Op Instagram plaatste Evi Hanssen een bericht over de perimenopauze. Ze voelt sinds september een somberte. De reacties onder de foto zijn ontploft. Het is duidelijk: dit onderwerp verdient meer aandacht.
LINDA. spreekt presentatrice Evi Hanssen en Dorenda van Dijken, gynaecoloog bij OLVG Amsterdam, over de perimenopauze.
Hanssen (45) deelt met haar volgers onder meer dat ze in de perimenopauze zit. ‘Wandelen helpt mij alvast tegen sombere gedachten, maar er open over praten ook. Niks om mij over te schamen. Integendeel. Ik zie de overgang als een bijzondere periode, waarin een vrouw tenslotte in haar volle kracht komt te staan’, schrijft ze erbij. Waarom ze dit gedeeld heeft? “Omdat ik een vrouw ben en het heel gek vind dat er toch super weinig over wordt gesproken. Ook vrouwen onderling.”
Tekst gaat verder onder de post.
Dit bericht op Instagram bekijken
Een paar maanden geleden werd Hanssen overvallen door een enorme somberte. “Een somberte die ik niet kon plaatsen. Ik kon het niet linken aan iets externs. Geen drukke agenda, stress op werk of problemen in mijn privéleven. Alles liep juist gesmeerd. Ik ben erover gaan lezen en ben het gaan erkennen. Nu voel ik wat hormonen met je doen.”
Wat de perimenopauze is, legt gynaecoloog Dorenda van Dijken uit: “Het is hetzelfde als de overgang. Je menopauze is je laatste menstruatie. Peri betekent rondom, dus de perimenopauze zijn de jaren rondom je laatste menstruatie. De jaren voor de menopauze duren gemiddeld drie tot vijf jaar en de jaren erna ook gemiddeld drie tot vijf jaar. We gebruiken vaker de term overgang als we het hebben over klachten.”
Van Dijken vertelt dat 20 procent van de vrouwen geen klachten heeft. “80 procent kan klachten hebben in meer of mindere mate, waarvan ongeveer 28 procent echt ernstige klachten heeft. De meest voorkomende klachten zijn de opvliegers overdag en ’s nachts. Ze verschillen per vrouw. Triggers voor opvliegers zijn een hoge bloeddruk, niet goed werkende schildklier en stress. Maar ook in voeding kunnen triggers zitten, zoals koffie, thee met theïne, cola, gember en alcohol. Aan je voeding en leefstijl kun je zelf wat doen.”
Stemmingsklachten kunnen ook opspelen bij de overgang. “Hebben vrouwen een voorgeschiedenis met stemmingsklachten en zijn ze bekend met somberte, dan komt dat vaak in de overgang terug. Bij vrouwen met een blanco voorgeschiedenis die het als nieuwe klacht ervaren, komt het vaak door de vermoeidheid die bij de overgang komt kijken. Opvliegers zijn overdag energievreters. Heb je ze ook in de nacht, verstoren ze ook nog je slaap. De vermoeidheid komt dan bovenop klachten als somberte, labiliteit en geheugenverlies. Dat kan zorgen en stress geven en zo kom je in een vicieuze cirkel terecht.”
De klachten kunnen verholpen worden met hormoontherapie, vertelt Van Dijken. “Het lost ze niet op, maar hormoontherapie kan wel ondersteunen, mits je alles al gedaan hebt aan voeding en leefstijl. Beweging is heel belangrijk. Rokers komen eerder in de overgang en hebben heftigere klachten. Heb je jouw leefstijl veranderd en nog steeds klachten? Dan is hormoontherapie een oplossing.”
CNV wil beleid voor menopauze op de werkvloer: 'Zonder optimale inzet van vrouwen, loopt Nederland vast'
Hanssen plaatst eerst een story, waar ze veel reacties op ontvangt. Het maakt zó veel los, dat ze er een Instagrampost aan wijdt. Wederom regent het reacties. “Het bijzondere vind ik dat de helft van de wereldbevolking dit meemaakt. Het is de meest normale gang van zaken in het leven. Het moet zichtbaarder en bespreekbaar zijn. De overgang is een taboe dat geen taboe is, het is geen niche probleem”, zegt de presentatrice.
“Ik vind het ook een coole en spannende periode. Ik wil het bewust meemaken. Het voelt als een omgekeerde pubertijd. Je maakt alles voor het eerst mee, net als toen. Een puber heeft ook plotseling hormonen.”
