Stichting Matchis – het Nederlands centrum voor stamceldonoren – roept mensen tussen de 18 en 35 jaar met de campagne Match van je Leven op om zich te laten registreren als stamceldonor. Anna Rahmat (27) is al stamceldonor, voor haar ernstig zieke moeder.
In Nederland staan op dit moment ruim 357.000 stamceldonoren geregistreerd. Jaarlijks doneren 220 mensen daadwerkelijk hun stamcellen.
Anna’s moeder is al drie weken ziek als Anna haar – bijna letterlijk – naar de dokter sleept. “Ze was heel erg afgevallen, zag bleek. Gelig zelfs. Maar ze is heel eigenwijs, het gaat altijd goed.”
Er wordt bloed afgenomen, waaruit blijkt dat Anna’s moeder een zeldzame ziekte heeft. Myelofibrose (MF), waarbij het beenmerg eerst meer, en later steeds minder bloedcellen aanmaakt. “Ik begrijp nog steeds niet wat dat precies is. Maar dat was ook niet belangrijk voor mij en mijn familie. We wilden gewoon weten hoe ze kon genezen.”
Anna’s moeder wordt de eerste drie maanden behandeld met medicijnen. Maar wanneer er niks verandert, wordt ze in de zomer van 2020 doorgestuurd naar het UMC in Utrecht. Daar valt meteen het woord ‘stamceltransplantatie’. Volgens de artsen van het UMC is de kans op genezing ongeveer zeventig procent. “Een emotionele rollercoaster, maar dit klonk in ieder geval een stuk hoopvoller. Ze kon misschien genezen.”
Het hele proces wordt in werking gezet. In de databank zit geen match. De kans op het vinden van de juiste match binnen de familie is ongeveer dertig procent. Toch krijgt Anna in september een telefoontje: zij is de geschikte persoon voor de stamceldonatie.
En dat vindt Anna doodeng, want ze heeft ontzettende prikangst. “Op dat moment ging er van alles door mij heen. Als ik zou zeggen dat ik niet heb getwijfeld, lieg ik. Maar natuurlijk was ik daarnaast vooral erg blij. Dit was goed nieuws.”
In november moet Anna door de medische keuring. Er wordt bloed geprikt om te kijken of ze geen infecties of virussen bij zich draagt. Haar hart wordt gecheckt en ze moet een week lang hormonen spuiten: groeifactoren. “Mijn vriendin moest mij in de buik prikken, zelf kon ik niet kijken.”
“Ik begon meteen aan mezelf te twijfelen. Misschien ben ik zelf wel niet gezond. En kon ik dit mentaal wel aan? Maar het gevoel dat ik dit voor mijn moeder moest doen, overheerste.”
Anna tijdens de stamceltransplantatie.
De ingreep zelf valt haar uiteindelijk mee. “Het was een stuk minder heftig dan verwacht. Ik dacht: een beenmergtransplantatie, dan moet je vast een punctie of operatie ondergaan. Maar ik zat aan een machine die het bloed uit en weer in mijn lichaam pompte.
“Ik lag er zes tot zeven uur. Dat voelde wel lang, maar ik dacht ook: dat is niks vergeleken bij wat mijn moeder moet doorstaan.” Anna’s moeder moet voor de transplantatie namelijk aan de chemo, om haar eigen stamcellen te vernietigen.
De transplantatie ziet er hoopvol uit, met kerst mag Anna’s moeder naar huis. Tot ze in januari te maken krijgt met het CMV-virus, dat de groei van de goede stamcellen tegenhoudt.
“Ik werd gevraagd opnieuw stamceldonor te zijn, zodat haar lichaam een boost zou krijgen. Ik twijfelde geen seconde, want ik wist wat er komen ging. Maar mentaal vond ik het zwaar. Gaat het nu dan wél lukken? Ik voelde mij verantwoordelijk voor haar gezondheid. Het komt wél uit mijn lichaam.”
Anna’s moeder.
Inmiddels is het vier maanden later en zien de waardes van Anna’s moeder er goed uit. “Maar haar lichaam zegt het tegenovergestelde. Ze is nog zwak, ligt al anderhalf jaar op de bank of op bed en kan hooguit een rondje lopen. Eerder konden we zeggen ‘hou nog even vol’, maar nu gaan we er met kleine stapjes doorheen en hopen we alleen maar op een stijgende lijn.”
“Ik probeer positief te blijven, voor haar. Maar elke ochtend denk ik: ik hoop dat mijn stamcellen hun werk doen. Bij de tweede donatie belde ze mij op: ‘Je hoeft het niet te doen hè, als je het niet wil’. Maar ik doe alles wat mogelijk is.”
Lees ook
Alicia kreeg (net als 1000 lezers) een misdiagnose: ‘Nu 16 chemo’s en heel veel tegenslagen verder’
