“Het is in het belang van de democratie dat de pers als neutrale partij wordt beschouwd. En niet als doelwit”, aldus Bruning.

Krimpen en Urk

Afgelopen weekend was het geweld tegen de pers weer het onderwerp van gesprek nadat een journalist van de omroep PowNed werd aangereden bij de Sionkerk op Urk. In Krimpen mishandelde een man een verslaggever van de regionale omroep RTV Rijnmond. Het OM in Rotterdam houdt in juni een hoorzitting voor de verdachte. De Mieraskerk in Krimpen heeft ondertussen haar excuses aangeboden aan de belaagde man.

Maar op Urk was er geen sprake van een excuus. Hessel Snoek, woordvoerder en ouderling van de Sionkerk, noemde de aanwezige journalisten ’terroristen’ en ‘randdebielen’. “Met de man die voor de aanrijding is opgepakt gaan we in gesprek. Hem valt niets te verwijten. De journalist deed zelf een stap naar voren en raakte de auto iets aan”, aldus Snoek.

NOS

Begin dit jaar verschenen er ook diverse verhalen over belaagde journalisten in het nieuws. Zo maakte een groep relschoppers het de NOS onmogelijk om verslag te doen van de afgebrande teststraat op Urk. De cameraman, die al werd vergezeld door een beveiliger, werd belaagd en de beveiliger werd in zijn gezicht gespoten met pepperspray. Eerder besloot de NOS ook al om de radio- en televisie-auto’s van de logo’s te ontdoen om zo dreigende situaties te voorkomen.

NOS-radioverslaggever Roel Pauw was in januari aanwezig bij de rellen in Rotterdam en merkt dat hij tegenwoordig anders te werk gaat. “Voorheen werd de pers tijdens rellen gezien als buitenstaander, maar dat is allang niet meer zo”, vertelt hij. “Ik kies er daarom bewust voor of ik een microfoon met NOS-logo gebruik, of zonder. Ook heb ik mijn sportschoenen aangetrokken in plaats van mijn kisten, zodat de relschoppers me niet zouden aanzien voor een undercover politieagent.”

Lees ook
NOS medewerkers bedreigd tijdens werk, politiek reageert geschokt

Propaganda

Allemaal keuzes die Pauw bewust maakt om gezeur en geweld te voorkomen én zich iets veiliger te voelen. Het grote probleem ligt volgens hem bij het feit dat de pers onderdeel is geworden van het grotere verhaal. “We worden gezien als de spreekbuis van de overheid. Als propaganda. Ze maken ons zelfs uit voor NSB’ers en landverraders.”

De verslaggever doet af en toe een poging om uit te leggen dat de journalistiek niet zo werkt. “Dan vertel ik dat ik nog nooit orders heb gekregen van hoger af, laat staan dat ik te maken heb met censuur. Helaas lijkt het alsof de relschoppers niet wíllen begrijpen hoe de media werken.”

Het feit dat pers belaagd wordt, hoort volgens Bruning niet bij de vrijheid die de relschoppers zeggen te bevechten. “Journalisten moeten júist onafhankelijk op kunnen tekenen, zonder onder druk gezet te worden. Zij moeten simpelweg ongehinderd hun werk kunnen doen.” Zodra angst de overhand neemt, “dan gaat de onafhankelijke pers ten onder”, zegt Bruning.

Persfotograaf

Ook persfotograaf Laurens Bosch kreeg tijdens de avondklokrellen te maken met geweld. In Haarlem werd een baksteen tegen zijn hoofd gegooid, nadat een groep rellende jongeren op hem afkwam. Op beelden is te zien hoe Bosch op de grond valt.

Een CT-scan wees geen ernstig letsel uit, maar Bosch moet wel rust houden. Hij gaat dan ook niet in op verzoeken tot reactie. “Ik heb vandaag vooral heel veel geslapen en erg rustig aan gedaan. Ik heb nog aardig veel hoofdpijn”, laat hij ons weten.

https://twitter.com/BoschLaurens/status/1353804497223610372

Bruning is niet te spreken over dit soort acties. “Als je denkt je recht te komen halen, of jouw mening als waarheid kunt verkondigen, dan ben je bij de vrije pers aan het verkeerde adres. Het enige wat je van hen mag verwachten is dat ze beide kanten van een verhaal vertellen.”

Lees ook
Zeker 151 arrestaties na avondklokrellen in het hele land: ‘Waanzin dit’

PersVeilig

Om het geweld tegen te gaan moet iedereen – politiek breed – zich uitspreken voor de belangrijke rol van journalistiek, vindt Bruning. “Geef iedereen de kans om zijn werk te doen.” Voor journalisten die te maken hebben gehad met geweld, heeft de NVJ samen met het Genootschap van Hoofdredacteuren, de politie en het Openbaar Ministerie de site ‘PersVeilig’ opgezet. Op dit platform kunnen zij incidenten melden.

Het OM Rotterdam gaat ook in gesprek met het Genootschap van Hoofdredacteuren over de agressie tegen journalisten die zondag bij de Mieraskerk hun werk wilden doen. “Het OM vindt persvrijheid heel belangrijk en daar staan we dan ook voor. Uiteraard staan we open voor een gesprek met het Genootschap van Hoofdredacteuren”, aldus het OM Rotterdam.