“Veel vrouwen merken dat er iets in hun lichaam verandert, maar vaak denkt men niet aan de overgang”, vertelt Van Dijken. Dat ziet Hanssen ook om zich heen. “Het is gek dat we er zo slecht over geïnformeerd zijn. Veel vrouwen denken: tegen je vijftigste krijg je opvliegers, word je vervelend en dan stop je met menstrueren’. Het is jammer dat we niet worden opgevoed met het idee dat je vanaf je veertigste al in de perimenopauze kunt terechtkomen, dat klachten variëren en het tien jaar kan duren. Veel vrouwen die klachten hebben, zien niet in dat waar ze doorheen gaan ook veroorzaakt kan worden door hormonen en bijvoorbeeld geen depressie zijn.”
Met haar volgers deelt Hanssen wat haar klachten verhelpen: beweging, mediteren en wandelen. Maar dit is niet alles wat de presentatrice eraan gaat doen. “Ik wil graag hormoontherapie proberen. Op deze manier kan ik niet functioneren en niet op een fijne manier door het leven gaan. En het leven is heel kort, dus daar wil ik zeker mee aan de slag gaan. Ik denk dat ik aan het begin sta van een heel interessante ontdekkingstocht.”
Gynaecoloog Dorenda van Dijken: 'Als ik over de overgang begon, gingen chirurgen broodje kroket pakken'
En die ontdekkingstocht is hartstikke goed. Als je maar wel de juiste informatie tot je neemt, benadrukt Van Dijken. “Als zorgprofessionals worstelen we er enorm mee. Op diverse sociale media worden tips gegeven die niet kloppen. Dat doen vrouwen ongetwijfeld met de beste bedoelingen, maar vaak missen ze medische kennis. Ik vind dat gevaarlijk. Je zet vrouwen echt op het verkeerde been. Als het over medicatie gaat, verifieer het altijd bij iemand die medisch geschoold is en ga niet af op wat iemand op een site zet. Soms kan het natuurlijk kloppen, maar verifieer het wel even.”
Zo hoort Van Dijken weleens de tip voorbijkomen om weer met de anticonceptiepil te beginnen als je overgangsklachten ervaart. “Dat is geen goede tip. Het is niet zo dat het standaard helpt, en bovendien bevat de pil het synthetische oestrogeen. Het heeft een tromboserisico. Alles wat dat risico heeft, is niet goed voor hart en vaten. Langdurig pilgebruik boven je veertigste geeft een aanzienlijk hogere kans op borstkanker. Hormoontherapie heeft dat niet én heeft een beschermend effect voor hart, vaten en je botten.”
Ook hoort Van Dijken dat vrouwen zweren bij bio identieke hormonen. Dat baart haar zorgen. “Mensen zeggen dat dit beter is, maar dat is nooit wetenschappelijk aangetoond. Het klopt niet. Het is wel vaak de eerste keuze, maar het is niet bewezen dat het beter is. Een lage dosering van hormoontherapie is aangetoond effectief. Mensen roepen dan: ‘Maar bio identiek is natuurlijk’. Dan moet ik stiekem een beetje lachen; het wordt ook in de fabriek gemaakt. Het heeft dezelfde moleculestructuur. Daar is wel kennis voor nodig.”
Naast hormoontherapie en letten op voeding en leefstijl, vertelt Van Dijken wat je nog meer kunt doen als je in de perimenopauze zit. “Het is echt aangetoond dat een plantaardig dieet effectief kan zijn bij overgangsklachten. Dit is gezond voor je hart en vaten. Voor de gezondheid van je botten moet je opletten dat je voldoende calcium inneemt en vitamine D binnenkrijgt. Het nemen van supplementen is zonde van je geld. Gezond en gevarieerd eten is voldoende. De uitzondering hierop is vitamine D, dat kan wel met supplementen. Te weinig vitamine D kan van invloed zijn op je stemmingsklachten.”
Tot slot beklemtoont Van Dijken nogmaals dat je het best een zorgprofessional kunt benaderen. “Zoals de verpleegkundige overgangsconsulent VVOC. Ze hebben een uur de tijd voor je en hebben de juiste kennis om je te adviseren. Het is belangrijk dat je weet wat je risicofactoren zijn. Dat geldt ook voor vrouwen die geen klachten hebben. De overgang kan ook voor hun gezondheid gevolgen hebben. Het kan je helpen om een consult te doen en beslagen ten ijs te komen.”
Waar blijft beleid rondom de overgang? 'We kunnen deze vrouwen niet missen op de werkvloer'
