levensverhaal van hun mysterieuze vader. Wie was de miljardair die aan de lopende band kinderen adopteerde, en is hij eigenlijk wel écht overleden?
Louise Kennedy publiceert eerste roman op 55ste: 'Heeft me terug naar Noord-Ierland gebracht'
Lezers wisten niet of ze dat mysterie ooit zouden ontrafelen toen Riley’s familie in juni 2021 haar overlijden bekendmaakte. In de vier jaar dat ze ziek was – de schrijfster leed aan kanker – vertelde ze daar in het openbaar weinig over. Wel schreef ze nog vijf boeken. Alleen het allerlaatste deel van haar grote successerie kon ze niet meer voltooien. Daar had ze al rekening mee gehouden. Drie jaar voordat ze overleed, vroeg ze aan haar zoon Harry of hij het laatste boek wilde schrijven als ze dat zelf niet meer zou kunnen.
“Mijn moeder heeft nooit overwogen dat ze dood zou gaan, en wij ook niet”, vertelt hij. “Dat klinkt gek, maar het is de waarheid. Ze is een aantal keer heel ziek geweest, maar steeds knapte ze weer op. We dachten dat dit eeuwig zo door zou blijven gaan.” In 2018 werd ze tijdens de kerst weer heel ziek. “We gingen samen naar haar slaapkamer, waar ze zei: ‘Als het ondenkbare gebeurt, wil ik dat jij de serie afmaakt.'” Ze bleven uren zitten. “De inhoud zal altijd privé blijven, maar dat was het belangrijkste gesprek van mijn leven.”
Daarna hebben ze er nooit meer over gesproken. “Dat was ook niet nodig. Soms bracht ze het op als grapje, van: ‘If I pop my clogs, it’s your turn, Harry.’ Ik zei dan: ‘Geen zorgen mam, want je blijft leven en je schrijft het boek zelf.'”
Schrijfster Dolly Alderton over vrouwenvriendschap: 'Dat zijn óók liefdesverhalen'
Helaas liep het anders. Riley liet dertig pagina’s aan dialoog achter: een gesprek dat zich afspeelt aan het absolute einde. “Veel lezers weten dat mijn moeder meermaals gezegd heeft dat Pa Salt in ieder book verschijnt. En natuurlijk weet ik waar hij is. Samen met die dertig pagina’s heeft ze me zo een prachtige route gegeven om te volgen. Naast de vele gesprekken die we door de jaren heen al over De Zeven Zussen gevoerd hebben, natuurlijk.”
Whittaker begon zelf al jong aan zijn moeders boeken. Onder haar meisjesnaam Edmonds publiceerde ze enkele boeken in de jaren negentig. Het tweede boek dat hij van haar las, was De geheimen van de kostschool. Deze thriller is pas vorig jaar gepubliceerd, en meer van de ‘Edmonds-boeken’ zullen de komende jaren (opnieuw) uitkomen. “Ik was toen dertien jaar, en het verhaal speelde zich af op de kostschool waar ik net begonnen was. Ik leefde op de plekken uit het boek, dus dat was heel fascinerend.”
Toen hij wat ouder was, las hij al haar manuscripten. “Soms terwijl ze nog aan het schrijven was. We waren beste vrienden, mijn moeder en ik. We waren elkaars grootste supporters, maar ook elkaars scherpste critici: op een vriendelijke manier. Voor mij was er niets fijner dan lezen wat mijn moeder net geschreven had, en daar vervolgens met elkaar over in gesprek gaan.”
Mischa Blok over zoektocht naar moeder: 'Steeds weer m'n eigen verhaal herschrijven'
In Riley’s laatste jaren schreven ze samen De Beschermengeltjes-kinderboekenserie, maar Atlas is Whittakers debuutroman. “Voor ieder kinderboek schreef ik tien pagina’s aan platte tekst, en hierbij wist ik dat het ongeveer achthonderd pagina’s zouden worden. Ook moest ik voldoen aan de wensen van vijftig miljoen lezers én een decennium aan mysterie afsluiten. Dat is zo belachelijk veel druk dat er eigenlijk geen druk meer is.”
“Ik heb dit boek geschreven, omdat mijn moeder dat aan mij heeft gevraagd. Bovenal is het een zoon’s ode aan zijn moeder. Als ik er op die manier naar kijk, was er geen druk. Het was heel persoonlijk, en het was een voorrecht om dit te mogen doen voor de persoon waar ik het meest van hield.”
Hij noemt zijn moeder ook zijn mentor. “Mijn moeder was, zonder twijfel, een van de beste schrijvers ter wereld. Het was een voorrecht dat ik tijdens het schrijven van onze kinderboeken het vak van haar heb mogen leren.” Ook Atlas noemt hij een co-project. “We hebben het samen gedaan: fifty fifty. Dankzij al haar notities, het document dat ze heeft achtergelaten en de gesprekken die ik in mijn hoofd met haar gevoerd heb. Ik heb goede hoop dat lezers Atlas zo echt zullen herkennen als een Lucinda Riley boek.”
Het geheim van Francine Oomen bleek ook dat van haar moeder: 'Het monster wordt steeds groter'
Wereldwijd komt Atlas – in alle vertalingen – op dezelfde dag uit. Dat is uitzonderlijk, en gebeurde eerder bijvoorbeeld bij Harry Potter. Maar na zeven boeken zijn er nog heel wat losse eindjes: wat betreft de zussen en vooral hun vader. Bevat het laatste boek alle antwoorden? Whittaker zegt van wel. “Ik garandeer het, voor de volle honderd procent. Het lijkt onmogelijk, maar ik heb nog geen vraag gezien die niet beantwoord wordt.”
“Atlas gaat over het merkwaardige leven van een merkwaardige man, die we als kleine jongen ontmoeten in zeer moeilijke omstandigheden. Ik weet dat ik zo weinig weggeef, en geloof me, ik zou je het liefst alles vertellen – ik ben loslippig, net als mijn moeder – maar ik doe mijn best om zo weinig mogelijk los te laten. Ik ben het mijn moeder en haar lezers verschuldigd te zwijgen.”
Dit is écht het laatste boek in De Zeven Zussen-serie, bevestigt hij. Maar in 2016 werd bekend dat de filmrechten gekocht zijn. “Ik kan er niet teveel over zeggen, juist omdat we al ver in het proces zijn. Maar ik ben niet eerder zó zeker geweest dat mensen De Zeven Zussen binnen enkele jaren op hun televisie kunnen zien. Ik mag zelf de aankondiging niet doen, dat moeten de makers doen. We hopen dat dit in mei gebeurt, rond de publicatie van Atlas.”
‘Atlas: Het verhaal van Pa Salt’ is nu verkrijgbaar.
Dit interview werd eerder gepubliceerd op 22 januari 2023.
Philip Huff schreef roman over gewelddadige jeugd: 'Dat je in bed ligt en denkt - hoorde ik nu wat?'
