Het hoger onderwijs wordt ondermijnd door linksactivistische, woke ideologie, waarschuwde milieufilosoof en universitair docent Floris van den Berg deze week in De Telegraaf. “Woke is tegen elke nuance. Wie kritiek heeft, wordt een racist, fascist of extreemrechts genoemd en moet worden gecanceld.”
Voor activisten is zijn relaas vast triggering, een van de modewoorden die overwaaide uit de VS.
Zij zien een man van middelbare leeftijd die niet op zijn witte privileges wil worden gewezen, die sociaal onrecht wegwuift en vervolgens roept dat studenten lange tenen hebben. Maar bij een gezond debat moeten beide partijen kunnen incasseren.
Van den Berg schetst namelijk een onthutsend beeld van zijn collegezaal. Sommige studenten stellen geen vragen, maar eisen dat controversieel materiaal niet meer wordt gebruikt. De docent scant zijn presentaties op zaken die als kwetsend kunnen worden ervaren. “Ik denk bij elk beeld of elke opmerking: hoe zal dit vallen?”
Tijdens mijn studie psychologie genoot ik juist van Freuds dubieuze analyses, en verdiepte ik me in onethische experimenten die nu niet meer mogen. Als je iets wil onderzoeken, moet je eerst weten op welke kennis jouw vakgebied voortborduurt. Dat is de essentie van goed onderwijs: niets weglaten, maar alles tonen en de context bespreken.
Maar het lijkt erop dat studenten vooral hun eigen, nog onontwikkelde standpunten willen spiegelen. “Je moet leren van je opponenten en een goed punt van je tegenstanders eventueel zelfs overnemen”, vindt Van den Berg. “Maar dat zijn ze niet gewend, ze vinden het eng, willen het liefst binnen de eigen bubbel blijven.”
Het is van alle tijden dat studenten hun docenten uitdagen, als vertegenwoordigers van de gevestigde orde. Maar je betaalt geen collegegeld om je beperkte wereldbeeld te bevestigen. Het lijkt me ook doodvermoeiend als dwarsliggers continu de les onderbreken om de vorm of toon te bekritiseren, waardoor je nauwelijks aan de inhoud toekomt.
Tegelijkertijd weerspiegelen faculteiten vaak niet de bredere samenleving. Diversere studenten pleiten terecht voor een diversere leeslijst, en willen van platgetreden, westerse paden afwijken. Nieuwe vraagstukken moeten docenten een impuls geven om nieuwe antwoorden te vinden. Maar dat vraagt om geduld en inlevingsvermogen.
Laatst hoorde ik een groepje universitair docenten mopperen in een restaurant. ‘Studenten zijn geobsedeerd door gender en noemen steeds hun voornaamwoorden…’ ‘De wijsheid van een oudere man is niets meer waard…’ ‘Die identiteitspolitiek is zijn doel voorbij gestreefd…’ ‘Je mag niet eens meer met studenten naar de film…’
Van den Berg zegt zelfs dat hij bang is voor zijn woke studenten, bang om op den duur zijn baan te verliezen vanwege opmerkingen die verkeerd vallen. Die zorgen hebben veel publieke sprekers, omdat pittige uitspraken nu worden gefilmd en snel viral gaan.
Toch moeten discussies kunnen schuren, juist binnen de veilige omgeving van een universiteit. Het is een goede voorbereiding op de vijandige buitenwereld, die zelden een safe space is. Maar dat is net zo goed een les voor docenten, die het contact met de snel veranderende maatschappij niet mogen verliezen.
'Tijdens de ramadan word ik teruggevoerd naar mijn tienertijd'
