Verkeerd beeld van eenzaamheid

‘Eenzaam, jij? Maar je hebt zo veel mensen om je heen.’ Het gevoel van eenzaamheid is lang niet altijd rationeel en al helemaal niet zomaar aan iemand te zien, weet journalist Robyn (30). Ze staat midden in het leven, maar wordt geregeld gekweld door de gedachte dat ze niemand heeft. Maar die gedachte hardop uitspreken? Ho maar.

Zeggen dat ik me vaker wel dan niet alleen voel, voelt als openlijk toegeven dat er iets mis met me is. Alsof ik faal in het leven. Want je eenzaam voelen, dat is nogal een taboe.

Waar denk jij aan bij het begrip eenzaamheid? De kans is vrij groot dat het eerste beeld dat je te binnen schiet die van een oma is. Moederziel alleen in een verzorgingstehuis, wachtend op een telefoontje van haar (klein)kinderen. En dat is ook zeker een vorm van eenzaamheid. Maar een jonge vrouw met een overvolle agenda, een druk sociaal leven en op papier een goed leven? Die past niet zo goed in dat plaatje. En toch ben ik het. Regelmatig. Eenzaam.

Tenminste, zo voelt het voor mij. Want ik heb dus wél genoeg mensen om me heen. En ook echt mensen waar ik heel veel om geef, en waarvan ik wéét dat zij ook om mij geven. ‘Maar dan ben je toch niet eenzaam?’ Ik hoor het je denken. Hier zit het euvel: ik ben er heilig van overtuigd dat ik voor hen niet hetzelfde beteken als zij voor mij. Ik heb altijd het gevoel dat de mensen die ik als mijn beste vrienden beschouw, net iets liever iemand anders zien. Dat ik nooit bovenaan iemands lijstje sta.

Astrid Holleeder over eenzaamheid in podcast Daphne Deckers: 'Door de beveiliging heb ik iemand om tegen te praten'Lees ook

Pijnlijk

Terechte angst of irrationele hersenspinsels, het maakt eigenlijk niet uit. Want denken dat je er voor niemand écht toe doet, doet pijn. Het laat je, zoals Danny de Munk ooit treffend zong, ‘zo verdomd alleen’ voelen. Zo was ik afgelopen maand een weekend weg met vriendinnen. Het was ontzettend gezellig, maar ergens in mij zat dat stille stemmetje: je hoort er niet écht bij. Je bent alleen.

Mag je jezelf wel echt eenzaam noemen, als je zo veel mensen om je heen hebt? Die vraag spookt vaak door mijn hoofd. Ik wil me niet aanstellen. En al helemaal niet doen alsof mijn gevoel vergelijkbaar is met dat van iemand die écht niemand heeft. Nu weet ik, door meerdere gesprekken met mijn psycholoog, dat de hoeveelheid mensen om je heen helemaal niets zegt. Het gaat erom hoe je de verbindingen ervaart. Of je het gevoel hebt dat je gezien wordt, dat je erbij hoort. En als die emotionele klik ontbreekt of je denkt dat die ontbreekt, kun je de beste vriendengroepen van de wereld hebben, maar je alsnog dood- en doodalleen voelen.

Alleen zijn

Eenzaam zijn is daarmee dus iets anders dan alleen zijn. Want alleen zijn, daar ben ik hartstikke goed in. Ik ga graag solo naar het buitenland, slenter liever in m’n eentje door musea en zit zonder gêne met een boek op het terras. Daar heb ik nul moeite mee. Maar eenzaam zijn – dat is wat anders. Dat kruipt ergens diep onder je huid.

Linda de Mol: ‘Vier op de tien mensen voelt zich eenzaam, laat dat even op je inwerken’Lees ook

Schrijfster Olivia Laing wist het gevoel mooi te vangen in The Lonely City (een boek over haar eenzame periode in New York, aanrader!). ‘What does it feel like to be lonely? It feels like being hungry: like being hungry when everyone around you is readying for a feast.’ En dat ís het. Alsof je naast een tafel vol wijn, kaarslicht en gelach staat, maar er geen stoel voor je vrij is. Het voelt beschamend en beangstigend tegelijk. Alsof het jouw eigen tekort is, iets waarvoor je gestraft wordt.

Eenzaamheid is een ziekte

Geloof me, eenzaamheid is een verschrikkelijke ziekte. In mijn donkerste periodes van eenzaamheid wilde ik er gewoon niet meer zijn. Zo fietste ik in 2022 na een borrel met een groep vrienden naar huis, en ineens dacht ik: als ik nu van deze brug het kanaal inrijd, wie zou me missen? Ik deed het niet, de echte intentie ontbrak. Maar het feit dat die gedachte überhaupt opdook, was al genoeg. Genoeg om te beseffen: ik heb hulp nodig. Genoeg om alarm te slaan, bij mezelf en bij de mensen om me heen.

Erover praten

Het toegeven en hier opschrijven is spannend. En voor mijn lieve vrienden die dit lezen: ik weet dat jullie van me houden. Ik weet ook dat jullie er voor me zijn. Dit stuk gaat niet over jullie tekort. Het gaat over mijn gevoel. Over hoe eenzaamheid niet logisch is, niet altijd eerlijk, en al helemaal niet zichtbaar. En dat het dus goed is dat we het er wat vaker over hebben. Misschien dat we ons dan niet meer zo eenzaam hoeven te voelen. Eenzaamheid verdwijnt namelijk niet met het hebben van meer vrienden, maar misschien wel met één iemand die zegt: “Ik snap je”.

Dit artikel is onderdeel van het LINDA. en LINDA.meiden dossier Eenzaamheid. Het hele dossier lees je hieronder. 

ONTDEK HET DOSSIER HIER

'We vergeten soms het belangrijkste: menselijk contact' - lees nu Dossier Eenzaamheid van LINDA. en LINDA.meidenLees ook