Niet constructief

“Ik sta te kijken dat zoveel mensen nog niets weten over deze wanpraktijken”, begint Simons. In 2011 was ze net afgestudeerd van haar middelbare school, waarna ze besloot naar Malawi te gaan om voor de eerste keer als vrijwilliger te helpen in een kindertehuis. “Meteen had ik door dat mijn werk geen zier uitmaakte. De werkzaamheden waren niet constructief en waren vooral bedoeld om de vrijwilligers een goed gevoel te geven over zichzelf.”

Erge feiten

In 2013 vertrok de Nederlandse weer voor een aantal weken om te helpen in een Oegandees kindertehuis. “Destijds was er lang niet zoveel kritiek op kindertehuizen en weeshuizen als er nu is. Als ik had geweten wat ik nu weet, zou ik niet als vrijwilliger werken. Destijds had ik niets gemerkt van de wanpraktijken, maar toen ik in 2015 terugkeerde naar hetzelfde kindertehuis en daar een aantal maanden verbleef, kwam ik achter steeds ergere feiten.”

Baby’s verkracht

En die zijn vreselijk. “Ik werkte vooral met ex-straatkinderen die in de tehuizen seksueel werden misbruikt”, stelt Simons. “Niet snel daarna kwam ik erachter dat negenjarige jongens regelmatig de babyzaal van het kindertehuis binnenglipten en baby’s stelselmatig verkrachtten. Dit alles is niet zeldzaam: seksueel misbruik bij kindertehuizen is écht een groot probleem”, beweert ze.  “Toen de verzorgers een paar jochies op heterdaad betrapten, zijn we naar de directie gestapt. Zij reageerden heel laconiek en zeiden dat ze op de hoogte waren en de jongens hadden gewaarschuwd. Maar met alleen een gesprek is zo’n probleem niet verholpen.”

‘Het is een miljoenenindustrie’

Ook is er een ander groot probleem. “Ik denk dat negentig procent van de kinderen waarmee ik heb gewerkt in ieder geval nog één ouder had, of andere naaste familie die bereid was voor ze te zorgen. Maar ze moesten van de directie in het tehuis blijven, omdat zij duizenden euro’s per maand binnenhalen door particulieren of grote bedrijven”, beweert de journalist. “Ook komt er in Sub-Sahara Afrika veel politiecorruptie voor. Toen ik aangifte deed, werd er niets mee gedaan, omdat de tehuiseigenaren de politieagenten omkochten. Het is een miljoenenindustrie. Het gaat ze niet om het welzijn van de kinderen, maar om geld”, stelt Simons.

Geen poot om op te staan

De wanpraktijken maakte ze van dichtbij mee. “Toen ik bij het Oegandese kindertehuis werkte, klopte er een jonge vrouw bij ons aan. Ze had een dochter die ze niet kon verzorgen, omdat ze daar geen financiële middelen voor had. Ze wilde het kind een aantal maanden bij ons laten, zodat ze haar, als ze weer financieel stabiel was, kon terugnemen. Maar dit werd mondeling besproken.” En daar ging het mis. “Een aantal maanden later kreeg ik te horen dat die moeder terugkwam en zei dat ze het financieel weer aankon om haar dochter te verzorgen. Toen zei de eigenaar dat het kind háár dochter was. Het meisje woont nu, vier jaar later, nog steeds in het tehuis. De moeder had ook geen poot om op te staan: veel ouders hebben geen bewijs dat het hun kind is en alles werd mondeling afgesproken. Die situatie vind ik afschuwelijk.”

Lees ook
Miss Zuid-Afrika beschuldigd van racisme na dragen van handschoenen in weeshuis

‘Denk beter na’

Nu is Simons erop gebrand om de Oegandese instantie, waar ze als vrijwilliger werkte, te laten sluiten. “Daar ben ik al lang mee bezig. Met ex-medewerkers en vrijwilligers probeer ik het te laten sluiten in de hoop een steentje bij te dragen aan verandering.” Volgens Simons is het geen uitzondering wat ze meemaakte. “Na maandag heb ik wel honderden berichten gekregen van mensen die net als ik vrijwilliger waren en zich enorm machteloos voelden. En dat terwijl de vrijwilligersstroom uit Nederland steeds groter wordt. Ik hoop dat mensen tien keer beter nadenken voordat ze vrijwilligerswerk doen in een Afrikaans kindertehuis. Ben ervan bewust dat je vaak, door als vrijwilliger aan de slag te gaan, de situatie kunt verergeren.”