De morning-afterpil. Hét anticonceptiemiddel waar je op kan terugvallen als je onbeschermde sex hebt gehad, maar niet zwanger wil worden. Garantie biedt dit ‘noodmiddel’ echter niet.
De werking is namelijk afhankelijk van je cyclus. Noor Paridaans, gynaecoloog van het Haaglanden MC legt uit hoe dit zit.
De morning-afterpil is sinds 2005 zonder recept te verkrijgbaar bij apotheken en drogisterijen. “Die laagdrempeligheid en anonimiteit maken het een populair anticonceptiemiddel, terwijl hij eigenlijk niet zo moet worden gezien”, zegt Paridaans. “Het is enkel en alleen een noodmiddel en absoluut niet geschikt voor veelvuldig gebruik.”
De reden daarvoor is dat het nemen van zo’n pil je hormonale huishouden verstoort. Paridaans: “De bekendste morning-afterpil is het middel levonorgestrel. Dit zorgt ervoor dat de eisprong wordt uitgesteld en het baarmoederslijmvlies wordt afgebroken, waardoor het eitje zich minder goed kan nestelen. Er is nog een tweede type pil op de markt, ulipristal. De werking van dat middel is effectiever, maar ulipristral heeft een negatieve naam omdat het bij langdurig gebruik leverproblemen kan veroorzaken. Om die reden is het middel enkel nog beschikbaar voor noodanticonceptie.”
Lees ook
Morning-afterpil werkt ook bij zware vrouwen
Naast het feit dat ‘ie niet geschikt is voor regelmatig gebruik, is de morning-afterpil ook minder betrouwbaar dan bijvoorbeeld het condoom en de pil. “Dit komt omdat de werking van de morning-afterpil afhankelijk is van het moment waarop je ‘m neemt”, legt de gynaecoloog uit.
Daarbij geldt sowieso: hoe sneller na de sex, hoe beter. “Want als het eitje al is bevrucht, is er geen houden meer aan. Dan zijn je eigen hormonen sterker dan de morning-afterpil.” Ook je menstruatiecyclus speelt een rol. Het anticonceptiemiddel werkt namelijk minder goed vlak ná de eisprong, terwijl dat juist het moment is dat je zwanger kan raken. Paridaans: “Eitjes kunnen maar een beperkte tijd bevrucht worden, daarna sterven ze. Een week na je eisprong onbeschermde sex hebben zal sowieso niet leiden tot een zwangerschap, ongeacht of je die morning-afterpil neemt of niet.”
In theorie betekent dit dat je – om zwangerschappen te voorkomen – alleen rondom je eisprong anticonceptie hoeft te gebruiken. “Maar de praktijk leert anders”, benadrukt Paridaans, “Er zijn namelijk maar heel weinig vrouwen die een voorspelbare menstruatiecyclus hebben en dus precies weten wanneer hun eisprong plaatsvindt. Dat maakt het risicovol. Als je niet zwanger wil worden is het daarom noodzakelijk om te allen tijde anticonceptie te gebruiken.”
Wie tóch onbeschermde sex heeft gehad zou in plaats van een pil ook een koperspiraal kunnen overwegen als nood-anticonceptie. Paridaans: “Dit is iets meer gedoe, want de spiraal moet binnen vijf dagen na de sex geplaatst worden door de huisarts, maar het is wel het effectiefste middel. Het zorgt ervoor dat bevruchte eitjes zich niet kunnen nestelen in de baarmoederwand. En, een bijkomend voordeel is dat je met de koperspiraal voor vijf tot tien jaar bent voorzien. In tegenstelling dus tot de morning-afterpil die eigenlijk alleen schijnveiligheid biedt.”
Gynaecoloog Noor Paridaans
Lees ook
Journalist start discussie over anticonceptie: ‘Mannen moeten meer verantwoordelijkheid nemen’
